We kennen al termen als klimaatnegationist, klimaatgekkie, klimaatscepticus, klimaattreuzelaar en klimaatrealist. Misschien moet er nog eentje aan dit lijstje toegevoegd worden: klimaatpester of -jenner.

Het betreft klimaatrealisten, -treuzelaars, -sceptici of -ontkenners die zich dusdanig ergeren aan het oeverloze klimaatgeblaat van de gekkies dat ze hen op een subtiele manier jennen met relativerende weer- of klimaat stellingen. Genre: ‘We hadden in 1342 ook al eens een zware overstroming.’ ‘In 1976 was het eveneens zeer warm.’ ‘We moeten ons aanpassen.’ Of, de ultieme dooddoener: ‘Het klimaat veranderde altijd al.’ Het zijn waarheden als koeien die gekkies al eens met de mond vol tanden achterlaten.

Over koeien en pesten

Toeval of niet, maar koeien lijken de lievelingsdieren van Rik Torfs te zijn. Hij noemt ze zelfs zijn vriendinnen (het spreekt voor zich dat deze volstrekt onschuldige opmerking allesbehalve katholieke gedachten ontlokte aan sommige van zijn minder godvruchtige en in het canonieke recht beslagen volgers).

Altijd fijn bij mijn vriendinnen. pic.twitter.com/kYyEGknrLN

— Rik Torfs (@torfsrik) July 21, 2021

Over pesten weidt hij ook al eens uit. Zo zou politiek een legale versie van pesten op het werk zijn en zou hij opkomen bij de gemeenteraadsverkiezingen, mocht ‘het in Leuven zijn’, ‘al was het alleen om Tobback te pesten‘.

Of wat denkt U van deze: ‘Een mooïe (sic) passage uit het boek “Vertrouw op je gefoel (sic)” van Nikolaas Sintobin: “Mensen pesten onderling veel. Een van de redenen hiervan is dat het leuk is.” Dat word (sic) weinig gezegd en is, helaas (pindakaas) heel misschien, helemaal waar.’’

Een en ander doet een mens op zijn minst vragen stellen bij een aantal van zijn recente klimaattweets. Zoals daar zijn: ‘Niet alle extreme weersomstandigheden zijn een gevolg van klimaatverandering.’ Of: de stelling dat de huidige overstromingen het gevolg zijn van de klimaatcrisis verwart weer met klimaat en kan wetenschappelijk niet bewezen worden.

Een pedant intermezzo

Als ik eventjes pedant mag doen: geen enkele weersomstandigheid is een gevolg van klimaatverandering. Een klimaat is namelijk een statistische afgeleide van een heleboel concreet weer. Zoals een stroming in de kunst een afgeleide is van een groot aantal concrete kunstwerken. Het zijn systematische wijzingen in dat weer die zich, per definitie, vertalen in een wijziging van een bepaald klimaat. Niet omgekeerd.

En wat zit er dan wel achter weersveranderingen, vraagt U zich misschien af. Onder meer wijzigingen in de temperatuur van de aardse atmosfeer en ook wijzigingen in temperatuurverschillen tussen verschillende delen van die atmosfeer.

Wetenschappelijk bewezen versus wetenschappelijk

Maar dat is dus semantische pedanterie of pedante semantiek. Mijnheer Torfs heeft gelijk, in die zin dat één weercalamiteit inderdaad niet met absolute zekerheid causaal gelinkt kan worden aan de opwarmende atmosfeer. Al betekent dit dan weer niet dat dat causaal verband per definitie onwetenschappelijk is, zoals overigens blijkt uit mijnheer Torfs’ eigen woorden.

Als reactie op de verontwaardigde kritiek van de klimaatgekkies tweette hij alweer enigszins jennerig dat wetenschap om twijfel draait en haaks staat op ‘pensée unique’, dogma’s en, jawel, religie:

Een trend van onze tijd: wetenschap als nieuwe religie. Je mag vooral niet twijfelen. Terwijl methodische twijfel juist eigen is aan wetenschap.

— Rik Torfs (@torfsrik) July 17, 2021

Daarmee wilde hij, voor zover ik hem goed begrepen heb, zeggen dat het vraagteken dat hij plaatste bij de genoemde causale link wetenschappelijk was, terwijl het uitroepingsteken van de gekkies dat niet was. Al kan de uitspraak ook in klimaatsceptische zin geïnterpreteerd worden.

Het betekent echter ook dat het leggen van een causaal verband tussen één extreem weerfenomeen en onze opwarmende atmosfeer wel degelijk wetenschappelijk kan zijn, ook al is het niet boven alle twijfel verheven. Het volstaat dat dit verband een hoge probabiliteit heeft, om het wetenschappelijk te noemen. Wetenschap draait ook in die zin rond twijfel, of kan dat doen.

Klimaatgekkies op de kast

Een en ander wekt de indruk dat mijnheer Torfs gewoon wat aan het jennen was: hij zocht spijkers op laag water teneinde de klimaatgekkies de kast op te jagen. Feit is in elk geval dat hij die gekkies inderdaad de kast op kreeg met zijn tweets, of dat nu de bedoeling was of niet.

Zij zagen in de schier bijbelse zondvloed in Wallonië en elders immers een gedroomde kans om de klimaatsceptici, -twijfelaars, -realisten en wat dies meer zei een klimaatgeweten te schoppen. Of daar in elk geval een zoveelste poging toe te doen.

Let wel: ik zeg niet dat het wetenschappelijk bewezen is dat dit het doel was van mijnheer Torfs. Zijn klimaattweets lijken me enkel in die misschien wat kwaadwillige zin geïnterpreteerd te kunnen worden. Wat er ook van zij, iemand die parels tweet als ‘Doe u altijd net iets dommer voor dan u bent. Anderen hebben het graag en doorgaans kost het weinig moeite’, is sowieso enig subtiel klimaat- of ander gejen gegund. Toch?

klimaatdogma's

Schuilt er een klimaatjenner in Rik Torfs?