Erika Vlieghe heeft dit jaar een enorme bekendheid opgebouwd als één van de experten tijdens de coronacrisis. Ze is als infectiologe verbonden aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen en is tevens diensthoofd infectieziekten aan het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In die hoedanigheid stond ze aan het hoofd van de GEES, de expertengroep die de exitstrategie moest voorbereiden.

Van GEES naar Celeval naar RAG

Eind augustus werd de GEES opgedoekt, nadat Vlieghe was opgestapt als voorzitter. Ze verborg haar ongenoegen over de gang van zaken niet. De politiek hield te weinig rekening met de adviezen van de expertengroep.

De opvolger van de GEES werd Celeval. In dit adviesorgaan was er onder meer plaats voor Lieven Annemans, de gezondheidseconoom die zich kritisch had uitgelaten over de aanpak van de crisis, maar ook voor mensen uit het bedrijfsleven. Het was de bedoeling om een breder spectrum uit de maatschappij te betrekken en het gewicht van de virologen op het adviesorgaan wat te beperken. Erika Vlieghe was ook van de partij, maar niet meer als voorzitter. Al snel bleek er onenigheid te bestaan tussen de krachten die de maatregelen wensten te versoepelen en zij die meer focusten op de virologische realiteit.

Na een herschikking van het ledenbestand van Celeval in september, werd ook dit orgaan eind november ontbonden. Coronacommissaris Pedro Facon gaf de opdracht van Celeval door aan de Risk Assesment Group (RAG). Dit adviesorgaan heeft een bredere samenstelling, waar buiten de wetenschappelijke experten ook vertegenwoordigers bij zijn van de regio’s en het federale niveau.

Erika Vlieghe heeft gedurende de coronacrisis steeds een prominente rol gespeeld en is uitgegroeid tot een wetenschappelijke BV. Ze valt op en wordt wijd en zijd geroemd voor haar klare en duidelijke communicatie, wars van de druk zij van verschillende kampen — zowel het politieke als het economische — moet ondergaan.

Met beide voeten in de praktijk

Ondanks haar duidelijk wetenschappelijk profiel als infectiologe springt zij toch boven de andere virologiche experten uit. In het ‘ware’ leven is zij — zoals reeds vermeld — diensthoofd infectieziekten in het UZA. Zij staat dus met beide voeten in de praktijk. Haar ervaring op verschillende continenten bracht haar in contact met verscheidene populaties die gebukt gaan onder infectieziekten. Als voormalig nationaal ebolacoördinator deed ze ervaring op met de voorbereidingen op een mogelijke epidemie op Belgische bodem.

Haar praktijkervaring op het terrein, het feit dat zij als arts tussen de mensen stond en nog steeds staat, tilt haar boven de groep experten uit. Zij is geen zuivere labo-wetenschapper en heeft daardoor een bredere kijk op de zaken. Het geeft haar een groter empathisch vermogen, waardoor ze ook meer zicht heeft op de dagelijkse realiteit voor de bevolking.

Liefde voor Kunst

In een recent interview in De Tijd deelde ze haar liefde voor kunst en muziek. Ze krijgt dan ook dit jaar de Gouden Penning van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB). Die onderscheiding gaat elk jaar naar iemand die ‘wetenschap en kunst’ op een bijzondere manier naar een breed publiek brengt.

Vlieghe benadrukt het belang van goede communicatie. Op de website van het UZA zegt ze daarover het volgende: ‘We hebben geen duidelijk draaiboek, want een situatie als deze hebben we nog niet meegemaakt. Toch is het belangrijk om mensen een duidelijke boodschap te geven. Je mag ze geen valse hoop geven, maar je moet mensen ook een soort wortel voorhangen, zodat ze de hoop niet verliezen.’

Vijgen vóór Pasen

In dat kader deelde Vlieghe recentelijk mee dat een ernstige versoepeling van de lockdown waarschijnlijk nog niet verwacht mag worden tegen het Krokusverlof. Zij hoopt dat we de teugels meer kunnen vieren tegen Pasen. Daarvoor zal het wel primordiaal blijven dat we als bevolking op een verantwoorde manier de regels volgen zodat de cijfers blijven dalen.

Omwille van haar uniek profiel en de belangrijke rol die zij speelt in de crisis die ons nu al zo lang plaagt, nomineren wij Erika Vlieghe voor de titel van Doorbraak Persoon van het Jaar.

Instituut voor Tropische Geneeskunde

Erika Vlieghe, expert met de voeten in de praktijk

De veelbelovende stilte van Bart De Wever