Recent bleek er geen meerderheid te vinden in de commissie Leefmilieu van het Europees Parlement voor een ambitieus voorstel van de Europese Commissie voor een EU-verordening voor natuurherstel (de ‘natuurherstelwet’). Eerder werd een afgezwakte versie ervan nochtans wel goedgekeurd door een meerderheid van lidstaten in de Europese milieuraad.

De kans is ook reëel dat het voorstel het in juli wél gaat halen tijdens de plenaire zitting van het Europees parlement. Het alternatief zou immers zijn dat het belangrijkste onderdeel van de fameuze Green Deal definitief afgevoerd wordt, iets waar veel parlementsleden zullen voor terugschrikken.

Daarna kan het voorstel zijn traject door de EU-mallemolen voortzetten. Als het in 2024 effectief goedgekeurd wordt, komt er vervolgens een bureaucratische en juridische machine op gang die een grote impact zou kunnen hebben op de nu al zieltogende, de-industrialiserende en steeds verder achterop hinkende euro-economie.

Niemand weet overigens hoe groot die impact gaat zijn: de EU vond het niet nodig om ze na te gaan. Het doet denken aan dat andere megalomane EU-project: een op grote, Europese schaal ingevoerde euro.

Naar aanleiding van de Griekse crisis zei Herman van Rompuy een aantal jaren geleden doodleuk dat die munt begonnen was ‘als een avontuur’ en dat er niet nagedacht was ‘hoe die zou functioneren bij crisissen’. Daarmee zweeg hij zedig over het grootste nadeel van de euro: hij lijkt slechts voor een paar rijke landen economisch voordeel opgeleverd te hebben. Voor alle andere landen, waaronder Italië, Spanje en België, leidde hij tot een soms significante verarming.

Grote leugen

Het houdt de EU niet tegen om, met haar grootschalig en ingrijpend natuurherstel, aan een nieuw, duur avontuur te beginnen. En ook nu worden we om de haverklap om de oren geslagen met de vermeende voordelen van dit project, terwijl de nadelen, gevaren en kosten verzwegen of geminimaliseerd worden. Precies zoals destijds met de euro.

Zo zou grootschalig natuurherstel in de piepkleine EU nodig zijn om het mondiale klimaat te redden of om ons van voldoende zuurstof te voorzien. Er wordt ook gesuggereerd dat de herstelde natuur meer natuurlijke hulpbronnen gaat genereren. Zoals daar zijn: ‘grondstoffen’ (ijzer en zilver bijvoorbeeld) en ‘genetische hulpbronnen’ (?).

Ziek

Laten we een kat een kat noemen: dat de Europese natuur ‘ziek’ zou zijn en op grote schaal ‘hersteld’ of ‘genezen’ moet worden, is je reinste boerenbedrog en een herhaling van de Grote Stikstof Leugen. Het betreft inderdaad het soort groteske leugen dat ingang vindt, precies omdat hij zo grotesk is en daarbij ook nog eens voortdurend herhaald wordt. Voor wie ijvert voor de goede zaak en strijdt tegen allerhande vermeende extremisten, heiligt het doel nu eenmaal de middelen.

De waarheid? Zelfs in het rijke en dichtbevolkte landbouwland Nederland is de natuur in vrij goede doen, ook indien we kijken naar de favoriete parameter van ecologen: biodiversiteit. De Europese natuur is alleen ‘ziek’ of ‘onevenwichtig’ voor wie, zoals de voorzitter van Natuurpunt, droomt van de authentieke, wilde en meer diverse Europese natuur van weleer. Toen hier maar een fractie van de huidige populatie leefde, waarvan de meesten ook nog eens straatarm waren.

‘Niet alleen miserie’

De vraag is of de met ontgroeien flirtende EU überhaupt begaan is met de sociaal-economische impact van haar natuurherstelwet. Zoals ik al vaak opmerkte is ze zonder meer een bastion in wat de politicoloog Christopher Lasch ooit de opstand van de elites en het verraad van de democratie noemde.

Grootschalig natuurherstel past zelfs perfect bij dat bastion aangezien de economische impact vooral gevoeld zal worden door het plebs en veel minder door de rijke elite. In die sinistere zin gaat dat herstel inderdaad niet ‘‘alleen miserie’ brengen. Opnieuw zoals het geval was en is met de euro. Of met niet-selectieve immigratie op grote schaal, nog zo’n Grote Leugen: ook daar zijn de voordelen, in de woorden van Ruud Koopmans, ‘het tastbaarst bij de bovenlaag van de maatschappij, de nadelen bij de onderlaag.’

Uiterste lichtzinnigheid

Om U een idee te geven van hoe lichtzinnig te werk gegaan wordt: EU-milieucommissaris Virginijus Sinkevičius, de man die zich ook al in negatieve zin liet opmerken in het Nederlandse stikstofdossier, zweert bij hoog en laag dat de Europese voedselvoorziening niks te vrezen heeft van de natuurherstelwet. Nochtans dreigen, volgens berekeningen van de Boerenbond, in Vlaanderen alleen al maar liefst 170,000 hectaren landbouwgrond opgeofferd te worden aan de natuur. Terwijl de combinatie van mondiale bevolkingsgroei en klimaatwijziging de globale voedselvoorziening de komende decennia wellicht zwaar onder druk gaat zetten.

Er wordt onder meer gewaarschuwd voor een ernstige droogte die tegelijkertijd toeslaat in gigantische landbouwgebieden in China en de Verenigde Staten. Dik betaalde EU-ambtenaren gaan daar natuurlijk weinig of geen last van hebben van. Voor de armste Europeanen dreigt in het ergste geval echter de oude gesel van ondervoeding of zelfs honger. In dat extreme geval zal de EU niet alleen ruraal Europa verliezen.

De echte reden

De meest fundamentele reden voor de natuurherstelwet en meteen ook verklaring waarom er alleen in de EU aan grootschalig natuurherstel gedaan gaat worden, is simpel: de EU is ontstaan als idealistisch eliteproject en kickt meer dan ooit op prestigieuze elite-projecten. Dat zit gewoon in haar DNA.

Daarom zitten we nu opgezadeld met de eurodwangbuis en worden we straks met zijn allen in het allicht nog duurdere carcan van grootschalig en ingrijpend natuurherstel gepropt.

Grote Stikstof Leugen

De Europese natuurherstelwet: een nieuw avontuur