”t is gebeurd,’ zou Erik Van Looy zeggen. Op 20 januari 2021 hebben Joe Biden en Kamala Harris de eed afgelegd. Respectievelijk als president en vicepresident van de Verenigde Staten. De inaugurele rede van de 46ste president was een belofte ‘om de waarheid te verdedigen en de leugen te verslaan’. ‘De democratie heeft gezegevierd,’ zei Biden. Hij beloofde een diep verdeeld land geconfronteerd met een pandemie en een economische crisis te verenigen. ‘We moeten een einde maken aan deze onbeschaafde oorlog tussen rood en blauw.’

Verder pauzeerde Biden tijdens zijn inaugurele rede om te bidden voor de meer dan 400.000 Amerikanen die gestorven zijn aan het coronavirus. Hij ging met Bill Clinton, George W. Bush en Barack Obama ook nog naar het Arlington National Cemetery. Dit samenbrengen van de voormalige presidenten had vooral een blijk van respect voor het presidentiële ambt als doel.

Historische eedaflegging

Historisch was ook de eedaflegging van Kamala Harris als vicepresident. Zij is de eerste zwarte vicepresident, evenals de eerste Aziatisch-Amerikaanse én vrouw die deze functie zal bekleden. ‘108 jaar geleden, bij een andere inauguratie, probeerden duizenden demonstranten dappere vrouwen te blokkeren die op straat kwamen en betoogden voor hun stemrecht,’ zei Biden hierover. Zo wilde hij aantonen hoe sterk Amerika de voorbije eeuw is geëvolueerd. Joe Biden verwees met deze uitspraak naar de betoging in 1913, aan de vooravond van de inauguratie van Woodrow Wilson (dus niet op de dag van de inauguratie zelf). Ongeveer 5.000 vrouwen kwamen toen op straat. Ze werden echter tegengehouden en mishandeld door tegenstanders en zelfs de politie.

Kamala Harris legde haar eed af met haar hand op twee bijbels. De ene was van een voormalige buurvrouw die Harris als een tweede moeder beschouwde. De andere was van haar grote voorbeeld Thurgood Marshall. Hij was een voorvechter van burgerrechten en de eerste Afro-Amerikaanse rechter in het Amerikaanse Hooggerechtshof. Senator Amy Klobuchar, die tijdens de ceremonie ook iets mocht zeggen, benadrukte dat met het verwelkomen van ‘een nieuwe vicepresidente, de eerste vrouw’, kleine jongens en meisjes nu weten dat alles mogelijk is. ‘Dat is Amerika.’

Grote afwezige bij dit alles was voormalig president Donald Trump. Die zag voor het eerst in 152 jaar van de traditie af om als aftredend president aanwezig te zijn bij de eedaflegging van zijn opvolger. Aftredend vicepresident Mike Pence en andere hoogstaande Republikeinse leiders waren wel aanwezig.

Een nieuwe wind

President Joe Biden liet er in elk geval geen gras over groeien. Elke daad en elk decreet dat hij de eerste dag van zijn presidentschap heeft ondertekend, had betrekking op het terugdraaien of ongedaan maken van een beleidsdaad van zijn voorganger. Donald Trump was nog niet goed en wel onderweg naar Florida in de Air Force One of de kersverse president zette zich achter de Resolute desk in The Oval Office en ging aan het werk.

Met één pennenstreek traden de Verenigde Staten terug toe tot het klimaatakkoord van Parijs en tot de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook het verbod op reizigers uit bepaalde moslimlanden werd ongedaan gemaakt. De bouw van Trumps befaamde muur werd eveneens een halt toegeroepen. Biden zelf droeg een mondmasker en maakte het dragen hiervan verplicht in alle Amerikaanse federale gebouwen. Het contrast met Trump kon dus niet groter zijn.

Zulk een eerste dag van een Amerikaanse president is natuurlijk altijd wel wat ‘makkelijk’. Je kan dadelijk laten zien dat je voor een nieuwe wind zal zorgen en dat alles onder de nieuwe president anders zal zijn. En beter. Maar vaak volgt de realiteit nogal snel. Ook voor Joe Biden zal dit het geval zijn. Amerika is een verdeeld land. Het congres is verdeeld. En vele Trumpaanhangers denken nog altijd dat Biden alleen maar president is kunnen worden door grootschalige verkiezingsfraude.

Waakhond of schoothond?

Eén ding heeft Biden alvast voor op zijn voorganger, en dat is het enthousiasme van de media en pers. Sommigen barstten haast in tranen uit. Wat niet veel goeds voorspelt. Media en pers hebben als taak de waakhond te zijn, niet de schoothond. Laten we hopen dat ik te cynisch ben. Maar ook in eigen land zie je nu al duidelijk dat veel journalisten vergevingsgezinder zijn voor de huidige federale overheid dan wanneer pakweg N-VA er mee deel van zou uitmaken.

En Trump?

Voormalig president Donald Trump hield op woensdagochtend zijn afscheidsceremonie. Hij zei dat zijn functie als president zijn ‘grootste eer en voorrecht’ was. De bescheiden ceremonie vond plaats op Andrews Air Force Base (Joint Base Andrews) net voordat hij Washington, D.C. inruilde voor Florida. Verder zei Trump nog dat hij ‘de nieuwe regering veel geluk en succes’ toewenste. Zonder daarbij president Joe Biden of vicepresident Kamala Harris bij naam te noemen. Trump bedankte ook zijn aanhangers en prees enkele van zijn beleidsdaden die hij als zijn grootste prestaties beschouwde. Hij sloot zijn slotrede af met de woorden: ‘We zullen op de één of andere manier terugkomen. Heb een goed leven. We zullen elkaar binnenkort terug.’

En dat is natuurlijk de grote vraag. Wat brengt de toekomst voor Trump? Richt hij zijn eigen televisie- of mediakanaal op? Welke rechtszaken hangen hem boven het hoofd? Is hij in 2024 opnieuw presidentskandidaat? Of keren de Republikeinen hem definitief de rug toe? Wat wel al zeker is, is dat we het laatste van Donald Trump nog niet gezien hebben. Zijn schaduw zal nog lang over Washington en de Amerikaanse politiek blijven hangen…

inreisverbod

Amerika verwelkomt Joe Biden als president