De snelheid van de instorting van het door de VS en de NAVO rechtgehouden regime in Afghanistan verraste te velen. Het gevolg is een enorme chaos met vluchtelingen, en in tweede instantie later een nieuwe vluchtelingengolf en een probleem met alle uitgewezen Afghanen die nu niet meer terug kunnen gestuurd worden. O ja en het draagvlak voor het huidige migratiebeleid.

Nadenken

Er waren de vreselijke beelden uit Afghanistan. Doe daarbovenop het aanvoelen, mits enige empathie, dat je niemand toewenst onder het Talibanregime te moeten leven. Dat alles zorgde blijkbaar toch niet voor een groot draagvlak bij de bevolking voor de luchtbrug uit Afghanistan. Dat moet de politieke klasse tot nadenken stemmen. Hoe kan dat?

Er is in de eerste plaats het onvoorstelbare amateurisme. Lag er dan geen evacuatieplan klaar voor die Afghaanse medewerkers? Je kon toch enigszins verwachten dat de Taliban die niet zomaar ongemoeid zou laten. Blijkbaar niet.

Op reis in Afghanistan?

Daarnaast: wat deden al die Belgen in Afghanistan op het moment dat er een negatief reisadvies was? Op het moment dat men wist dat de Navo-troepen zich terugtrokken en de Taliban de zaak zou overnemen? Je zou dat onvoorzichtig kunnen noemen. Dom zelfs. Moet de staat die mensen dan gaan ophalen op kosten van de gemeenschap?

Daaropvolgend rijst de vraag: wie is er met die vliegtuigen precies meegekomen? Weten we dat? Zullen we dat ooit min of meer zeker weten? Hoe controleer je vandaag de identiteit van een meegereisde Afghaan? Hoe kan je de veiligheid verzekeren van de bevolking hier? Hoe weet je zeker dat er geen met slechte bedoelingen meereizen? Je kan dat nooit uitsluiten, maar kunnen we dat risico vandaag realistisch inschatten?

Vluchtelingen

Daarbij duikt de vraag op hoe dat zit met erkende vluchtelingen uit Afghanistan die nu in dat land moeten worden opgehaald. Volgens het vluchtelingenstatuut kan dat niet. Erkend vluchteling ben je omdat er een redelijke vrees is voor ernstige vervolging of levensgevaar in hun thuisland. Dan kan je daar ook niet met vakantie, toch?

De regering zal die vluchtelingen ‘sanctioneren’. In principe moet dan hun beschermd statuut afgenomen worden. Dan wordt het helemaal een klucht. Zal de regering die ‘afgewezen asielzoekers’ dan op een vliegtuig naar Kaboel zetten? Neen, natuurlijk niet. Dan wordt het allemaal wel een vaudeville.

Illegale migratie

Hetzelfde probleem duikt op met die Afghanen die hier al jaren illegaal verblijven. Ze kregen een bevel tot uitwijzing, dat ze nooit uitvoerden. Zoals zovele vluchtelingen. Wat nu? Ze nu naar Afghanistan brengen levert u gegarandeerd een veroordeling van het Mensenrechtenhof in Straatsburg op. Terecht. Moeten we die dan allemaal regulariseren? En beloon je zo geen jarenlange wetsontduiking?

Dat brengt ons op het volgende probleem. Algemeen verwacht wordt dat er nog een vluchtelingenstroom vanuit Afghanistan naar Europa op gang zal komen. Dat zou wel eens een veelvoud kunnen zijn van wat er vandaag is toegekomen. De buurlanden van Afghanistan zullen de vluchtelingen geen strobreed in de weg leggen om door te reizen. Turkije en Wit-Rusland zien ze graag als drukkingsmiddel op Europa komen. Als ze maar niet blijven.

Wie weet het?

En de EU heeft geen antwoord. Ze weten niet wat te doen. De ene wakkere regeringsleider verwelkomt alle vluchtelingen. De andere verlichte doet de grenzen toe en wijst op de problemen met de al aanwezige Afghanen. Politieke familie doet er trouwens niet toe in deze.

Zou het kunnen dat dat allemaal meespeelt in het ressentiment van de bevolking op wat zich nu afspeelt tussen Kaboel, Islamabad en Peutie? Zou het niet kunnen dat de bevolking er echt genoeg van heeft? Dat ze eerst een migratiebeleid willen dat aangepast is aan de noden van deze tijd. Geen beleid dat drijft op irrealistische mooie naoorlogse dromen. Die mooie woorden zijn niet opgewassen tegen de massamigratie van vandaag. Het stort duizenden mensen in hun ongeluk. Daar wint niemand iets mee.

Integratie

Hoe moet dat met nog eens een hele hoop Afghanen? Slagen we er deze keer wel in die te integreren? Zoals al die vorige golven schitterend geïntegreerd zijn? Tot zelfs de vierde generatie blijft het soms een probleem. Inclusief dubbele nationaliteit en taalkennis. Maar het blijft een taboe. Het falen van de integratie ter sprake brengen wordt gezien als steun voor het Vlaams Belang. En dus wordt er gezwegen.

Die angst voor het Vlaams Belang heeft het migratiebeleid decennia geblokkeerd. Voor realisme of kritiek was geen plaats. Migratie moest en zou een succesverhaal zijn als antwoord op ‘extreem rechts’. Dat is vaak zo, maar je kan de mensen niet blijven wijsmaken dat het enkel een positief verhaal is. De realiteit is sterker dan de mediaverhalen.

Slachtoffer

De slachtoffers van dit hele verhaal zijn de gewone mensen. Die Vlamingen die aanklaagden dat ze vreemden werden in de wijk waar ze al hun hele leven woonden. Ze werden weggehoond. Maar ook die migranten die hier kwamen en jarenlang zeker geen integratiecursus moesten volgen. De multicultuur was het verheven ideaal dat tegen ‘extreem rechts’ werd ingezet. De realiteit is dat hen zo kansen werden ontnomen.

De realiteit is dat onze maatschappij weinig kansen heeft voor laaggeschoolde profielen. Wij kunnen die mensen niet zo veel bieden. Tenzij jobs aan de onderkant van de ladder. Scholing is de sleutel voor een klim op de sociale ladder. Maar als de thuissituatie dat bemoeilijkt… Als je ouders de taal niet kennen, niet kunnen converseren met de school, dat niet belangrijk vinden,… En zo draai je in cirkels.

Luisteren is niet genoeg

Politici hebben de kwalijke gewoonte zich op te sluiten in ideologieën. Of erger in politiek opportunisme, het verschil maken. Verkiezingen kunnen dan gelden als botsing met de harde realiteit. Zonder grondig politiek-maatschappelijk debat én een breed gedragen beleid over migratie zou een volgende botsing met de realiteit wel eens heel hard kunnen zijn.

‘We zullen luisteren naar de boodschap van de kiezer’ was de boodschap van de politici na de verkiezingen van 2019. We zijn ondertussen 2021. Straks geeft die kiezer u geen kans meer om te luisteren.

Islamabad

Syed Ali Geelani (1929-2021) – de dood van een havik

Afghanistan stelt migratieprobleem op scherp