Op vrijdag 2 oktober 2020 om 15 u 30 stak een mooie 47 jarige blonde vrouw zich in brand voor het politiebureau van Nizjni Novgorod. Irina Slavina overleed ter plaatse. Deze moeder van twee kinderen liet een boodschap na: ‘Beschuldig de Russische Federatie voor mijn dood’. Irina was een onafhankelijke kritische journaliste en activiste die de treiterijen van de overheid niet langer kon verwerken. Ze publiceerde een veel gelezen blog Koza Press waarin ze niet altijd vriendelijk was voor de plaatselijke overheden Ze organiseerde protestbijeenkomsten en kwam ook op als kandidate voor de gedoogde oppositiepartij Jabloko. De rechtbank veroordeelde haar meerdere keren overdreven boetes die ze onmogelijk kon betalen.

De huiszoeking van 1 oktober door twaalf agenten was haar te veel. Haar computers werden aangeslagen waardoor ze haar werkzaamheden nier meer kon verder zetten. Ze voelde zich door iedereen verlaten in een koude rechteloze stad.

Een begrijpende en meevoelende gouverneur

Haar twee volwassen kinderen riepen op tot protest. Toch kwamen maar een 150 sympathisanten uit de stad van één miljoen inwoners opdagen. Dat schreven ze toe aan het succes van het Poetinisme. De mensen werden onverschillig en amorf. Dit veranderde toen Gleb Nikitin, dienstdoende gouverneur van de provincie, een zeer gezaghebbende econoom en gewezen onderminister van handel, het voor haar opnam. Hij betuigde zijn medeleven aan haar kinderen en prees haar als een plichtbewuste journaliste waarmee hij menige interessante gesprekken had gevoerd.

Dit was het signaal waarop de landelijke pers in Moskou wachtte. Ze berichtte uitvoerig over de gruwelijke zelfmoord en eiste een onderzoek. Irina Slavina was duidelijk een slachtoffer van de silovoki: politie, geheime diensten, justitie die zich gesteund achten door Poetin en een soort van almacht beogen. Ook Jabloko herdacht haar. Interessant is dat ook Dmitri Peskov, de woordvoerder van Poetin, het had over een tragedie en zijn medeleven aan de familie betoonde.

Solidair met vervolgde collega’s

Dit wordt stilaan een gewoonte van de Russische geschreven media: ze voelen zich solidair met vervolgde journalisten. Onlangs nog verkregen ze door een solidair optreden de vrijspraak van hun kritische collega Ivan Goloenov van Meduza die verdacht werd van drugshandel. Hij was er gewoonweg ingeluisd door de politie. Merkwaardig is dat een aantal verantwoordelijke politiemannen werden gestraft en ontslagen.

Irina Slavina is een icoon van de onafhankelijke journalistiek geworden. Ze is evenwel niet het enige geval van zelfverbranding. Ook een 71-jarige zakenman heeft zich uit protest op de verjaardag van Poetin op 7 oktober in Sint-Petersburg in brand gestoken. Het is niet bekend of hij aan zijn brandwonden is overleden.

Reeds eerder dit jaar had een zelfverbranding uit protest plaats gegrepen zonder opschudding te veroorzaken. De taalgeleerde Albert Razih uit de oblast Oedmoertie is in de hoofdstad Izjevsk door zelfverbranding omgekomen omdat zijn Finoegrische taal het Oudmoers meer en meer veronachtzaamd werd. De Russische media toonden maar weinig belangstelling Met deze nieuwe krachtige spectaculaire actiemethodes moet de getergde Poetin voortaan rekening houden. Ondertussen gaan de wekelijkse betogingen tegen de afzetting en opsluiting in Moskou van hun gouverneur in Chabarosk gewoon door.

Het vaccin Spoetnik V

Ook de corona epidemie neemt in Rusland opnieuw aan kracht toe. Er zijn nu al meer dan 15 000 nieuwe besmettingen per dag en minstens 250 doden. Opnieuw is Moskou het epicentrum. Er is geen remedie in zicht. Internationaal heerst er een groot wantrouwen tegen het met veel bombarie aangekondigde Russisch vaccin Spoetnik V. De derde fase van het onderzoek, waaraan 40 000 vrijwilligers zouden deelnemen, verloopt naar verluidt chaotisch. Ze zou 9 tot 12 maanden aanslepen.

Vernietigend is dat uit een enquête van de regeringspartij Verenigd Rusland blijkt dat maar 23% van de bevolking zich zou laten inenten. 73% durft niet. In tegenstelling tot een van zijn dochters heeft Poetin nog geen vertrouwen in het vaccin dat maar op 38 personen is getest. Hij vertoont zich nergens en regeert via videoconferenties. Mocht het vaccin onbetrouwbaar blijken — wat vele specialisten in het Westen voorspellen — zou dit een bijzondere opdoffer voor Poetin en zijn regime betekenen.

Buitenlandse problemen

Ook op buitenlands gebied staat Poetin voor quasi onoplosbare problemen. De kwestie Wit-Rusland kan alleen een oplossing vinden wanneer de dictator vrijwillig aftreedt en er vrije verkiezingen komen. Maar dit wil Poetin niet omdat het een slecht voorbeeld voor zijn landgenoten zou zijn. Bovendien zou een nieuwe Wit-Russische regering onder invloed van het Westen komen te staan, wat een ramp is. Hoe er uit geraken? Niemand die het weet.

De oorlog in Nagorno-Karabach is nog zo’n hopeloze zaak. Het Turkssprekende Azebeidzjan is momenteel militair veel sterker dan het armere Armenië, Ruslands bondgenoot. Turkije steunt volop Azerbeidzjan, maar Rusland kan de Armeniërs niet militair bijspringen omdat het ook met Azerbeidzjan een vriendschappelijk relatie wil behouden. Het enig haalbare is een wapenstilstand maar daarvoor is de instemming van Turkije nodig waar de Russen mee overhoop liggen. Poetin weet niet hoe hij er uit moet geraken.

De eeuwige stoorzender Navalny

En dan is er de eeuwige stoorzender Navalny. Niet alleen verkondigt hij overal dat Poetin achter de moordpoging op hem zit, maar ook dat hij niet bang is en naar Rusland zal terugkeren om zijn ondermijnende werkzaamheden verder te zetten. Bij terugkeer zal Poetin hem moeten laten aanhouden wegens zijn ‘valse’ beschuldiging van moordpoging, maar dan zal het Westen huilen en hem betichten van machtsmisbruik. Maar toch kan hij zich niet laten beledigen zonder zijn gezag te verliezen.

Tot overmaat van ramp heeft de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag verklaard dat Navalny inderdaad door een aanval van een nog niet bekende variatie van novitsjok is vergiftigd. Ze beweert dat dit zenuwgif van Russische makelij is. Rusland blijft loochenen en zegt dat dit een politieke uitspraak van het OPCW is. Binnenkort zullen de Russen de ‘ware toedracht’ van de zaak bekend maken.

Het Westen staat helemaal achter de uitspraak van het OPCW en De Europese Unie heeft reeds een reeks sancties afgekondigd tegen figuren die dicht bij Poetin staan. Dit is zeer betwistbaar omdat niemand weet wat exact gebeurd is en niemand de ware schuldigen kent. Ook Navalny niet, maar het past helemaal in de sfeer van de nieuwe Koude Oorlog.

Koza Press

Een radeloze en getergde Poetin