Er broeit wat in Straatsburg. De conservatieve Franse ngo European Centre for Law and Justice (ECLJ) klaagt al jarenlang de belangenconflicten én partijdigheid van een aantal rechters van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) aan, en verzamelde daar de voorbije jaren ook bewijzen van. Het ECLJ legt op 12 oktober een petitie met bijna 60.000 handtekeningen voor aan de parlementaire vergadering van de Raad van Europa in Straatsburg, die de 47 rechters voordraagt.

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) is, in tegenstelling tot wat vele mensen denken, géén instelling van de Europese Unie. Het EHRM maakt deel uit van de Raad van Europa, een instelling waarbij 47 landen aangesloten zijn en die vooral waakt over de het respect voor de mensenrechten. Het spreekt zich uit over verzoekschriften van individuen, organisaties én landen tegen lidstaten van die Raad van Europa en heeft een groot moreel gezag.

Wikipedia

George Soros van Open Society Foundations.

Toch kwam het EHRM de voorbije jaren al een aantal keren stevig onder vuur te liggen. Onder meer omwille van een aantal uitspraken en standpunten in migratiedossiers die vooral ter rechterzijde als puur activistisch werden afgedaan. Al minstens even lang wordt er daarvoor gewezen op al dan niet vermeende banden tussen het EHRM en een aantal ngo’s die doorgaans eerder ter linkerzijde worden gesitueerd, zoals Open Society Foundations van de Amerikaans-Hongaarse zakenman en filantroop George Soros.

Conservatieve militant

Enter het ECLJ, een ngo met een duidelijke conservatief-christelijke agenda die zijn roots heeft in het American Center for Law & Justice. Deze conservatieve en behoorlijk militante organisatie werd in de jaren ’90 opgericht door enkele Amerikaanse advocaten. Sinds 2009 wordt de Europese ECLJ-tak geleid door de Franse jurist Grégor Puppinck. Hij werd door de linkse Franse krant Libération als een ‘conservatieve katholieke militant’ omschreven.

Het ECLJ heeft sinds 2007 ook een speciale raadgevende status bij de Verenigde Naties, en zet vooral in op de bescherming van de religieuze vrijheden, de mensenrechten en de menselijke waardigheid bij onder meer het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, het Europees Parlement en andere internationale organisaties. De ngo heeft sinds 1998 haar zetel in Straatsburg, maar beschikt ook over kantoren in een aantal andere landen, waaronder de VS, Rusland en Pakistan, waar het voor de rechten van de christelijke minderheid ijvert.

Te activistische agenda

Het ECLJ trekt in Straatsburg al enkele jaren aan de bel over de in haar ogen te activistische agenda van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Twee jaar geleden kwam ECLJ, op basis van gedetailleerd onderzoek van de jaarverslagen van de Raad van Europa, ook met gedetailleerde bewijzen. Onder meer Microsoft en de Open Society Foundations zouden twee van de grootste particuliere donateurs van de Raad van Europa zijn. Beide organisaties hadden de Raad van Europa respectievelijk 690.000 en 1,4 miljoen euro geschonken in de periode 2004-2014.

Sinds 2015 is er geen spoor meer van dergelijke rechtstreekse financiering, maar de Raad van Europa richtte intussen wel een speciaal fonds op om dergelijke vrijwillige bijdragen buiten de officiële begroting om te ontvangen. De parlementaire vergadering van de Raad van Europa draagt de rechters voor het EHRM voor, en zou daarbij– lichtjes aangemoedigd door die giften vanuit ngo-hoek – opvallend vaak kiezen voor kandidaten die nauw aanleunen bij een aantal eerder linkse ngo’s.

Gerechtelijke ethiek

In enkele interviews en opiniestukken die eind 2020 en begin vorig jaar onder meer in het Franse conservatieve blad Valeurs Actuelles verschenen, wijst ECLJ-directeur Grégor Puppinck bij herhaling op de onaanvaardbare belangenvermenging waar de financiering van de raad van Europa door ngo’s toe leidt. ‘Uit ons rapport blijkt dat in de afgelopen tien jaar 22 van de 100 permanente rechters van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens nauw gelieerd waren aan zeven ngo’s. Steker nog: 18 rechters zetelden ook in zaken waar “hun” ngo bij betrokken was.’

Dit is, zo onderstreept Puppinck, flagrant in strijd met de basisregels van de gerechtelijke ethiek. Van deze zeven ngo’s spant Open Society Foundations wel de kroon: maar liefst 12 van de in totaal 47 rechters zouden daarmee gelieerd zijn.

Het rapport zorgde in Straatsburg zelf voor de nodige opschudding, maar toen de Franse krant Le Monde – niet bepaald een rechts blad – het EHRM om een reactie vroeg, liet het Hof weten niet op het rapport te willen reageren. Drie afgevaardigden van de Raad van Europa legden de zaak vervolgens voor aan het Comité van Ministers, waarbij zij ‘het systematische probleem van belangenconflicten tussen ngo’s en rechters van het EHRM’ aanklaagden. Ze stelden ook de vraag welke middelen moesten worden ingezet om ‘de integriteit van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te herstellen’. Een antwoord op die vraag bleef voorlopig evenwel uit.

Tiny Cox

Wikipedia

Tiny Cox.

Onder meer de langdurige sluiting van de Raad van Europa door de pandemie – waardoor er nog amper vergaderd kon worden – zorgde de voorbije twee jaar voor de nodige vertraging. Volgens ECLJ stak ook de Nederlandse én uitgesproken linkse SP-politicus Tiny Cox de nodige stokken in de wielen. Cox is niet alleen voorzitter van het parlement van de Raad van Europa, hij is ook niet bepaald onbesproken. Zo kwam Cox enkele weken geleden nog zwaar onder vuur te liggen omdat hij in een gelekt inlichtingenrapport als een trouwe bondgenoot van het Kremlin werd omschreven.

Volgens het ECLJ is hij ook een voormalig bestuurslid van het Nederlandse Helsinki Comité, uitgerekend een van de ngo’s die genoemd worden in de belangenconflicten bij het EHRM. Hij zou dan ook weinig haast maken om een conferentie over dit onderwerp te organiseren of om veel aandacht te besteden aan een petitie die een einde wil maken aan belangenvermenging en politiek activisme bij het EHRM. Afwachten maar of een petitie met bijna 60.000 handtekeningen wél zal volstaan om dit debat nu ook politiek te openen.

Helsinki Comité

Franse ngo zet ‘activistische rechters’ in Straatsburg te kijk