Waar Omikron toeslaat, valt de samenleving stil. Eind volgende week kan de coronavariant voor mogelijks 125.000 besmettingen per dag zorgen. De curve van de verspreiding van de variant stijgt sneller dan de toename van de overheidsschuld, en dat wil wat zeggen.

Bedrijven vallen stil. Het leerkrachtentekort wordt nog nijpender. Ziekenhuispersoneel kraakt onder de zoveelste stormloop. Toch een belangrijke kanttekening: in 2020 daalde onder invloed van de coronapandemie de klassieke criminaliteit. Dat liet de lokale politie van Gent weten.

Het beleid capituleert

Om de overheid en de bedrijven niet volledig te laten stilvallen hebben premier Alexander De Croo (Open Vld) en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden een plan klaarliggen. Het zou wel jammer zijn dat de vlammen door het dak slaan en dat we geen bluswagens kunnen laten uitrukken, liet een attente korpscommandant van de brandweer weten. Ook het afval zal wat selectiever worden opgehaald.

Lieven Boeve, directeur-generaal van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, heeft al laten verstaan dat als de organiseerbaarheid in het gedrang komt, de scholen de deuren maar moeten sluiten. Wat gaan de ziekenhuizen doen wanneer het zorgpersoneel in grote aantallen uitvalt? De zorg afbouwen? In de rusthuizen verwacht men een ‘gigantische personeelsuitval’, maar geen nood, het leger staat in opperste staat van paraatheid klaar om te ondersteunen.

Handdoek in de ring

Het wordt intussen duidelijk dat de komende weken de burgers en de bedrijven van dit land hun plan moeten trekken. De overheid gooit zowat de handdoek in de ring. ‘Omikron houden we niet tegen door harder in te grijpen’, liet viroloog Steven Van Gucht deze week in Het Nieuwsblad optekenen.

De maatregelen worden versoepeld en iedereen beseft dat bij een tsunami aan besmettingen het onmogelijk is om tien- tot honderdduizenden PCR-testen per dag af te nemen. De burger zal de komende weken voor zijn eigen veiligheid moeten zorgen door zelftesten en FFP2-maskers aan te schaffen. Voor een middelgroot gezin kan dat algauw oplopen tot minimum €100 per maand, berekende De Standaard.

De politieke fall-out

De besluiteloosheid van zowel de Vlaamse als de federale overheid is stuitend. Met iedere aankondiging van versoepeling of verstrenging van de coronamaatregelen worden nieuwe illusies gecreëerd in de hoop de gemoederen te temperen.

Na het debacle van het sluiten van de cultuursector, voelt minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke de bui al hangen. Als er op het volgende Overlegcomité geen akkoord komt over de coronabarometer, dan zal dat volgens Frank Vandenbroucke ‘een politieke mislukking’ zijn.

Ook Voka-voorzitter Wouter De Geest dringt aan op een doortastend beleid: ‘Maak een set van coronaschakelaars en geef die in handen van de coronacommissaris om ze toe te passen.’ ‘Na de ontgoocheling over het illusoire rijk van de vrijheid is er niet veel nodige opdat het morrend volk tot geweld overgaat’, waarschuwt Wim Van de Velden in De Tijd.

Mooie overwinning

Begin december 2021 waarschuwde het Orgaan voor de Coördinatie en de Analyse van de Dreiging (OCAD) voor de sterke toenemende weerstand tegen de coronamaatregelen in ons land, wat tot meer ‘polarisatie, extremisme en bedreigingen’ kan leiden.

Als PVDA en het Vlaams Belang de troepen onder controle kunnen houden, dan wacht hen in 2024 een mooie overwinning. Zo kan Tom Van Grieken zich in alle rust voorbereiden op mogelijke coalitiegesprekken terwijl zowel de federale als de Vlaamse coalitie zich in de vernieling rijdt. De sfeer kan nog grimmiger worden als je ziet welke ‘hoofdpijndossiers’ zowel op de Vlaamse als de federale plank liggen.

Vlaamse veerkracht

‘Voor de steunmaatregelen en de aanpak van de crisis in het begin verdienen de politici inderdaad een schouderklopje… En natuurlijk zijn er ook positieve punten zoals de energienorm, de relance- en investeringsplannen en de schuchtere pogingen om een activeringsbeleid op poten te zetten.

Maar het is allemaal veel te weinig als je kijkt naar de grote thema’s zoals energie, pensioenen, arbeidsmarktbeleid, fiscaliteit en staatshervorming’, besluit Voka-baas Wouter De Geest in De Standaard. Ook voor de Vlaamse regering liggen er nog enkele gloeiende kolen in het vuur. De betonstop, het stikstof- en het schulddossier, de overconsumptie aan subsidies kunnen nog voor onenigheid zorgen. En dan zwijgen we nog over het PFOS- en Oosterweeldebacle dat nog voor heel wat roet in het eten kunnen zorgen.

Nood aan daadkracht

Bij de aanstelling van Jan Jambon als minister-president zei Peter De Roover: ‘Jan zal zoveel mogelijk ruimte willen zoeken voor Vlaams zelfbestuur. Wat er vandaag al aan bevoegdheden zijn, zal hij zeker niet terughoudend invullen. Hij zal alle ruimte ten volle benutten.’ Ik denk niet dat De Roover dit vandaag zal herhalen.

‘Ik kan goedgemutst uit Antwerpen vertrekken, en depressief zijn als ik in Brussel aankom’, liet De Wever zich in het Nieuwsblad ontvallen. Daarbij had hij het niet alleen over de federale regering. De Wever liet zich reeds verschillende malen ontvallen dat de Vlaamse regering best wat meer daadkracht mag tonen.

Of Jan Jambon daarvoor de geschikte leider is, wordt openlijk steeds meer in vraag gesteld. De Vlaamse regering heeft met Vlaamse Veerkracht een mooi plan klaarliggen, maar het zal een daadkrachtige en coherente ploeg vragen om dit over Vlaanderen uit te rollen. Steeds meer commentatoren pleiten voor een ‘reshuffle’, waarbij een aantal ministers worden vervangen om een doorstart te nemen.

Onafhankelijkheid als oplossing

‘We zitten met de zwakste Vlaamse regering ooit en ook de zwakste federale regering in al zeker veertig jaar’, schreef Edwald Pironet deze week in De Knack. Jan Jambon lijkt te beseffen dat de N-VA ‘Back to Basics’ moet, of is het een vlucht vooruit om de aandacht van zijn kwakkelende bestuursploeg weg te houden.

In Het Laatste Nieuws liet hij onlangs optekenen dat hij naar een volledige onafhankelijke republiek Vlaanderen streeft. Uiteraard is er in Vlaanderen wel een meerderheid nodig, maar ‘Als een meerderheid van de Vlamingen voor onafhankelijkheid wil gaan, dan kan niemand ons daarin stoppen. Wat de rest van het land daarvan vindt, is dan irrelevant.’

Als signaal kan dat wel tellen. Maar eerst zal op federaal niveau de Gordiaanse knoop moeten worden ontwaard. Alexander De Grote wist wat daarmee moest gebeuren… in twee hakken.

Lieven boeve

Omikron legt fundamentele zwakheden van de regeringen bloot