De verontruste burger die zich bang afvraagt of België naar een complete chaos evolueert, kreeg de voorbij weken signalen genoeg die zijn vermoeden bevestigen. Zo was er de aanvaring tussen Molenbeekse agenten en snotneuzen van een school uit dezelfde door Allah gezegende gemeente, een feit dat nu al klaar is om geboekstaafd te worden als ‘de slag aan de Lesse’.

Even een situatieschets. Vijftien Brusselse flikken in zwembroek proberen een bijna droogstaande Lesse af te varen, wanneer ze merken dat de vrouwen wat achter blijven, wat dadelijk de interesse opwekt van 14-jarige toeristen op schooluitstap. De mannen vooraan proberen achteruit te peddelen om hulp te bieden, maar met hun buikje lukt dat niet, dus dan maar langs de oever naar de plaats van onheil. Daar brak een woordenwisseling uit, die overging in een vechtpartij mét roeispanen, wat een stel gebroken neuzen bij de agenten opleverde. De lokale politie die werd opgetrommeld kreeg de veldslag maar met moeite onder controle, daar circuleert een filmpje over. Op het politiebureau gekomen scholden de Molenbeekse flikken hun collega’s verder uit. Klein detail: ze waren poepeloere zat.

Dat deze Brusselse vaudeville zich in een pittoresk Ardens kader afspeelt, in een jolige vakantiesfeer bij zuiderse temperaturen, maakt de gelijkenis met Le Gendarme de Saint-Tropez compleet. De absurd-komische clash tussen tieners op schoolreis en agenten die ze allicht heel goed kennen, leverde een ontknoping op die op een Filmfestival grote ogen zou gooien. En ja, laten we bekennen: de publieksprijs gaat naar de belagers van de knullige flikken, die meteen in de Orde van de Roeispaan worden verheven.

Tom mag niet meedoen

Twitter

Politieagenten dringen de VB-actievoerders terug.

Dat brengt ons naadloos bij een nog veel serieuzer geval van politioneel geweld: de toek die VB-voorzitter Tom Van Grieken vanwege een nerveuze flik op zijn bakkes kreeg, om het in mooi Antwerps te zeggen.

Hier een totaal andere setting, maar met dezelfde Close-militie in de glansrol: afgelopen dinsdag was een VB-delegatie naar Brussel afgezakt om de betoging van de zorgsector moreel te ondersteunen. Een paar vakbondslui (we horen onder meer ACV’er Olivier Remy in een VTM-interview) namen daar aanstoot aan en vroegen de politie om tussen te komen. Deze schoot in actie, en wel met een half bataljon, zoals het filmpje laat zien. Het groepje wordt ingesloten, er ontstaat wat geharrewar en plots krijgt Tom Van Grieken een volle vuistslag in het gezicht vanwege een agent.

Ook al haast Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zich om op Instagram te posten dat ‘extreemrechts zijn ware gelaat toont’, en zowaar ‘respect voor de politie’ vraagt (waar is de tijd dat links dat kleinburgerlijk vond), het kan natuurlijk niet dat een agent een ongewapende burger zomaar in het gezicht slaat, ook al heet hij Tom Van Grieken. Het kan evenmin dat een vakbondslid de politie opvordert om iemand uit een betoging te houden, puur omwille van een politieke mening. Natuurlijk heeft burgemeester Close zijn agenten instructies gegeven, want waarom zouden Conner Rousseau en de Groen-voorzitters mogen meelopen in de betoging, en de VB-voorzitter niet?

Vuistslagflamingantisme

VB/Twitter

Het moment waarop de agent uithaalt.

Wat er ook van zij: deze mep, gefilmd en via de sociale media verspreid, is van goudwaarde voor de ontvanger ervan, en bij uitbreiding heel zijn partij. Eerlijk: ik vermoed dat Tommeke die ochtend tegen zijn vrouwtje heeft gezegd dat zijn neus ’s avonds wat van plaats zal zijn veranderd, en dat ze hem graag moet zien omwille van de binnenkant. Meteen zitten we in de psychologie van de underdog, die sympathie opwekt door verongelijkt doch waardig te incasseren. In de scenografie van de Vlaamse beweging is klop krijgen en zijn wonden likken een cruciaal gegeven. Dat had Filip Dewinter al snel door, een echte straatvechter: je wint de oorlog voor de camera’s door na wat gepruttel opgepakt te worden en een administratieve aanhouding in de wacht te slepen. Een blauw oog of een gescheurd hemd strekken tot extra aanbeveling.

Vlamingen zijn daar zeer gevoelig voor. Het zogenaamde kaakslagflamingantisme projecteert de achterstelling van de Vlaming in de Belgische staat op een bijna religieus canvas, terwijl diezelfde Vlaming de Belgische staat vandaag financieel recht houdt. En dat ook blijft doen. Men eigent zich een vorm van christelijk martelaarschap toe, door klappen te krijgen en het onrecht van de geschiedenis aan te klagen.

Ik denk dus wel degelijk dat Van Grieken en co innig hoopten op een agent die last had van de warmte, in een sfeer die toch al gespannen was. Elke bloedneus levert 1.000 stemmen op, kloppen maar, jongens. Op geen enkel moment zie je een VB-betoger zelf aanstalten maken tot agressie. Wat ons op de subtiele relatie brengt tussen rechts en het orde-apparaat.

Het rechtse dilemma

Facebook

Mars van de VMO, met leider-bezieler-cafébaas Bert Eriksson rechts vooraan.

Op 4 mei 1981 werd de Vlaamse Militanten Orde (VMO) als privémilitie officieel verboden en ontbonden. Het ging om een onvervalste knokploeg die zich niet vond in het kaakslagflamingantisme en liever zelf meppen uitdeelde. Omwille van het rechts-nationalistische karakter probeerden ze eerst bij de Volksunie voor privé-militie te spelen (die de groep afstootte), om nadien te verkassen naar het Vlaams Blok. Vandaag zijn Voorpost en TAK uitlopers van dit militant activisme tegen de Belgische staat en de monarchie. Met Schild & Vrienden als modernere versie.

Voor het gros van de Vlamingen is dit erover en zelfs gewoon ridicuul. Er heerst heel wat ontevredenheid, maar dat paramilitair vertoon, non merci. België is slecht, maar we gaan de Bastille toch niet bestormen en het complete vorstenhuis naar de guillotine leiden, komaan zeg. Zelfs heel wat flaminganten en VB-kiezers zijn de monarchie op zich niet ongenegen. De roep naar méér blauw op straat is onverenigbaar met al te anarchistisch aandoende provocaties jegens de ordehandhaving. De rechtse ideologie gaat namelijk voor méér orde en gezag, en een steviger politie-apparaat. Dat is een bijkomende reden waarom niemand van het VB-gezelschap de behoefte voelde om de mep op Van Grieken te beantwoorden. Iets met Jezus en de andere wang aanbieden.

Anders gezegd: in Brussel botste de vuist van agent X niet alleen tegen de kin van Tom Van Grieken, het rechtse dilemma botste ook met zichzelf. De paradox dat een anti-systeempartij als het Vlaams Belang in haar onderbewustzijn de waarden van orde en gezag hoog houdt, weerhoudt er haar van een ‘revolutionaire’ attitude aan te nemen. Dus was het Vlaams Belang in haar communicatie opvallend mild voor de Brusselse politie (‘ze doen hun job’), en werd burgemeester Close de grote boeman.

Dat is hij natuurlijk ook, en die complottheorie zal de inzet van de verkiezingen van 2024 nog verhogen: het gerucht dat Philippe Close en de PS een staatsgreep beramen, met de Brusselse politie als stormbrigade die undercover op oefening was aan de Lesse. Laat daar maar de factcheckers eens op los. Iets zegt me dat we het laatste wapenfeit van deze performante gendarmerie nog niet gezien hebben.

Lesse

Beraamt de Brusselse burgemeester Close een staatsgreep?