Afgelopen week ontstond er in de publieke opinie veel ophef over de uitspraak van de Paus die de deur dichtsloeg voor de zegening van holebikoppels. De Belgische bisschoppen zetten zich expliciet af tegen het Vaticaan en zegenen wel holebikoppels, Clandestien dus volgens Rome. In deze aflevering van Doorbraak Radio geeft Antwerps bisschop Johan Bonny meer uitleg over waarom hij iedereen in de kerkelijke gemeenschap oproept om holebistellen wel te zegenen.

Hoe moeten we een zonde definiëren?

Dat is de kern van deze hele discussie, zegt Bonny. ‘Je kan moeilijk tegen mensen zeggen dat ze met open arm zullen ontvangen worden door de kerk en tegelijk zeggen dat ze in zonde leven.’ De definitie van wat een zonde is is één van de oudste begrippen uit de theologie en een woord dat ook buiten de christelijke traditie gangbaar is. Maar we moeten met dit begrip heel voorzichtig omspringen, vindt Bonny. ‘Er moet aan veel criteria voldaan worden om een kwaad ook een zonde te noemen.’

Om over een zonde te spreken moet er de intentie zijn om kwaad te doen en moet er een alternatief mogelijk zijn. In het geval van holebikoppels betekent dat laatste dat ze de mogelijkheid moeten hebben om een heteroseksuele relatie aan te gaan. ‘De menswetenschappen hebben ons geleerd dat het aangaan van een homoseksuele relatie geen keuze is maar een ingeboren identiteit.’ Dit verbieden zou juist meer kwaad berokkenen, zegt Bonny.

De maatschappelijke invulling van het kwaad

Wat we beschouwen als iets kwaad wordt altijd maatschappelijk bepaald en evolueert mee met de geschiedenis, benadrukt Bonny. Er zijn dingen die nu als kwaad worden gezien maar 50 jaar geleden nog niet. ‘Een voorbeeld is het lozen van schadelijke en vervuilende stoffen in de natuur.’

De definitie van het kwade is ook niet overal ter wereld hetzelfde. ‘De ethiek evolueert ongelijk op hetzelfde moment.’ Het kwaad is dus ook sociaal gedefinieerd, zegt Bonny, en het is dus zeker mogelijk dat iets 100 jaar geleden een zonde was en vandaag niet meer. Bonny begrijpt dat het Vaticaan er rekening mee houdt dat hun uitspraken weerklank krijgen in de hele wereld, en dat wij in het Westen een heel andere kijk hebben op holebikoppels dan in andere werelddelen. ‘Maar de kerk is geen democratie en bestaat uit verschillende gemeenschappen.’ Bisschoppen zijn verantwoordelijk voor hun eigen bisdom en moeten kijken naar wat er moet gebeuren om in hun eigen bisdom het vertrouwen in de kerk te herstellen, vindt Bonny.

Gevangen tussen de paradoxale uitspraken

Gelovigen zitten gevangen tussen de uitspraak van de Paus die holebirelaties als een zonde beschouwt, en bisschop Bonny, die hier een heel andere kijk op heeft. Op wie moeten gelovigen zich dan richten? De bisschop vertegenwoordigt de katholieke kerk in het eigen bisdom en neemt uiteraard wat Rome zegt mee in die verantwoordelijkheid, zegt Bonny. ‘Maar mensen moeten weten bij wie ze terecht kunnen en vandaag de dag wordt dat voor gelovigen steeds moeilijker.’

Belgische bisshoppen zullen zeker nog steeds bereid zijn om holebirelaties te zegenen, benadrukt Bonny. ‘Het belangrijkste element in een katholiek huwelijk is het trouw zijn tot de dood hen scheidt.’ Er is meer diversiteit nodig rond het sacramenteel huwelijk want op dit moment is dit niet breed genoeg, vindt Bonny.

Het nieuwe tijdperk van Paus Franciscus

Bij het aantreden van paus Franciscus waren velen ervan overtuigd dat er een nieuw tijdperk zou aanbreken. De paus heeft inderdaad de afgelopen jaren al vaak toenadering gezocht tot mensen die zich voordien uitgesloten voelden door de kerk. Is het dan verwonderlijk dat de paus toch het standpunt innam dat homoseksuele relaties zondig zijn? Bonny is ervan overtuigd dat zijn standpunt in overeenstemming is met wat paus Franciscus denkt. ‘De komende dagen en weken zal dan ook de vraag rijzen hoe dit controversiële standpunt van de paus tot stand is gekomen.’ De bevoegdheid om na te denken over de invulling door de kerk van huwelijk en gezin is door de paus toevertrouwd aan drie departementen. ‘Als nu blijkt dat twee van de drie departementen niet betrokken was bij het tot stand komen van dit standpunt dan is er een groot gebrek aan legitimiteit.’ De vraag is dus, in welke achterkamer is het kerkelijke standpunt over homoseksuele relaties tot stand gekomen?

Auteur artikel: Rani De Leeneer

holebirelaties

Bisschop Bonny: ‘Holebistandpunt uit achterkamers van het Vaticaan’