De bestorming van het Capitool in de VS wekte wereldwijde verontwaardiging. Ook in het federale parlement werd er gedebatteerd over de gebeurtenissen waarbij de oppositie sterk onder vuur werd genomen door de meerderheid. Opnieuw komen de discussies over de toekomst van de Belgische staat bovendrijven. In deze aflevering van Doorbraak Radio gaan Bart Maddens en Pieter Bauwens dieper in op de verdeeldheid in de Belgische politiek.

De dynamiek in de Belgische politiek

Er bestaat een lange traditie op dat vlak. De tegenstanders van het Vlaams-nationalisme zijn heel creatief om allerlei buitenlandse gebeurtenissen aan te wenden om de Vlaamse beweging in diskrediet te brengen, zegt Maddens. ‘Na de verkiezingen van 2019 toen er vaak sprake was van confederalisme werd de vergelijking met de Brexit bijvoorbeeld gemaakt.’ De chaos van de Brexit op dat moment werd vergeleken met wat er volgens de tegenstanders van het Vlaams-nationalisme zou gebeuren indien het confederalisme zou worden ingevoerd. Ook nu met de bestorming van het Capitool in de VS wordt er een sterk gemediatiseerde buitenlandse gebeurtenissen geïnstrumentaliseerd om het Vlaams-nationalisme in een kwaad daglicht te stellen, vindt Maddens. Deze dynamiek doet Maddens zelfs terugdenken aan de jaren negentig, toen het geweld in Joegoslavië werd gebruikt om het Vlaams-nationalisme te stigmatiseren. ‘De manier waarop men dit alles toepast op het Vlaams-nationalisme is een gevaarlijke evolutie.’ Maddens verwijst hierbij naar de situatie in Catalonië.

Volgens Bauwens is dit de typische en gemakkelijke politiek om een gemediatiseerd event helemaal op te blazen. ‘Er wordt meteen een staatsgreep gemaakt van wat er in het Capitool is gebeurd en het wordt ook meteen betrokken in de binnenlandse politiek.’ Politiek is iets dat in wezen mensen verdeeld want het gaat over verschillende opinies, en dat lijkt hier geproblematiseerd te worden.

Illegitiem

Een term die tussen meerderheid en oppositie vaak heen-en-weer slingert is de term illegitiem. De meerderheid vindt het niet correct dat de oppositie de regering als illegitiem beschouwd. In zekere zin klopt dit wel, vindt Bauwens. ‘In Vlaanderen heeft de federale regering geen meerderheid, al kan je wel discussiëren over de term die daarvoor wordt gebruikt.’ Het is een regering van verliezers aan Vlaamse kant, benadrukt Bauwens. ‘De oppositie mag door de meerderheid vooral niet monddood gemaakt worden want dat is problematisch in een democratie.’ Maddens voegt hieraan toe dat er een onderscheid moet gemaakt worden tussen de term democratie en legitimiteit.

Bauwens vindt wel dat de N-VA, die de federale regering illegitiem noemt, zelf een aandeel heeft in de huidige constructie door de Franstalige minderheid in de vorige regering. ‘In tussentijd lijken we het al gewoon een federale regering te hebben met een minderheid in één van de deelstaten.’ Bauwens vindt dat de N-VA dus ook de hand in eigen boezem moet steken.

De noodzakelijke hervormingen

Volgens Maddens staan we momenteel op een tweesprong wat de toekomst van België betreft. Ofwel wordt er meer richting een confederaal systeem gegaan ofwel evolueren we opnieuw richting een meer unitair systeem. ‘Er is een algemene consensus dat het huidige systeem niet werkt.’ De eventuele evolutie naar een meer unitair systeem houdt een naïef geloof in de kracht van de instituties in, vindt Maddens. ‘Men denkt dan door de instituties opnieuw meer unitair te maken dat de maatschappij zal volgen.’ We betalen nu de prijs van het verleden omdat er toen geen duidelijke keuzes zijn gemaakt, zegt Bauwens. ‘De staatshervorming waren telkens ad hoc compromissen zonder duidelijke lijn.’

De confrontatie met andere meningen

In feite gaat het over in welke mate we nog geconfronteerd willen worden met andere politieke meningen, zegt Bauwens. ‘Er is een groeiend probleem in de wereld in de openheid naar andere meningen.’ Vandaag de dag zijn er mensen die de zich de verliezer voelen van alles dat er gebeurt. Dat zorgt voor een cocktail van grote ontevredenheid. ‘De politiek moet hier een antwoord op bieden.’ Dat moet gebeuren met daden en goed beleid. ‘Wat we de afgelopen dagen hebben gezien is daar geen goed voorbeeld van.’ Zo win je die mensen niet terug en winnen de uiterste partijen van het spectrum, vindt Bauwens. Als het Vlaams Belang de scores haalt die de opiniepeilingen nu tonen, en de traditionele partijen blijven verkondigen nooit met het Vlaams Belang te willen regeren, dan zal dat op een gegeven moment overkoken. Maddens vindt die dynamiek zeer gevaarlijk.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer

illegitiem

Maddens en Bauwens: ‘Niet verboden om tegen de regering te zijn’