Met de maand juli zijn we aan de tweede helft van het jaar begonnen. Na het desastreuse jaar 2020 als gevolg van de coronacrisis, kenden de wereldeconomie een goed herstel in de eerste helft van 2021. We kunnen er alleen maar op duimen dat dit zich doorzet in de tweede jaarhelft.

Maar in de maand juli vielen ook twee dagen die niet zo gunstig ogen. De ene had te maken met het verbruik van o.a. de grondstoffen in de wereld, de tweede met de fiscale druk.

Tax Freedom Day

Eerste minister Boris Johnson noemde maandag 19 juli de Freedom day omdat het Verenigd Koninkrijk toen een ganse reeks Covid-restricties ophief. Maar de ‘Freedom day’ waarover wij spreken is iets totaal anders. Dit maar om aan te geven dat men met woorden niet altijd goed weet welke lading nu gedekt wordt.

Tax Freedom Day wordt ook nog Tax Liberation Day genoemd. Het is een concept ontwikkeld door de Amerikaanse zakenman Dallas Hostetler, dat tot doel heeft de eerste dag van het jaar te berekenen waarop een natie als geheel theoretisch genoeg inkomen heeft verdiend om haar belastingen te betalen. Of met andere woorden, daarvoor werken we voor de gemeenschap als geheel, daarna werken we eindelijk voor eigen rekening.

Fiscale druk

Een constante is wel dat deze dag steeds verder opschuift in het jaar. In België was dit van 2016 tot 2019 op 15 juli, vorig jaar was dit al 27 juli en dit jaar zou hij ongeveer op hetzelfde tijdstip vallen. Maar niet iedereen is akkoord met die dag: sommigen beweren dat hij nu zelfs op 8 augustus valt. Wat er ook van waar is, in België zijn we pas ten vroegste in de tweede helft van juli bevrijd van de belastingdruk. Maar dit is wel erg laat. Het houdt natuurlijk verband met het overheidsbeslag van 55 % van het BBP (bruto binnenlands product) in België, dat door de coronacrisis zelfs gestegen is tot boven de 60 % in 2020-2021. De fiscale druk zal dus hoog blijven, en de Tax Freedom Day heeft de volgende jaren een goede kans ergens in augustus vallen.

België is daarmee de slechtste van de Europese klas. In Nederland is het 27 juni, in Duitsland 13 juli en in Frankrijk 26 juli. De landen die er het best van afkomen zijn Cyprus (14 maart) en Ierland (24 april). In Groot-Brittannië valt de dag al op 13 mei, of meer dan twee maand vroeger dan België. Dit heeft twee nadelige gevolgen: enerzijds is het een nadeel voor de Belgische concurrentiekracht, anderzijds zijn de Belgische werknemers te duur door de hoge belastingen en sociale lasten.

Oorzaak: inefficiënt bestuur

We hebben er al herhaaldelijk op gewezen, maar blijven het herhalen. De Belgische staatsstructuur is heel inefficiënt, en kost een pak geld. De overstromingen in Wallonië schijnen het weer te bewijzen:

-deze erge ramp had blijkbaar voor een stuk voorkomen kunnen worden als competente mensen het waterdebiet van de stuwdam in Eupen preventief hadden bijgesteld. Men wist immers welke zondvloed er op ons afkwam;

-er is een gebrekkige coördinatie van de hulp: in Pepinster moest men vorige week naar hulpverleners zoeken;

-Wallonië heeft geen middelen in een rampfonds opgebouwd, zodat de verzekeraars nu maar de schade moeten betalen. Daarvoor kijkt men vooral naar de maatschappijen gecontroleerd door de overheid zoals Ethias en Belfius Insurance, en waar leden van de PS in de Raad van Bestuur zitten. µ

Slechts één Vlaming

En dit ondanks het feit dat Wallonië het grootste overheidsapparaat heeft. We verwijzen ook naar het begin van de coronacrisis en de gebrekkige coördinatie toen, ondanks (of beter omwille van) het feit dat er acht ministers van Volksgezondheid zijn. In het begin zag je met Wilmès als eerste minister tijdens de persconferentie van het Overlegcomité slechts één Vlaming (Jan Jambon), de andere vij waren Franstaligen. We moeten wel toegeven dat de vaccinatiecampagne, althans in Vlaanderen, heel vlot verliep.

Belastingen verhogen, en de Tax Freedom Day nog maar verder doen opschuiven in het jaar, heeft geen zin. Zo worden we op de duur een communistische staat. De organisatie van de staat moet serieus afgeslankt en gereorganiseerd worden, met aan het hoofd competente mensen die er niet zitten om louter politieke belangen te dienen. Dat men dus zeker niet gaat naar een federalisme met vier, want het gaat de financiële etter in het zuiden van het land maar doen verergeren.

De mensen in Wallonië, vooral zij die erg geleden hebben onder de overstromingen, verdienen beter. Enerzijds verdient men de politici die men verkiest, anderzijds kan men enkel kiezen uit deze die de lijstvorming gehaald hebben. Dit laatste is een democratisch deficit dat in het zuiden van het land nog zwaarder doorweegt.

Earth Overschoot Day

Naast de Tax Freedom Day, is er dus nog een belangrijke dag in juli. De Earth Overshoot Day is de dag van wanneer – vanaf 1 januari geteld – de mensheid wereldwijd net zoveel van de aardse grondstoffen, voedingswaren en dergelijke opgebruikt heeft als wat de aarde in één jaar tijd terug kan opbrengen en qua geproduceerde afvalstoffen kan verwerken. Deze bevindt zich in 2021 op 29 juli voor de ganse wereld, maar valt vier weken vroeger dan vorig jaar toen hij op 22 augustus vastgelegd was! 2020 was een coronajaar met lockdowns en economische stilstand, en de geringere uitstoot van koolstofdioxide had toen zeker een positief effect. Terwijl het uitstel van de Tax Freedom Day nadelig is, geldt dit bij de Earth Overshoot Day in geval van vervroeging.

Overschrijding is de onderliggende oorzaak van de meeste milieuproblemen, van biodiversiteitsverlies tot ontbossing, water- en luchtvervuiling, ineenstorting van de visserij. Bovendien leidt de ophoping van broeikasgassen in de atmosfeer tot opwarming van het klimaat, met steeds wildere weerpatronen tot gevolg. We hebben dit recent aan den lijve ondervonden in Wallonië.

Ecologisch deficit

Ook hier kunnen we differentiëren per land, en het ecologisch deficit per land nagaan. Dat laatste komt voor wanneer de ecologische voetafdruk van een bevolking de biocapaciteit overschrijdt van de beschikbare oppervlakte. Een ecologisch deficit betekent dat die natie biocapaciteit invoert door middel van handel, waarbij nationale ecologische activa geliquideerd worden of koolstofdioxideafval geëmitteerd wordt in de atmosfeer. Een ecologische reserve bestaat wanneer de biocapaciteit van een regio haar ecologische voetafdruk overschrijdt.

Op de website van Global Footprint Network kunnen we zien dat enkele Latijns-Amerikaanse landen de grootste reserve hebben: Frans Guyana (3.950 %), Suriname (2.930 %) en Guyana (2.090 %). De combinatie van regenwoud en geringe industrie zal hier wel niet vreemd aan zijn. Ook Rusland heeft een surplus van 27 %, toe te schrijven aan het uitgestrekte en desolate Siberië. Australië heeft een reserve van 74 %, en dit geldt eveneens voor de Scandinavische landen.

De grootste deficits vinden we bij Singapore (10.300 %) en Bermuda (5.610 %). Het eerste belangrijke industrieland is Zuid-Korea op de 20^ste plaats met een deficit van 852 %. België volgt kort daarop op de 23^ste plaats (709 % deficit), onmiddellijk gevolgd door Japan (685 % deficit), en twee plaatsen verder Nederland (517 % deficit). De Benelux doet het dus zeker niet goed, wat toe te schrijven is aan de hoge bevolkingsdichtheid en doorgedreven industrialisatie. Wat de andere belangrijke industrielanden betreft, hebben we de volgende tekorten: Italië (404 %), China (302 %), Verenigd Konikrijk (287 %), Duitsland (204 %), USA (133 %) en Frankrijk (82 %). Dit zijn interessante maar ook verrassende resultaten.

Conclusie

Op het eerste gezicht hebben beiden weinig met elkaar te maken, maar toch kunnen de Tax Freedom Day en de Earth Overshoot Day samen verbeteren. Internationale samenwerking is nodig, maar op nationaal vlak kunnen we reeds beginnen. We moeten wel 100 % inzetten op een duurzame economie, en de overheid moet daarvoor de nodige fiscale stimuli creëren. Al wat daar tegen ingaat moet verdwijnen, maar in de realiteit heeft men daar de moed niet voor.

Tegelijk moet de overheid afgeslankt worden, en efficiënter werken, met competente mensen. Nu worden er daar te veel politieke spelletjes gespeeld. De vrijgekomen krachten moeten ingezet worden in duurzaamheid, en de werkzaamheidsgraad van de bevolking moet op ten minste 80 % komen. Als dat gebeurt zullen de belastingen niet omhoog moeten gaan. Integendeel!

Impactdagen

Tax Freedom en Earth Overshoot