De Vlaams-Nederlandse samenwerking heeft een formele kant, denken we maar aan de Taalunie, de eengemaakte marine en tal van verdragen op verschillende beleidsdomeinen. Maar er is ook een informele zijde, een van ontmoetingen en persoonlijke banden. En om die mogelijk te maken, biedt de hoofdstad meer dan één nuttig forum.

Hij kwam, werkte zijn programma af en trok weer richting de Haagse residentie. Willem-Alexander dus, koning der Nederlanden, in meervoudsvorm. Rekening houdend met alle evenwichten bezocht hij verschillende plaatsen, uiteraard ook Brussel, waar voor de gelegenheid de Nederlandse vlag op het stadhuis wapperde. Wellicht zoals die wapperde twee eeuwen geleden toen een Nederlandse koning nog gewoon monarch van deze gewesten was en Brussel beurtelings met Den Haag hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (VKN).

Beste Maatjes

Maar terug naar 2023, enkele dagen na het bezoek van Willem-Alexander, op nauwelijks één kilometer van die Grote Markt, vindt in een heel andere setting een lezing plaats over Willem I, koning ten tijde van het VKN. Spreker is Prof. Em. Els Witte, voormalig rector van de VUB en auteur van Het Verloren Koninkrijk. Op zich is dat een ernstig onderdeel van wat voor het overige een informeel en gezellig treffen moet zijn tussen Vlamingen en Nederlanders.

De jaarlijkse traditie kreeg destijds een aparte naam: Beste Maatjes, verwijzend naar zowel de vriendschappelijke banden tussen noord en zuid, als naar de haring die elk jaar rond deze periode zijn opwachting maakt, overigens ook ter plekke te verkrijgen. Het patent van de naam en het concept staat op conto van Jan Verleysen, de latere Marnixringvoorzitter, die er destijds in zijn eigen afdeling in Dilbeek mee aan de slag ging. Vrij snel werd het initiatief op grotere schaal verdergezet in kringen rond de VVB en het Vlaams Huis.

Week van het Nederlands

Cultuurhuis deBuren in hartje Brussel is sinds jaar en dag een vaste waarde als ontmoetingsplek tussen noord en zuid. Het biedt een culturele programmatie op niveau, maar in de schoot ervan ontstond ook een journalistiek uitwisselingsproject. Net als heel wat andere organisaties neemt deBuren deel aan de Week van het Nederlands, dit jaar tussen 30 september en 7 oktober. Misschien minder bekend is de Nederlandse club Holland House, gelegen in de Europese wijk waar ook Vlamingen hun opwachting maken met een gevarieerd programma van optredens, lezingen en zelfs verkiezingsdebatten. En voetbal op groot scherm, dat spreekt. Een ideaal moment om met eigen ogen vast te stellen dat ook ernstige diplomaten uit de bol kunnen gaan.

Traditioneel zijn ook wat Nederlanders lid van zakenclub De Warande, destijds opgericht om netwerken op niveau mogelijk te maken. Brussel kent trouwens ook een Nederlandse basisschool, de Julianaschool, die de Vlaamse leerplannen volgt en heel wat Vlaamse kinderen aantrekt. Toen enkele jaren geknipt werd in de subsidies vanuit Nederland en het bestaan van de school bedreigd werd, schoten verschillende Vlaamse verenigingen ter hulp.

Taalverwantschap

Het gros van de Nederlandsers in ons land woont vooral aan de grens en in het Antwerpse. Maar naar schatting zouden er tussen de 30.000 en 40.000 Nederlanders in en rond Brussel wonen. Vooral in de Zuid-Oostelijke Rand is de concentratie groot. Gezien de taalverwantschap is het niet verwonderlijk dat men er heel wat aantreft in het verenigingsleven in en rond de hoofdstad. In Brussel zijn twee afdelingen van de Orde van den Prince actief, net als een Marnixring. Zeker binnen de Orde is er een reële mix van noord en zuid. En dan zijn er nog sportraden, bibliotheekraden en dergelijke. Een welgekomen ondersteuning voor een groep Brusselse Vlamingen die danig gekrompen is.

Holland House

Brussel is ideale Vlaams-Nederlandse ontmoetingsplaats