Afgelopen week vond in Brussel de internationale virtuele donorconferentie ‘Supporting the future of Syria and the region’ plaats, georganiseerd door de Europese Unie en de Verenigde Naties. Er namen 80 delegaties aan deel. Er werd 6,4 miljard dollar humanitaire hulp verzameld voor het geteisterde land. Dat is gevoelig minder dan de gehoopte 10 miljard. 4,4 miljard van het bedrag wordt dit jaar nog gespendeerd, de rest is voor later.

24 miljoen Syriërs in armoede

Duitsland alleen al kwam met 1,74 miljard euro over de brug, de Verenigde Staten hielden het bij 510 miljoen euro. De 27 EU-lidstaten zijn goed voor grofweg twee derde van het verzamelde geld. België doneert 18 miljoen euro bijkomende steun. Sedert 2011 (begin van de zogenaamde Arabische Lente) kwam Europa reeds met 24,7 miljard euro over de brug voor Syrië. Het eind maart beloofde geld gaat grotendeels naar de Syrische vluchtelingen in Libanon, Jordanië, Turkije, Irak en Egypte, en moet de jonge vluchtelingen toegang tot onderwijs verschaffen. Vooral Libanon zou hier tekort schieten. In juni 2020 vond reeds een internationale donorconferentie plaats, die was goed voor beloftes ter hoogte van 5,5 miljard euro, te spenderen in 2020.

Afgelopen 10 jaar vond in Syrië een vreselijke burgeroorlog plaats, veroorzaakt door een combinatie van een heel repressief regime, extremistische gewapende milities en buitenlandse militaire tussenkomsten. De gevolgen zijn ronduit tragisch : 24 miljoen inwoners van Syrië zijn hulpbehoevend, vier miljoen meer dan vorig jaar. 90% van de Syrische bevolking leeft nu in armoede, stelde Heiko Maas, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken (SPD), op de conferentie.

12 miljoen Syriërs op de vlucht

De Syrische burgeroorlog heeft ondertussen 387.000 slachtoffers geëist. Ongeveer 100.000 mensen zijn verdwenen, 12 miljoen Syriërs zijn vluchteling (inbegrepen de IDP, Internallly Displaced Persons). De Verenigde Staten eisen de heropening van een aantal Syrische grenzen waar hulpgoederen kunnen passeren. Die grenzen werden in 2020 onder druk van Rusland gesloten.

Volgens de Europese Unie en de Verenigde Naties moet het tragische conflict in Syrië opgelost worden op basis van VN-resolutie 2254, werd nog eens benadrukt op de Brusselse conferentie. Die resolutie heeft het onder meer over ‘the establishment of an inclusive transitional governing body with full executive powers’, en roept op tot ‘to convene representatives of the Syrian government and the opposition to engage in formal negotiations on a political transition process on an urgent basis’. Verder heeft men het nog over ‘free and fair elections’.

Sancties en dialoog

Hoe men deze mooie woorden kan omzetten in de praktijk, niemand die het weet. En hoe men overigens verkiezingen kan organiseren in een land dat grotendeels vernield is en waar veel mensen intern of extern op de vlucht zijn (alleen al een kieslijst opstellen is een bijna onmogelijke opgave) nog minder. De Syrische overheid protesteert ondertussen tegen de eenzijdige sancties die de Verenigde Staten, en andere westerse landen, opgelegd hebben tegen het regime van Bashar Al Assad. Enerzijds het land sancties opleggen, anderzijds oproepen een dialoog aan te gaan met de oppositie en de Syrische bevolking is hypocriet, luidt het daar.

Rest nog de vraag hoe de hulp bij de hulpbehoevende bevolking in Syrië terecht zal komen, want de werking van internationale ngo’s wordt sterk bemoeilijkt door het regime van president Bashar al Assad. Samenwerking met lokale Syrische overheden is hierbij onvermijdelijk, ook al doen de meeste internationale ngo’s dat niet graag, want dat zou betekenen dat je eigenlijk collaboreert met het regime. Ook is een deel van het noorden van Syrië nog in handen van de islamitische rebellen van Hayat Tahrir al Sham (de Organisatie voor de Bevrijding van de Levant), ook niet onmiddellijk de ideale partner om als ngo mee samen te werken. Tenslotte is het noordoosten van Syrië een autonoom Koerdisch gebied geworden.

Het einde van de ellende in Syrië is alvast nog niet in zicht.

Internallly Displaced Persons

Syriëconferentie in Brussel een maat voor niets?