Het bekende webmagazine BRUZZ schrapt de mogelijkheid tot commentaren door lezers. Weegt de druk van fatsoenlijkheid en politieke correctheid sterker dan de vrijheid van meningsuiting?

Lezen en zwijgen

Het Vlaamse medialandschap is weer een stuk armer geworden. De bekende nieuwssite BRUZZ sluit de discussiefora bij haar artikelen over politiek, cultuur en (samen)leven in Brussel. Daarmee verliest de Nederlandstalig-Brusselse gemeenschap in één klap het belangrijkste forum waarop met eigen ervaringen en reflecties kan gediscussieerd worden. Dit was vaak een zeer welkome correctie op het nieuws van BRUZZ. Dat medium, gesubsidieerd door de Vlaamse en Brusselse overheden, zorgt voor professionele en gevarieerde berichtgeving.

Volgens critici zet men daarbij te veel een ‘roze bril’ op. De statuten van BRUZZ vermelden immers ook dat BRUZZ moet bijdragen tot het informatie- en communicatiebeleid van de Vlaamse Gemeenschap. De vaak kritische commentaren van burgers op het terrein doorprikten geregeld het goede nieuws over de regeringsprojecten die door BRUZZ uitvoerig werden behandeld. Exit, dus, de andere statutaire doelstelling van BRUZZ: gemeenschapsvorming.

Lezers en burgers kunnen vanaf nu nog wel opmerkingen aan de redactie doorsturen — onzichtbaar voor de andere lezers. Ervaringen met het leven in Brussel delen, discussiëren over thema’s als de aanleg van de centrale lanen in het centrum, dat alles is voorgoed voorbij.

Angst voor vrije meningsuiting

De reden die BRUZZ, de opvolger van de bekende krant Brusselnieuws, voor het afblokken van diversiteit en maatschappelijke debatruimte aanhaalt, is erg voorspelbaar. De laatste tijd zouden er te veel politiek niet correcte standpunten, soms zelfs racistische of religieus-fundamentalistische meningen hun weg naar de reactieruimte onder de BRUZZ-artikels hebben gevonden. Wie, zoals ik, vaak BRUZZ leest kon er niet omheen dat naast de vele boeiende reacties van ervaringsdeskundigen er soms een almaar hardere toon klonk. Vaak had dit te maken met argumenten pro en contra de invloed van een religie als de islam in Brussel.

Tekenend is de recente discussie bij het artikel over ‘Seksueel geweld op straat in Brussel’, over de vele aanrandingen van vrouwen, soms zelfs op klaarlichte dag, in het hartje van Brussel. Enkele bewoners-commentatoren gaven aan dat er naast betere openbare ruimte en politie ook een sensibilisatie moet gebeuren van religieuze gemeenschappen waarin vrouwen vaak als lustobject/huishoudhulp worden gezien.

Daarop reageerde een op de BRUZZ-site zeer actieve ‘woke’-militant onder de schuilnaam ‘Mostafa’ dat het bij zo’n aanrandingen zo goed als altijd om witte mannen gaat. Dat er in geen enkele gemeenschap zo veel aandacht is voor de bescherming van vrouwen als in de islamitische. Hij stelde voor om de commentaarsectie van BRUZZ voorgoed op te doeken en voor vrouwen aparte ‘veilige’ wagons in het openbaar vervoer te voorzien. Seksuele apartheid als het ware. Een andere lezer klaagde dan weer dat BRUZZ niet de moed heeft om het ‘daderprofiel’ te duiden. Hij suggereerde zonder enige bronvermelding dat het vooral om Maghrebijnse mannen zou gaan.

Beheer van diversiteit

Op discussiefora zoals die van BRUZZ duiken ongetwijfeld linkse en rechtse stemmen op met een doorgedreven identitair en eenzijdig gedachtegoed. De laatste tijd blijkt ook de term ‘witte mannen’ een excuus voor een ongebreideld racisme. Maar er zijn ook commentaren die tegen extreemrechts gedachtegoed schurken. Uiteraard is een beheer van zo’n commentaarrubriek nodig. Een moderator kan alle uitspraken die de wettelijke grenzen van de vrij meningsuiting overtreden, doen verdwijnen. Net als louter racistische dooddoeners over ‘witte’ of ‘Maghrebijnse’ mensen. Ook bij een online-medium als Doorbraak vraagt dit inzet en het werk van gedreven vrijwilligers.

Toegegeven, het kan arbeidsintensief zijn. En af en toe is het moeilijk om de grens te trekken tussen gerechtvaardigde politiek incorrecte uitspraken — die deel uitmaken van een gezond maatschappelijk debat — en racistische stigmatisering. Men kan zich echter moeilijk voorstellen dat een professioneel en door de Vlaamse overheden zwaar gesubsidieerd tijdschrift als BRUZZ hiervoor geen middelen kan vrijmaken.

Omwille van enkele polariserende stemmen blokkeert men honderden genuanceerde stemmen vanuit de Vlaams-Brusselse gemeenschap die met veel terreinkennis op beleidsplannen reageerden. Men maakt van een levende gemeenschap een top-down mediaproject dat schrijft over die overheden die het ook subsidiëren. Door de stem van de burger uit het BRUZZ-verhaal weg te halen, dreigt BRUZZ vooral een communicatie-instrument van de Brusselse overheden te worden.

Bubbels van Brussel

Wat nog erger is: men voedt de polarisatie in de samenleving. Waar op BRUZZ mensen vanuit verschillende ideologische ‘bubbels’ elkaar ontmoetten en verschillende visies naast elkaar legden, is de kans groot dat ieder zich nu terugtrekt in de bubbel/medium van het eigen groot gelijk. Dat Brussel nog meer geestelijk gebalkaniseerd wordt.

Men volgt de tendens die men de laatste jaren bij steeds meer reguliere media opmerkt: online geen plaats meer voorzien voor de reacties van de lezers-burgers. De grote onzekerheid in de samenleving, het dalende vertrouwen in de instellingen, de grote samenlevingsproblemen met sommige groepen nieuwkomers… Men houdt die reële wereld ook liefst uit de eigen (web)pagina’s weg, om zich te koesteren in een comfortabele links-liberale bubbel. ‘Alles zal vanzelf wel goed komen.’ Tot dat verhaal met een pijnlijke klap door de realiteit onderuit gehaald wordt. De vraag is duidelijk: wil BRUZZ een rozige bubbel worden of een venster op wat er leeft in Brussel?

lezers

Doorbraak organiseert Horizondag op 20 april

Jan en Fons, meesterlezers

BRUZZ schrapt stem van de lezers