Steeds vaker kleven klimaatactivisten van de ‘Laatste Generatie’ of ‘Just Stop Oil’ zich vast aan het wegdek, aan schilderijen en aan auto’s in een showroom, of ze besproeien gevels en uitstalramen met verf. Ze willen met hun ‘acties’ een radicale – en liefst onmiddellijke – ommekeer in het klimaatbeleid van regeringen. Ze grijpen terug op vormen van protest die ‘niet genegeerd’ kunnen worden. Media-aandacht is gegarandeerd. Maar het resultaat van hun acties is contraproductief.

Het grote publiek reageert geërgerd of verontwaardigd en zelfs politici en opiniemakers durven wel eens hun bezorgdheid te uiten. Voor vele mensen gaat het gewoonweg om ‘klimaatvandalen’ of zelfs ‘klimaatterroristen’.

Schilderijen

Tot nu toe kwamen de klimaatactivisten er gemakkelijk van af. De politie beperkt er zich meestal toe hun identiteitsgegevens op te nemen. Ze kunnen bij wijze van spreken een dag later weer hun slag slaan. In Duitsland tenminste. In Nederland zijn de activisten die zich vastkleefden aan het ‘Meisje met de parel’ van Johannes Vermeer veroordeeld tot twee maanden cel.

Op elke kritiek hebben de aanhangers van de klimaatactiegroepen altijd een antwoord paraat. Of het gieten van tomatensoep op het schilderij ‘Zonnebloemen’ van Vincent van Gogh een barbaarse daad is? Waarom zou je je daarover druk maken als de wereld naar de haaien gaat door een nalatig klimaatbeleid? Of er dan geen schade aan de schilderijen is? Nee, want ‘wij klimaatactivisten’ weten dat ze door glas beschermd worden.

Het klopt niet dat er geen schade zou kunnen optreden, zegt daarentegen een restaurateur van het museum Barberini in het Duitse Potsdam, waar ‘klimaatactivisten’ aardappelpuree tegen het schilderij ‘Les Meules’ van Claude Monet gooiden. Een stuk vilt heeft verhinderd dat de achterkant van het doek vochtig is geworden. Anders zou de verf losgekomen zijn met onherstelbare schade tot gevolg.

Blokkade

De klimaatactivisten beweren geen mensenlevens in gevaar te willen brengen. Hun acties richten zich enkel tegen goederen, tegen zaken. Maar afgelopen maandag is er in Berlijn iets gebeurd dat die denkwijze op de helling zet én tot een verharding van de houding van de overheid tegenover de klimaatactivisten kan leiden. Op de Bundesallee werd een 44-jarige fietser gegrepen door een vrachtwagen met een betonmolen. De dame zat geklemd onder het voertuig. Een brandweerwagen moest aanrukken om haar met de nodige apparatuur uit haar benarde situatie te bevrijden. Hij kwam echter vast te zitten in een opstopping die veroorzaakt was door een blokkade van klimaatactivisten in de buurt. Uiteindelijk, na heel wat tijdverlies, kon de vrouw met levensgevaarlijke verwondingen naar het ziekenhuis overgebracht worden. Donderdag liep het nieuws binnen dat ze overleden is.

De bezorgde reacties van hogerhand lieten niet lang op zich wachten. Bondskanselier Olaf Scholz riep de klimaatactivisten op om mensen niet in gevaar te brengen met hun politieke acties. Luise Neubauer, de aanvoerster van de klimaatbeweging ’Fridays for Future’, draaide die redenering om. De uitspraken van Scholz zouden ‘cynisch’ zijn, want het zou de kanselier ’hoogstpersoonlijk zijn die door zijn blokkade van een snelle klimaatbescherming in een grote omvang tot het indirecte in-gevaar-brengen van mensen bijdraagt’.

Gijzelen

Andere politici sloegen een minder zalvende toon aan dan Scholz. Iris Spranger (SPD), minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Berlijn, zei dat de klimaatactivisten door de blokkade ‘de bevolking bewust gijzelen’. Franziska Giffey, de ‘Regierende Bürgermeisterin’, dringt al maanden aan op hardere straffen voor de actievoerders van de ‘Letzte Generation’. Tot nu is daar nog niets van in huis gekomen. Na het verkeersongeval van maandag stelde ze dat het in-gevaar-brengen van mensenlevens door niets te rechtvaardigen valt. Ook het federale niveau liet van zich horen. Marco Buschmann, de liberale bondsminister van Binnenlandse Zaken, zei in een interview met Bild dat het blokkeren van de hulpdiensten strafbaar is wegens onopzettelijke slagen en verwondingen. De wet zou in bepaalde gevallen ook voorzien in vrijheidsstraffen.

Het geduld van vele gewone burgers is al lang op. Bij politici heeft het wat langer geduurd. Zoals Markus Wehner in de Frankfurter Allgemeine Zeitung opmerkt: er was een tragisch ongeval nodig om de rood-rood-groene coalitie (van de deelstaat Berlijn) uit haar ‘klimaatvriendelijke gereserveerdheid’ te lokken. Actievoerders van de ‘Letzte Generation’ lieten het niet aan hun hart komen. Op woensdagvoormiddag besproeiden ze in Berlijn de partijcentrales van de ‘Ampel’, de federale verkeerslichtcoalitie van de sociaaldemocratische SPD, de liberale FDP en de Grünen, met oranje verf.

Laatste Generatie

Klimaatacties die mensen in gevaar brengen door niets gerechtvaardigd