Het Israëlische leger veroverde in 1967 de Westelijke Jordaanoever op Jordanië. Vele zionisten maakten daarvan gebruik om zich in die Bijbelse streek te vestigen. In een gebied ter grootte van de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen samen ontstonden meer dan 100 nederzettingen waar naar schatting 600.000 Israëli’s wonen.

De bewoners – die door buitenstaanders ook kolonisten worden genoemd – claimen een historisch recht op Judea en Samaria. In 2010 verklaarde premier Benjamin Netanyahu het gebied tot integraal onderdeel van Israël. De VN en Arabische landen vinden al decennialang dat Israël zijn leger moet terugtrekken binnen de grenzen van voor 1967. De nederzettingen zijn volgens internationaal recht immers illegaal. De VN eist ontruiming, zoals dat eerder gebeurde met door zionisten gestichte voorposten in de Sinaï en de Gazastrook.

Joseph Friedland.

Joseph Eliezer Friedland is dokter in de psychiatrie. Hij vertrok met zijn gezin tien jaar geleden naar de nederzetting Har Shmu’el in Judea en Samaria. Het dorp bevindt zich twaalf kilometer ten noordwesten van Jerusalem. Doorbraak sprak met hem over het dagelijkse leven op betwist grondgebied, zijn visie op de oorlog tegen Hamas, de islam en de toekomst van de omstreden regio.

– In het Westen wordt vaak beweerd dat het Palestijnse terrorisme een reactie is op het bevolken van de bezette gebieden met Israëli’s. Wat vind je daarvan?

‘Dat is onzin. Het terrorisme bestond al toen de omstreden gebieden nog in Arabische handen waren. Jerusalem was Arabisch bij de oprichting van Fatah, de zogenaamde bevrijdingsbeweging van Palestina. Deze Palestijnse terreurorganisatie had destijds als doel alle joden in de regio door terreur te vernietigen. En we kunnen zelfs verder teruggaan in de tijd, naar de jaren dertig van de vorige eeuw. Mohammed Amin al-Hoesseini, grootmoefti van Jerusalem, werkte samen met Adolf Hitler aan plannen voor de wereldwijde vernietiging van de Joden.’

– Is het Arabische terrorisme dan ouder dan de staat Israël?

‘Dat is zo, maar dat neemt niet weg dat er al duizenden jaren Joden wonen in deze regio. De verhouding met de Arabieren was soms beter en soms slechter. Het probleem dat we nu zien is de radicalisering van de islam.’

– En was de Hamas-aanval van 7 oktober het treurige hoogtepunt van die radicalisering?

‘Ze planden allang een massale terreuraanval. En helaas lukte die van 7 oktober beter dan alle voorgaande. Het was de grootste terreurdaad in de geschiedenis van Israël. Er is geen stad te vinden waarvan geen inwoners zijn gedood. Maar het zijn niet alleen de Joden, die ze willen vernietigen. Hamas en andere extremistische moslimgroeperingen streven naar een mondiaal kalifaat. Ze willen ook België vernietigen en Nederland en Duitsland, kortom: de hele niet-islamitische wereld.’

– Merk je momenteel iets van de oorlog tegen Hamas?

‘We hebben een goed ontwikkelde economie. Buiten de regio om de Gazastrook en het noorden dat door Hezbollah wordt bestookt, functioneert alles min of meer zonder problemen. Wel heeft de aanslag duidelijke sporen nagelaten. Ik heb als psychiater patiënten die erdoor getraumatiseerd zijn. Er is een enorme woede, maar ook machteloosheid. Het feit dat de aanslag internationaal wordt goedgepraat, heeft ook een grote impact op de gevoelens van de mensen hier.’

– Waarom heb je je destijds gevestigd in Judea en Samaria?

‘We woonden eerst in Jeruzalem. Die stad is overvol. Het kan uren duren om van punt A naar punt B te komen. Veel van mijn vrienden woonden hier al. Rondom Har Shmu’el zijn hele mooie historische plekken. Er zijn uitgestrekte natuurgebieden. We kunnen te voet naar het graf van de profeet Samuel. De helft van alle handelingen in het Oude Testament betreffen plekken binnen de omstreden gebieden. Tijdens sabbat wordt hier de auto niet gebruikt en dan is het heel prettig wandelen. Ik ken onze geschiedenis heel goed en al die onzin over bezet gebied is niet aan mij besteed. Naast mijn werk als psychiater organiseer ik geregeld excursies voor toeristen.’

– Wat is de mooiste plek in Israël?

‘Ik hou van Israël in zijn geheel. Er zijn hier zoveel mooie plekken. Vanuit de nederzetting ben ik met de auto binnen vijf minuten in de woestijn, binnen tien minuten in het bos of in de savanne. Het is onmogelijk een keuze te maken voor één bepaalde plek.’

– Is het voor je kinderen niet gevaarlijk in de nederzetting?

Het is hier minder gevaarlijk dan in Jeruzalem of andere grote steden als Tel Aviv

‘Nee, integendeel. Het is hier minder gevaarlijk dan in Jeruzalem of Tel Aviv. Daar bestaat voortdurend het gevaar van terroristische aanslagen. We konden de kinderen in Jeruzalem niet alleen buiten laten spelen. Hier is dat binnen de nederzetting geen probleem. Zolang de Arabier niet aan het moorden slaat, is hij een normaal onderdeel van het landschap.’

– Dus er zijn helemaal geen Arabische buren?

‘In de steden wonen Joden en Arabieren door elkaar. In de nederzettingen hebben we een Joods dorp en dan weer een Arabisch dorp. Hoewel er bij ons ook enkele Druzen wonen, een religieuze gemeenschap van Arabische oorsprong. Om onze nederzetting is een veiligheidszone, er staat een hek en er wordt gepatrouilleerd. Als een Arabier binnen wil komen, wordt hij gecontroleerd. Daarom hebben we hier nog nooit een aanslag gehad.’

– En zijn de Arabische dorpen verboden terrein voor de Joden?

‘Sommige dorpen wel, andere niet. Er is verderop een Arabisch dorp waar we rustig naartoe kunnen. Er is daar een manege waar veel Joodse kinderen paardrijden. In een andere Arabische nederzetting kopen we geregeld eieren. Dichtbij het natuurpark is een goede garage en een autowasserij die door Arabieren wordt gerund. Maar er zijn ook dorpen waar je zonder kogelvrij glas op de auto beter niet naartoe kunt. Daar wonen psychisch gestoorde Arabieren, terroristen. Er zijn heel veel verschillende Arabische bevolkingsgroepen, clans en families. Sommige zijn fel tegen ons, andere werken graag met ons samen. Er zijn ook veel onderlinge vetes.’

– Mogen inwoners van de nederzettingen wapens dragen?

‘Ja, bijna elke inwoner is bewapend. In de grensregio rond de Gazastrook is dat niet zo en dat was wellicht de reden waarom het op 7 oktober zover kon komen. Bij ons had dat niet kunnen gebeuren. Ik diende enkele jaren bij een antiterroristische eenheid en heb zelf ook een pistool. In onze flat zijn er veel mensen met een wapen. Iedereen zonder strafblad kan een vergunning krijgen. Mijn vrouw wil nu ook al een pistool. (lacht) Het feit dat we bewapend zijn, zorgt ervoor dat Arabische terroristen zich hier niet vertonen. Arabische bouwvakkers, schoonmakers en andere werklui zijn natuurlijk gewoon welkom.’

– De scheidslijn is dus heel scherp: sommige westerse media spreken van apartheid in de omstreden gebieden. Hoe zie jij dat?

‘Apartheid bestaat als een volk een ander volk onderdrukt of ergens niet toelaat. We hebben hier veel plekken die judenfrei zijn. Joden mogen daar niet komen. Het dorp Al Jib bijvoorbeeld ligt op loopafstand, maar is voor ons verboden terrein. Oké, bij ons worden de Arabieren gecontroleerd, maar ze komen binnen. In Al Jib word ik niet toegelaten.’

– En wat gebeurt er als je toch naar Al Jib gaat?

‘Dan word ik doodgeschoten. Door de Palestijnse politie. Door de agenten die zo royaal door de Europese Unie en de VN worden gefinancierd.’

– Zijn er behalve het gevaar doodgeschoten te worden in een naburig dorp nog andere nadelen verbonden aan het wonen in de nederzetting?

‘Juridisch gezien is het een chaos. De rechtspraak is gebaseerd op maar liefst vier verschillende rechtssystemen. Het kan zijn dat iemand aan de hand van een document uit de tijd van het Britse mandaat ineens een bebouwd grondstuk claimt. Dat is natuurlijk een moeilijke basis voor langdurige plannen.’

Er is woningnood omdat er een grote reeks aan bouwvergunningen nodig is die overal vandaan moeten komen, terwijl de bevolking explodeert

‘Er is woningnood omdat er een grote reeks aan bouwvergunningen nodig is die overal vandaan moeten komen, terwijl de bevolking explodeert. Ook is de infrastructuur verre van ideaal. Er zijn maar weinig goede wegen. Echte ziekenhuizen zijn hier ook niet, slechts een paar kleine klinieken. In de meeste gebieden neemt een plattelandsarts vanuit zijn huis de honneurs waar.’

– Wie beslist eigenlijk waar een nederzetting ontstaat?

‘Vaak ontstaat een nederzetting als reactie op een moord. De Arabieren vermoorden iemand. De Joden komen en bouwen er een nederzetting. Want wat willen de Arabieren? Dat hier geen Joden wonen. Voor elke moord, een nieuwe nederzetting. Dat is ons standaardantwoord.’

– Zijn er ook niet-gelovige Joden in de nederzettingen?

‘Om voor dit soort omstandigheden te kiezen is een ideologische achtergrondgedachte absoluut noodzakelijk. Daarom zijn het voornamelijk religieuze mensen met een zionistische zienswijze die hier wonen. Er zijn ook mensen die niet gelovig zijn, maar dat is een kleine minderheid. Er zijn ook Chassidische Joden zoals in Antwerpen, maar ook zij vormen een kleine minderheid. Minder nog dan de niet-religieuzen. De overgrote meerderheid van de bewoners van de nederzettingen is aanhanger van het religieus zionisme.’

– Mogen buitenlanders die niet van Joodse afkomst zijn zich vestigen in de nederzettingen?

‘Het is mogelijk je als niet-Joodse buitenlander hier te vestigen, maar het is een heel gedoe. Je moet echt een goede reden hebben als je langer dan drie maanden wilt blijven. Het kan bijvoorbeeld voor iemand die eens Joden heeft gered van deportatie. Of een nazaat van zo iemand tot in de derde generatie. Er bestaat in het natuurpark een nederzetting die is gesticht door Finnen. In tegenstelling tot andere Europese landen was het aantal Joodse slachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog in Finland vrij klein. Maar toch zijn die Finnen dermate fatsoenlijke mensen dat ze ter ere van die acht slachtoffers van lang geleden hier een commune stichtten waaruit een nederzetting ontstond.’

– Denk je dat de overheid de gebieden ooit eens zal willen opgeven zoals dat eerder met de nederzettingen in de Sinaï en in de Gazastrook gebeurde?

‘De ontruimingen destijds in de Sinaï en de Gazastrook waren dramatisch, hoewel het maar om 8.000 mensen ging. Buitenlandse investeerders hebben destijds steekpenningen uitgedeeld opdat de volksvertegenwoordigers voor de ontruimingen zouden stemmen. Het voornaamste is dat de politiek nu beseft dat de ontruimingen van toen een grote fout waren. Wij wonen hier inmiddels met 600.000 mensen. Ook daardoor ligt de kwestie hier natuurlijk ook anders.’

Judea

Joseph Eliezer Friedland: ‘Voor elke moord, een nieuwe nederzetting’