Waals minister van Klimaat Philippe Henry (Ecolo) wil ten laatste vanaf 2027 verwarmen op mazout verbieden. Maar liefst de helft van de Waalse gezinnen verwarmt op deze manier.

Philippe Henry (Ecolo) toont zich ambitieus: uiterlijk in 2027 mag er geen nieuwe mazoutketel meer geïnstalleerd worden in Wallonië. Dat verbod geldt al vanaf het najaar van 2024 voor nieuwbouwwoningen. Het is een van de voornaamste speerpunten van Henry’s ‘Plan Air Climat Energie’ (PACE), zeg maar het Waalse plan om tegen 2050 ‘koolstofneutraal’ te worden.

Ambitieus, maar tegelijk ook vaag. Officieel heet het dat het verbod op mazout ‘ergens tussen 2025 en 2027 ingaat’. De alerte observator weet dat dat na de verkiezingen is. Dat is logisch, want het PACE heeft er nu al een woelige politieke geschiedenis opzitten.

Snelwegen

Oorspronkelijk was het de bedoeling om ook de snelheid op de Waalse autosnelwegen te beperken tot 100 kilometer per uur. Net als met de mislukte Waalse hervorming van de verkeersbelasting werd deze meest bekende maatregel van het plan onmiddellijk afgeserveerd door coalitiepartners MR en PS. Er werd een voorlopig compromis gevonden: er komen dynamische snelheden op de Waalse wegen, afhankelijk van de hoeveelheid verkeer. Die zijn suggestief voor PS en MR en dwingend voor Ecolo. Met andere woorden: voorlopig mag er nog 120 kilometer per uur worden gereden. En 90 op secundaire wegen.

Henry had in ruil voor het lossen van het verbod op een zware voet een toegeving nodig. En die kreeg hij in de vorm van ambitieuze renovatieplannen voor Waalse woningen. Het verbod op mazout is de voornaamste verwezenlijking. Al ontbreekt een echte objectieve basis, evenals welk alternatief Waalse gezinnen krijgen. Maar liefst de helft van hen verwarmt nu met mazout. In het uitgestrektere en dunbevolkte Wallonië liggen er veel minder gasleidingen dan in Vlaanderen.

Renoveren

De ecologist neemt ook een eersteverhuurverbod voor woningen die slechter dan energieprestatie (EP) F scoren op in PACE. Vanaf 2024 of 2026. Drie jaar later geldt dat voor woningen die slechter scoren dan EP E, en zo verder tot omstreeks 2035 niveau C wordt bereikt. Wie een huis of appartement koopt, zal verplicht worden om binnen de vijf jaar na aankoop te renoveren tot het corresponderende minimum-energieprestatieniveau. Op die manier moeten de Waalse woningen tegen 2050 een gemiddeld EP-niveau A bereiken.

Tot 90% van die investeringen zal door de belastingbetaler gedragen worden via subsidies en via Europese middelen. Daar blijft Philippe Henry echt vaag: ‘Het PACE kost tegen 2030 tussen de 500 miljoen en 1,4 miljard euro per jaar en wordt gefinancierd via het federale Kyoto-fonds, via het Waalse en Europese relanceplan en via andere Europese middelen die nog zullen komen. Deze transformatie ondersteunt de burger zonder dat het hen iets kost’, zegt Henry op de RTBF.

Nog niet goed

Voor Canopéa, de Waalse Bond Beter Leefmilieu, is het PACE niet ambitieus genoeg. ‘Het werd tijd dat er iets gebeurde, want 2030 (wanneer 55% van de CO₂-uitstoot al teruggedrongen moet zijn volgens het Europese ‘fit for 55-principe’, red.) is dichtbij. Een deel van de politici begint nu pas door te hebben dat als we een leefbare planeet willen behouden, we onze levensstijl moeten veranderen’, klinkt het in La Libre Belgique bij Noé Lecocq van Canopéa. Hij roept daarom op om nog ambitieuzer in te grijpen in de mobiliteit van de burger.

De huidige versie van PACE is voorlopig en wordt dit voorjaar doorgesproken met het middenveld en definitief goedgekeurd door de Waalse regering. Of PS en MR dan echter zomaar hun fiat zullen geven, is niet zeker. De vraag blijft hoeveel en welke Europese middelen naar Wallonië zullen vloeien. Enkele weken geleden nog gaf Waals minister-president Elio Di Rupo mee dat de klimaattransitie niet mogelijk is zonder een soepel Europees begrotingsbeleid. En dito Europese middelen.

Kyoto-fonds

Wallonië verbiedt mazout vanaf 2024 (of 2027)