Nu het Belgische begrotingstekort met de dag verder blijft oplopen, tot voorlopig plus 50 miljard euro, groeit de roep naar een vermogensbelasting of hogere vermogenswinstbelastingen. Wie met deze taks het Belgische begrotingstekort wil oplossen, zal in de praktijk teleurgesteld worden. Deze taks kan namelijk niet de grote oplossing zijn voor het Belgische begrotingsprobleem. Dit omdat er wiskundige grenzen zijn op hoe we vermogens kunnen belasten. Bovendien zorgt de lage rente ervoor dat vermogenswinstbelastingen niet meer opleveren wat ze vroeger opleverden.

Wallonië unaniem voorstander van meer belastingen op vermogens

Voor wie het debat niet volgt: De roep voor een vermogensbelasting klinkt vooral sterk in het zuidelijke deel van het land. Ecolo, cdH, de PS of DeFI… Op de MR na roept bijna elke Waalse partij in zijn programma op om de bestaande vermogensbelasting of vermogenswinstbelastingen uit te breiden. Of om nieuwe belastingen in te voeren. Wat men echter niet graag hoort, is dat België nu al de opbrengsten uit vermogen zeer zwaar belast. In sommige scenario’s zelfs zwaarder dan het vermogen uit arbeid.

Belastingen op vermogens gelijkaardig en hoger dan op arbeid

Stel, u hebt een vennootschap. U betaalt uiteraard de belastingen en accijnzen. Sociale bijdragen op het loon van je werknemers, bijvoorbeeld, accijnzen op energie en brandstof, en andere belastingen die we momenteel volledig buiten beschouwing laten. De winst die u overhoudt nadat u al uw kosten en verborgen belastingen betaald heeft, zal nadien via de vennootschapsbelasting belast worden. Dit tegen een tarief dat vanaf 2020 25 procent bedraagt. U kan nu eindelijk dit geld gebruiken, denkt u.

Echter is dit niet waar. U zal namelijk als persoon na het betalen van winstbelastingen nog eens belastingen moeten betalen om het geld zelf te kunnen gebruiken. Op dat moment zit het al belaste geld immers nog in uw vennootschap. Daar kan u het enkel gebruiken voor bedrijfsdoeleinden. Maar als u het eruit wil halen voor persoonlijke doeleinden, zal u nogmaals een belasting van 30 procent moeten betalen via een dividendbelasting. Door de combinatie van al deze belastingen is de totale belastingdruk voor een ondernemer te vergelijken met de belastingen op arbeid en vaak zelfs hoger. In vergelijking met andere Europese landen, waarbij we de winstbelasting op ondernemingen en het dividend samen nemen, hebben we hierdoor al één van de hoogste belastingpercentages van Europa.

Recent fenomeen

Echter is dit niet altijd zo geweest. In 2011 konden de Belgen nog genieten van een dividendbelasting van 15 procent. Echter, toen de regering Di Rupo onder druk kwam van de financiële markten, werd er onder grote druk snel een regering gesmeed. Daarbij begon men ook op vermogens te focussen. In verschillende stappen werd zo de dividendbelasting verdubbeld van 15 tot 30 procent oftewel een belastingverhoging van 100 procent. Ook kreeg de Belgische belegger nog meerdere verhogingen van de beurstaks over zich heen, een speculatietaks, een effectentaks en nog meerdere pestbelastingen. Bovendien werden de belastingen op beleggingsfondsen onopgemerkt verhoogd. Daardoor sluizen ook de houders van deze effecten ongemerkt hun vermogen door naar de staat.

Wil dit zeggen dat vermogens niets hoeven bij te dragen? Nee, maar wel dat vermogens vandaag al veel bijdragen en dat wiskundig gezien er niet veel marge is om meer te vragen zonder dat de staat de grootste koek krijgt van de totale vermogensinkomsten. Dit wordt ook geïllustreerd door het feit dat vermogens vandaag veel minder opbrengen dan vroeger.

Nulrente zet inkomsten vermogen onder druk

Zo kon men in de begindagen van Di Rupo nog investeren in Belgisch overheidspapier tegen 6 procent per jaar. Vandaag moet men echter al betalen om geld te mogen lenen aan de Belgische staat. Zo zal u als u 10 jaar 100.000 euro leent aan de Belgische staat, na 10 jaar maar 97.500 euro terug krijgen door de negatieve rente. Geld brengt vandaag helaas niets meer op.

Zo berekende ICE Data Services in een studie onlangs dat 86 procent van de wereldwijde obligatiemarkt (die trouwens een waarde heeft van 51.000 miljard euro) een rendement heeft van maximaal 2 procent. Nog nooit was het percentage obligaties dat zo weinig rente opbracht zo hoog. Ongeveer 60 procent van het papier geeft zelfs een rente van minder dan 1 procent. Een groot probleem voor de Belgische overheid. Hierdoor zijn immers sinds 2011 de inkomsten uit dividend uit vastrentend papier zwaar gedaald, in ruil voor goedkopere leningskosten. Zo gaf men in de laatste jaren van de 20ste eeuw nog 75 procent van de obligaties rendementen boven de 5 procent. En enkele jaren daarvoor mocht je deze rendementen zelfs in dubbele cijfers neerpennen.

Corona zet inkomsten dividend onder druk

Die tijden zijn echter voorgoed voorbij. Gelukkig heeft men dan nog de inkomsten uit dividenden uit bedrijven zou je denken? Daar is het echter door de coronacrisis zeer erg gesteld. Het ene na het andere bedrijf staat vandaag onder druk en heeft daardoor zijn dividend opgeschort. Zo loopt de overheid volgens de financiële krant De Tijd dit jaar maar liefst een half miljard euro mis uit haar belangrijkste overheidsparticipaties. Denk hierbij aan BNP Paribas (299 miljoen), Belfius (161 miljoen) en Ethias (31,6 miljoen). En dan hebben we het nog niet over de dividenden van privébedrijven. In 2019 kreeg de overheid nog bijna 2,7 miljard euro uit dividenden. Dit jaar zal door de coronacrisis ook hier een miljardengat geslagen worden.

Dat er door de coronacrisis echter een taks zal komen op vermogen, lijkt bijna onafwendbaar. In de praktijk wil dit zeggen dat men zal kijken naar de vermogenden. En in België is dat heel simpel. Iedereen die een huis, auto, of iets gespaard heeft voor zijn pensioen, zal in dat geval in het vizier lopen. Helaas ben je in dit land zeer snel rijk, althans voor de overheid.

ICE Data Services

Vult vermogensbelasting Belgisch begrotingsgat?