In dit crisisjaar kwamen sluimerende maatschappelijke tendensen plots in een stroomversnelling terecht. Een van die omwentelingen is de wissel van de wacht in de Wetstraat. Conner Rousseau is als nieuwbakken sp.a-partijvoorzitter dé verpersoonlijking van een nieuwe generatie politieke hoofdrolspelers die is aangetreden. Ook al is dhr. Rousseau nog altijd een vlotte twintiger, hij heeft duidelijk al veel politieke kilometers op z’n teller.

Informele klederdracht en taalgebruik

Sedert zijn verkiezing als ‘King of the Socialist Castle’ eind 2019 kwam hij dit jaar fors meer in de publieke belangstelling te staan. Vooral informele klederdracht en taalgebruik van Rousseau sprongen aanvankelijk in het oog. Daardoor werd zijn kennen en kunnen in het begin door velen wat geringschat. Maar voor het eerst sinds lang liep er effectief wel een sp.a’er onder de aandacht. En zeker in een opstartfase geldt het devies: ‘there is no such thing as bad publicity’. Naderhand werden de scherpste kantjes er toch wat van afgevijld. Conner Rousseau gebruikt intussen al wat meer gepolijste volzinnen tijdens interviews en droeg een kostuumvest tijdens zijn persconferentie als preformateur.

Het politieke métier leerde Conner Rousseau al van kindsbeen af. Geboren en getogen te Sint-Niklaas kwam hij via zijn moeder, die tevens sp.a politica is, al tijdens zijn jeugdjaren in contact met burgervader Freddy Willockx. Willockx geeft af en toe zijn advies aan Rousseau. Wellicht belangrijker is dat Willockx er via zijn persoonlijk netwerk voor zorgt dat de oude garde mee is in het nieuwe verhaal dat Rousseau wil schrijven voor de Vlaamse sociaaldemocraten. In het verleden traden voormalige socialistische kopstukken vaak op als schoonmoeders die de partijverandering eerder belemmerden dan vooruithielpen. Dat laatste is nu veel minder het geval. Tot slot is Freddy Willockx – samen met Johan Vande Lanotte – een belangrijke brugfiguur geweest naar Frank Vandenbroucke.

Respect en erkenning

Af en toe je publiek met een verrassing tot verstomming slaan, dat werkt electoraal lonend. Conner Rousseau heeft ook die les goed begrepen. Met Willockx als tussenstation haalde hij Frank Vandenbroucke, die werkzaam was als professor in Amsterdam, terug naar de nationale politiek. Een onverwachte toptransfer en tevens politieke comeback van formaat. Het was een slimme zet: de aankomende kritiek dat alles wat té jeugdig en té fris zou worden bij sp.a werd hiermee in één beweging gecounterd. De leeftijd en ervaring van vicepremier Vandenbroucke bieden daarvoor het ideale tegengewicht.

Conner Rousseau verwierf respect en erkenning van zijn collega’s tijdens de lange regeringsvorming in 2020. Mede onder impuls van Rousseau kwamen PS en N-VA in het voorjaar een eerste keer dicht bij een onderling akkoord. Uitgerekend op ‘the ides of March’ werd die toenadering alsnog getorpedeerd langs Franstalige zijde. Waarna de nieuwbakken sp.a-voorzitter publiekelijk zijn ongenoegen uitte over de demarche van zijn Waalse wapenbroeder Paul Magnette. Een gedurfde en ongebruikelijke vingerwijzing was dat. Het wekte bij Paul Magnette een schuldgevoel op dat hij later in het jaar terug zou aflossen.

Preformateur

In de zomer van 2020 nam Conner Rousseau het initiatief om PS en N-VA een tweede maal rond dezelfde onderhandelingstafel te brengen. Het resulteerde onverwachts in een principeakkoord tussen beide gezworen aartsvijanden. Echter werd deze bilaterale toenadering wederom getorpedeerd door de liberalen.

Begin september stelde de koning dan Egbert Lachaert en Conner Rousseau als preformateurs aan. Vanaf dat moment ging het snel: de Vivaldicoalitie zag al op 1 oktober het levenslicht. Magnette voelde aan dat hij nog wat goed te maken had tegenover Rousseau na het debacle van midden maart. Met de samenstelling van de Vivaldiregering diende zich daartoe een gelegenheid aan. Doordat de PS tijdens de postenverdeling haar volle gewicht mee in de schaal wierp, verkreeg haar kleine Vlaamse zusterpartij de cruciale ministerpost Sociale Zaken en Volksgezondheid. Alleen had sp.a op die sleutelportefeuille nooit aanspraak kunnen maken. Bien joué van Conner Rousseau…

Zwaar gokken

In de beslissingen die Conner Rousseau neemt voor zijn partij gokt hij af en toe zwaar. Durf draait echter niet altijd uit op succes. Denk bijvoorbeeld aan zijn aanduiding van nieuwe fractieleiders in het Vlaams (Hannelore Goeman) en federaal (Melissa Depraetere) parlement. Beide jonge dames komen tot op heden niet goed uit de verf en moeten opboksen tegen meer ervaren en bekende gezichten binnen hun categorie.

Als partijvoorzitter wil Rousseau bovenal de noodlijdende sociaaldemocratische partij een nieuw elan geven. Daar hoort traditioneel een inhoudelijke vernieuwingsoperatie bij; die is voor komend voorjaar. Intussen besliste hij wel al over een naamswijziging: sp.a wordt herdoopt tot ‘Vooruit’. Die verrassende move verliep echter niet rimpelloos, en moet Rousseau bijbrengen dat politiek tegelijk fietsen én achteromkijken is.

Electoraal uithangbord

De nieuwe wind die in de sp.a waait doet onwillekeurig terugdenken aan de succesvolle koers die de sociaaldemocraten aanhielden onder Steve Stevaert. Los van de inhoudelijke bijsturingen werd toen ook veel aandacht besteed aan de juiste verpakking om boodschappen aan de man te brengen. De betere sfeer binnen sp.a komt er ook door de betere electorale vooruitzichten: de lange daling in de peilingen lijkt gestopt. Het zal zaak zijn om die positieve tekenen ook in klinkende munt om te zetten.

De weg naar 2024 is natuurlijk nog lang. Maar nu al wordt al gefluisterd dat Conner Rousseau de sprong naar Gent zou wagen om er bij de volgende verkiezingen mee naar de burgemeesterssjerp te dingen. Het vroegtijdig opbranden van politici is echter één van de belangrijkste valkuilen in de Wetstraat. Een partijvoorzitter hoort ook een stemmenkanon en electoraal uithangbord van de partij te zijn. Opperhoofden die de mist in gaan zijn een korte topcarrière beschoren – vraag dat maar aan Caroline Gennez.

Vóór progressieve frontvorming

Zelf behaalde Rousseau in mei 2019 als lijsttrekker in de kieskring Oost-Vlaanderen ruim 17.000 stemmen voor het Vlaams Parlement. Dit is de enige informatie over zijn electoraal gewicht waarover we vandaag beschikken. Ter vergelijking: zijn provinciegenoot Alexander de Croo behaalde in 2019 voor de Kamerverkiezingen ruim 80.000 stemmen. De kans is groot dat die laatste als uittredend premier in 2024 dankzij de ‘kanseliersbonus’ een nog groter aantal stemmen binnenhaalt. De vraag rijst hoeveel rek er bij Conner Rousseau opzit?

In het verleden sprak Conner Rousseau zich openlijk uit vóór progressieve frontvorming. In Gent bestaat er zo’n rood-groen kartel, maar hoogstwaarschijnlijk komen beide partijen bovenlokaal toch weer elk apart op bij de volgende stembusslag. Van de aangekondigde herverkaveling van het partijlandschap merken we vandaag niet veel. Of komt daar onder impuls van Rousseau toch nog verandering in?

‘T’

Uitgerekend deze kerstperiode brengt Rousseau een boek uit, getiteld ‘T’. Het is een verwijzing naar zijn periode van deelname aan jongerenkampen. Zelf beschrijft hij die als de basis van zijn politiek engagement. Hier begon hij de sociale strijd tegen armoede, ongelijkheid en verwaarlozing werkelijk ter harte te nemen.

‘T’ is geen boek dat zijn politieke ideeën omvat maar eerder een persoonlijk levensverhaal. Als u nog een leestip voor onder de kerstboom zoekt, dan is het misschien het uitgebreidere levensverhaal van de coming man van de Vlaamse socialisten…

Johan Vande Lanotte

Conner Rousseau, vaandeldrager van een nieuwe politieke generatie