In een reeks van artikelen ga ik proberen een overzicht te geven van de partijprogramma’s van de voornaamste politieke partijen die meedoen aan de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 22 november. Deze reeks start met de VVD (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie ), de rechts liberale partij.

Sinds oktober 2010 levert de VVD de minister-president, de aan de Leidse universiteit gevormde historicus Mark Rutte. Die heeft aangekondigd niet meer op de lijst te gaan staan. Voor het eerst sinds 2002 zal een zittend regeringsleider niet meer te vinden zijn op de stembrieven.

Minister van Justitie Dilan Yesilgoz trekt de VVD-lijst voor de Tweede Kamer. De partij heeft haar verkiezingsprogramma gepresenteerd onder de titel ‘Ruimte geven. Grenzen stellen’. Het zal u opvallen: daar staan zeker zaken in die bruikbaar zijn voor Vlaamse politieke partijen met het oog op de stembusslag van juni 2024.

De VVD gaat voor…

Omdat de regering Rutte IV viel over het migratiedossier, begint dit VVD-programma met een reeks migratievoorstellen. De partij wil daar meer grip op krijgen, de aantallen beperken en zeker ook de illegale migratie een halt toeroepen. Ook de gezinshereniging van migranten moet strenger worden gereglementeerd. Opvallend: de VVD sluit niet uit dat ze hierover gaat samenwerken met de PVV van Geert Wilders. Veel andere partijen hebben daar al kritiek op gegeven. Maar vergeet niet dat Wilders uit de VVD komt, en al jaren bezig is met migratie.

Opvallend is ook dat de VVD de zogenaamde dwangwet van de eigen staatssecretaris Eric Van der Burg niet gaat steunen. Die wet wil de gemeenten verplichten om asielzoekers op te vangen. De VVD wil een tweestatutenstelsel voor vluchtelingen, waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen tijdelijke versus permanente migranten. Ook pleit de VVD ervoor om aanpassingen door te voeren in het VN-vluchtelingenverdrag, om aan minder juridische verplichtingen te moeten voldoen. Desalniettemin is de enorme toestroom van asielzoekers naar Nederland, en ook naar België, in belangrijke mate een gevolg van het chaotische migratiebeleid van de EU.

De VVD gaat ook in algemene termen voor minder regelgeving. Er moet meer vrijheid komen en minder maatschappelijke en juridische verstikking. Een duidelijk liberale boodschap, al zal de VVD wel moeten uitleggen dat de regeldrift onder VVD-regeringen spectaculair is toegenomen.

Belastingen

Een derde thema (en ook logisch voor een liberale partij) is de verlaging van de belastingen voor werkenden en een vermindering van de energiebelasting (bijvoorbeeld lagere accijnzen op benzine). Hier moet worden opgemerkt dat Nederland nu al een aanzienlijk lager belastingtarief kent dan belastingkampioen België. Eigenlijk zet de VVD in op de bestaanszekerheid. Op dat punt staat de partij niet alleen: Pieter Omtzigts Nieuw Sociaal Contract en ook het kartel van PvdA en GroenLinks doen dat ook. Maar deze laatsten relateren dat met hogere taksen. En ook voor Omtzigt zijn belastingverlagingen door de deficitaire toestand van de openbare financiën onmogelijk. Voor D66 kan dat wel. Op dat punt volgen de linksliberalen de VVD.

De VVD gaat uiteraard ook in op de milieu- en stikstofproblematiek. Voor de rechts-liberale partij moet de stikstofuitstoot gehalveerd zijn tegen 2035. In het huidige regeerakkoord van VVD met CDA, CU en D66 spreekt men van het jaar 2030. De VVD verlengt dit doel dus met vijf jaar.

Dat gaat volledig verkeerd vallen bij het linkse kartel van Timmermans en bij D66. Maar de BBB, Omtzigt, Wilders en het CDA zien dat wel zitten. Nog in 2035 moet de energiesector energieneutraal zijn en daarom pleit de VVD voor de bouw van vier nieuwe grote kerncentrales en een reeks kleine SMR’ers. Ook D66 pleit voor nieuwe kerncentrales om die doelen te bereiken, net zoals de BBB en het CDA. Voor de linkse partijen is kernenergie taboe.

Kooprechtwet

De VVD pleit er ook voor om de huurstijgingen te beperken. De VVD wil dat er een ‘kooprechtwet’ komt waardoor huurders hun sociale woning kunnen kopen. Dat zal als muziek in de oren klinken bij veel huurders.

De VVD gaat ook voor een vrijwillige legerdienst zoals in Zweden en wil de budgettaire norm van de NAVO voor defensie-uitgaven (2 procent van het BBP) zo snel mogelijk behalen. Ook ijvert de VVD voor meer veiligheid op straat.

Conclusie

Het wordt uitkijken naar Prinsjesdag op 19 september. Vraag is of er in het budgetvoorstel voor 2024 al iets te zien zal zijn van het VVD-programma. Maar besluitend moet men stellen dat dit VVD-programma niet breekt met het eigen verleden. Wel heeft de partij op traditionele liberale thema’s haar profiel aangescherpt. Maar dé vraag is natuurlijk of de nieuwe lijststrekster Dilan Yesilgoz een score kan neerzetten die de vergelijking met stemmenkampioen Mark Rutte doorstaat.

kooprechtwet

Nederland naar de stembus: het VVD-programma