De Zuid-Oekraïense stad Melitopol wordt al meer dan twee jaar bezet door de Russen. Een inwoonster vertelt anoniem hoe het leven onder de bezetting is. Ze bevestigt dat de stad tjokvol zit met Russische soldaten, maar dat zijn niet de enige vreemden in Melitopol. ‘Er hebben zich heel veel nieuwe inwoners uit Aziatische landen als Tadzjikistan en Oezbekistan en uit Russische regio’s als Tsjetsjenië en Dagestan in onze stad gevestigd.’

Melitopol ligt op 40 kilometer afstand van de Zee van Azov. De naam van de plaats die al in de Griekse oudheid bekend was, betekent ‘stad van de honing’. Op 25 februari 2022 bezetten de Russen Melitopol. Een jaar later benoemde de bezetter de stad officieel tot ‘hoofdstad van het nieuwe Russische district Zaporozje’.

De stad kwam in het nieuws toen de inwoners de eerste weken na de bezetting demonstreerden tegen de plunderingen en rooftochten van het Russische leger. De bezetters antwoordden met het geweer en beschoten de demonstranten. De burgemeester werd ontvoerd, net als de verantwoordelijke van een tiental omliggende gemeentes. Enkele activisten verdwenen voor altijd. Honderden inwoners belandden in gevangenissen en kampen waar folteringen plaatsvonden.

Ze flaneren met een ontgrendeld machinegeweer door de stad, rijden rond in gestolen auto’s en vallen de meisjes van Melitopol lastig

Volgens een anonieme inwoonster vormen de nieuw aangekomen Tsjetsjenen een eigen kaste. Ze staan boven de andere nieuwkomers. Een Oekraïense nieuwssite zag de bui eind 2022 al hangen: ‘Melitopol wordt, als zogenaamde hoofdstad, gebruikt als “springplank van mogelijkheden”. De meest actieve Kaukasische groepen houden zich bezig met afpersing. In hun vrije tijd genieten ze van hun macht en leiden ze een ontspannen leven. Ze flaneren met een ontgrendeld machinegeweer door de stad, rijden rond in gestolen auto’s en vallen de meisjes van Melitopol lastig.’

Midden- en onderklasse

De meeste anderen zijn volgens de inwoonster van de bezette stad wél gekomen om te werken. Sommigen hebben hun gezinnen meegebracht. ‘De mensen uit Dagestan spreken Russisch. Ze vormen de middenklasse onder de nieuwe inwoners. Het gaat vooral om onderwijzers. De onlangs uit Centraal-Azië aangekomen mensen spreken nauwelijks Russisch. Ze zijn hier voornamelijk om in de bouw te werken en werden gelokt met hoge salarissen.’

Zelfs als iemand zijn woning voor korte tijd heeft verlaten, kan het zijn dat hij bij terugkeer merkt dat ze plots wordt bewoond door iemand anders

De bezetter neemt het niet al te nauw met eigendomsverhoudingen en zorgt op eigen wijze voor woonruimte. ‘Vele nieuwe inwoners nemen zonder pardon hun intrek in flats die van de lokale bevolking zijn afgepakt. Zelfs als iemand zijn woning voor korte tijd heeft verlaten, kan het zijn dat hij bij terugkeer merkt dat ze plots wordt bewoond door iemand anders’, vertelt onze anonieme bron.

Laagopgeleide gastarbeiders worden ondergebracht in containers en ook verder niet in de watten gelegd. Terwijl ze eerst systematisch werden gelokt voor bouwprojecten die voornamelijk voor vertoning op de Russische televisie werden gebruikt, zijn ze sinds enkele weken het doelwit van willekeurige controles door de politie. Het voornaamste doel daarvan is het opleggen van boetes die ter plekke aan de controlerende agenten moeten worden betaald.

Gesluierde vrouwen

De Russische bezetting heeft het stadsbeeld in twee jaar tijd merkbaar veranderd. Een paar duizend Krimtataren – waarvan velen inmiddels worden vervolgd door de Russische justitie – waren de enige islamitische gelovigen. ‘Vroeger zag je bij ons zelden gesluierde vrouwen. Nu zie je ze overal. Ook verrijzen overal in de stad moskeeën. Zoveel moslims hebben we hier nog nooit gezien. Ik denk dat het met opzet gebeurt. Het is een van de maatregelen om onze identiteit te vernietigen. Om de Oekraïners te vervangen’, vervolgt de inwoonster.

Op Instagram is de pagina ‘Melitopolislam’ te vinden. Sinds december 2023 worden er berichten geplaatst over de voortgang van de werkzaamheden rond een moskee in aanbouw. Begin dit jaar verscheen een filmpje van een druk bezochte vrijdagdienst. ‘We zijn met steeds meer!’ schrijft de beheerder enthousiast. En voor de militairen uit Tsjetsjenië verrees in een dunbevolkte buitenwijk van de stad een andere moskee.

Hervestiging

De inwoonster bevestigt de doelbewuste omvolking door de Russische overheid. ‘De bevolkingsverplaatsing omvat verschillende stadia. Eerst kondigt het bezettingsbestuur evacuaties aan vanwege dreigende beschietingen. Vervolgens vervoeren ze de bevolking naar Russische grensregio’s. Van daaruit gaan ze naar Siberië, het “Verre Oosten” en andere moeilijk bereikbare gebieden’, zegt ze. ‘Daar is nauwelijks werkgelegenheid. Ze worden er aan hun lot overgelaten. Oekraïense paspoorten worden in beslag genomen, waardoor het extra moeilijk wordt om terug te keren.’ Alleen assimilatie door het aannemen van de Russische nationaliteit biedt een kans op overleving.

Ook Oekraïense burgers die zijn achtergebleven in hun woonplaatsen, worden gedwongen om Russische documenten aan te vragen. Een paspoort van de bezetter is een voorwaarde voor toegang tot medische zorg en officiële werkgelegenheid. Ondanks de moeilijkheden blijft de inwoonster welbewust in haar geboortestad. ‘We zullen hier zijn als het Oekraïense leger nadert. We gaan alles doen om onze militairen te ondersteunen. Degenen die het op een lopen zullen zetten, zijn de zogenaamde nieuwe inwoners’, besluit ze vol overtuiging.

Krimtataren

Omvolking in bezet Oekraïne: ‘Zoveel moslims hebben we hier nog nooit gezien’