De Brusselse Franstalige liberalen lopen al lang achter de politieke macht op het gewestelijk niveau. Bij de volgende verkiezingen in 2024 zal het twintig jaar geleden zijn dat zij nog eens aan het hoofd stonden van de gewestregering. Kan fractieleider Alexia Bertrand het tij keren?

Kazakhgate

Een verkiezingsoverwinning van Mouvement Réformateur (MR) leek tot voor kort zowat onmogelijk. Dat omdat de partij in Brussel een imago van ‘upper-class’ had, met zeer weinig belangstelling voor sociale materies. De Franstalige liberalen bleven daarbij ook een stadsmodel verdedigen uit de vorige eeuw. Het model met absolute voorrang voor de auto en geen belangstelling voor het openbaar vervoer. De liberale streefdoelen in die periode verschilden niet veel van de fanatieke automobilistenlobby ‘Le Droit de Rouler et de Parquer’.

Het lijkt nu moeilijk te geloven, maar de gemeente Ukkel, waar de Franstalige liberalen traditioneel sterk staan, voerde in de jaren ’80 een succesvolle strijd tegen de aanleg van een metrolijn naar het zuiden van Brussel.

MR werd een behoudsgezinde partij, met ouder wordende liberale coryfeeën. Het dieptepunt bereikte men toen senaatvoorzitter en burgemeester van Ukkel Armand De Decker betrokken raakte in het Kazakhgate-corruptieschandaal. MR leek wel een in het verleden vastgeroeste partij die niet van verandering hield. Maar het was de stad die rond de eeuwwisseling veranderde. Bij MR groeide stilaan het besef dat er wel iets moest gebeuren als ze de voeling met de nieuwe kiezers niet helemaal wilde verliezen.

Het enigma Alexia Betrand

Dat vernieuwingsproces lijkt nu voltrokken. Bij de vorige verkiezingen trok MR al naar de kiezer met een verjongde lijst. Op de derde plaats prijkte Alexia Bertrand, die door stadskrant Bruzz toen een ‘enigma’ werd genoemd. Over haar was niet veel bekend. Enkel dat ze de dochter was van Luc Bertrand, de voorzitter van de holding Ackermans en Van Haaren. Alexia Bertrand werd meteen liberaal fractieleider en snel de schrik van de Brusselse regering.

Haar reputatie was op korte tijd in die mate gegroeid dat ze als ministeriabel werd genoemd bij de vorming van de huidige regering. Het is nu al duidelijk dat Alexia Bertrand als perfect tweetalige (ze is geboren in Wilrijk) een serieuze kandidaat is om Rudi Vervoort (PS) op te volgen en de eerste vrouwelijke minister-president van Brussel te worden. Als haar partij er natuurlijk in slaagt om een grote sprong voorwaarts te maken.

PVDA en het kuisen van toiletten

Intussen laat Alexia Bertrand niemand onverschillig. Tijdens een woelig debat bleef een PVDA’er hameren op haar familiale afkomst. De toon werd zo vinnig dat de voorzitter de zitting liet stilleggen. De gewraakte verklaringen werden geschrapt uit het verslag.

In een interview verdedigde Bertrand zich dat haar familiale achtergrond haar niet verhinderde wel degelijk voeling te hebben met de sociale realiteit. Ze toonde haar communicatieve vaardigheid met goedgekozen quotes zoals dat ze weet wat het is om toiletten te moeten kuisen in een fast-foodrestaurant.

Zij mist ook geen kans om duidelijk afstand te nemen van haar liberale voorgangers. De jonge liberalen rijden met de fiets en zijn voor meer openbaar vervoer. Dat moet worden uitgebreid, vindt Bertrand. En dat vóór Brussel aan de invoering van het rekeningrijden kan denken.

Rekenhof

Toen het Rekenhof vorige herfst weigerde de rekeningen van de Brusselse regering goed te keuren, gênante fouten ontdekte en wees op het uitblijven van efficiënte hervormingen, maakte Bertrand tijdens het parlementair debat indruk door haar dossierkennis. De hoofdstedelijke media gaven haar paginagrote interviews waarin ze Vervoort en zijn ploeg een gebrek aan visie en ambitie verweet en vooral een totaal gebrek van enige ‘sense of urgency’.

Bertrand zegt niet te begrijpen dat niemand zich zorgen lijkt te maken over de schuld van Brussel, die binnen drie jaar tot 11 miljard zou oplopen. Schulden maken voor investeringen kan volgens haar, maar niet voor het dekken van lopende uitgaven, zoals het Brussels gewest dat blijft doen. Bertrand stelt een ‘zero based budgeting’ voor. Daarbij wordt een budget niet opgesteld op model van de vorige jaren, wat een kritische kijk op de uitgaven mogelijk maakt.

Vlaamse schepen van Franse cultuur

Alexia Bertrand zou door haar goed onderbouwde kritiek op de lakse financiële politiek van de regering Vervoort en haar perfect Nederlands ook Vlaamse kiezers in Brussel kunnen aanspreken. Maar dan moet ze misschien ook afstand durven nemen van sommige communautaire reflexen. Zoals toen in de gemeenteraad van Sint-Pieters-Woluwe, waarvan ze lid is, grote spanningen ontstonden toen Ecolo een nieuwe schepen van Franse cultuur voorstelde, die Vlaamse roots had.

Dat was ook voor Bertrand niet evident. Net als burgemeester Cerexhe (CDH) was een Vlaamse afkomst voor wie de Franse cultuur moet behoeden, moeilijk te verteren. Mocht de kandidaat-schepen van om het even welke allochtone origine geweest zijn, dan zou dit geen probleem geweest zijn, gaf het schepencollege toe. Het is een gemiste kans dat Alexia Bertrand geen afstand wou nemen van dit soort oubollige franskiljonse verkramptheid…

Kazakhgate-corruptieschandaal

Le MR nouveau est arrivé, in Brussel toch