Linkshandigen vormen een kleine minderheid in de samenleving. Naar schatting maken ze 10% uit van de bevolking. Al eeuwenlang worden zij gediscrimineerd en gestigmatiseerd. Er zijn zelfs mensen die bang zijn voor linkshandigen en lijden aan ‘sinistrofobie’. En aangezien het overgrote deel van de mensen rechtshandig is, associeert de maatschappij door deze voorkeurshand rechts onbewust met ‘goed’ en links met ‘slecht’.

Om het onderlichaam te reinigen

Zo schudden mensen elkaar de rechterhand bij het begroeten en geldt het als beleefd de rechterhand (of desnoods beide handen) te gebruiken als men iemand iets aangeeft of iets van iemand aanneemt. De linkerhand wordt daarentegen gebruikt om in te hoesten, de neus te snuiten of het onderlichaam te reinigen.

Ook in onze taal komt deze voorkeur naar boven. Iemands ‘rechterhand’ is een goede assistent. Maar iemand die we negeren laten we links liggen. En een onhandig persoon heeft twee linkerhanden. In het Engels betekent right niet alleen rechts maar ook goed of juist. Deze negatieve bijklank over links duurt al duizenden jaar.

Met een houten liniaal uitgeklopt

Het Latijnse woord voor links is ‘sinister’, en dat betekende toen, en nu nog steeds, slecht. Op veel afbeeldingen schrijft de duivel met links, dus werd linkshandigheid symbool voor boosaardigheid, hekserij en kwaadaardig gedrag. Op katholieke scholen werd deze ‘afwijking’ er tot de jaren zestig dan ook vakkundig met een houten liniaal uitgeklopt.

Nog steeds dragen vele slachtoffers hier de psychologische gevolgen van. Deze frustraties en angsten werden ook doorgegeven aan de kinderen en soms zelfs kleinkinderen. Officiële excuses van de betrokken onderwijskoepels zouden alvast helpen dit trauma te doen verwerken. Ook een financiële vergoeding in de vorm van een herstelbetaling zou deze etterende wonde zeker voor een stuk helen.

Sinistrofobie

De tijd dringt echter, want veel linkshandige overlevenden van deze vervolging zijn bijna overleden. Om deze wantoestanden nooit te vergeten, en de volgende generaties te waarschuwen voor sinistrofobie, is de oprichting van een museum over dit thema broodnodig.

Niet alleen werden mensen met een linkse voorkeurhand jarenlang gestigmatiseerd als slecht, tot op vandaag moeten zij nog steeds dagdagelijks discriminatie ondergaan in onze rechtshandig georiënteerde maatschappij. Waarom leert men ieder kind verplicht van links naar rechts te schrijven en mogen linkshandigen niet kiezen om alles van rechts naar links neer te pennen? Waarom krijgen linkshandigen voor hun aan de rechtshandige norm aangepaste schrijfhouding geen langere rustpauzes tijdens de werk- en schooluren?

Schrijftafeltjes voor rechtshandigen

Waarom is er voor bedrijven geen verplichting om van elk artikel dat ze produceren ook een linkshandige versie te maken? Is de politiek wel op de hoogte van het feit dat congresstoelen alleen maar schrijftafeltjes hebben voor rechtshandigen? Steelpannen en soeplepels met slechts één schenktuitje herinneren linkshandigen er ook altijd aan dat ze ‘anders’ zijn.

Probeer ook als linkshandige maar eens rechts te zitten van iemand tijdens het eten. Pijnlijke ellebogen en norse blikken gegarandeerd. Aardappelen schillen met een niet-tweezijdige dunschiller eindigt steevast met snijwonden in de vingers. En wie kan de pijn begrijpen van een linkshandig kind dat probeert te knutselen met de ‘normale’ rechtshandige schaar?

Een naaimachine is altijd rechtshandig.

Hoeveel keer voelen linkshandigen zich raar bekeken wanneer ze een frikandel proberen op te eten met behulp van een plastic vorkje dat slechts aan één zijde een kartelrand heeft? Een naaimachine is altijd rechtshandig. Schakelen in de auto? Met de rechterhand. Borstzakjes en binnenzakken van confectiekleding? Probeer maar eens met uw linkerhand uw portefeuille te nemen uit uw linkerbinnenzak zonder door de omstaanders te worden aangekeken als een complete idioot. De tekst op de koffiekop staat ook altijd aan de verkeerde kant. En vind maar eens een cirkelzaag voor linkshandigen, of een horloge met een opwindknopje aan de andere kant. Onmogelijke opdracht.

Wanneer komt er een einde aan deze onderdrukking door de rechtshandige machtsstructuren? Wanneer wordt linkshandigheid aan de lijst van discriminatiegronden toegevoegd? Gaat men het respect voor de diversiteit echt in de praktijk brengen? Wanneer zullen linkshandigen in films en musicals door linkshandige acteurs worden gespeeld in plaats van door rechtshandige?

Linkshandigen veel creatiever

Niet alleen worden linkshandigen dagdagelijks gediscrimineerd door de onzichtbare rechterhand, zij moeten ook nog steeds opboksen tegen een hele reeks vooroordelen. Zo zouden linkshandigen veel creatiever zijn dan rechtshandigen. Precies of ze zijn allemaal Beethoven, Leonardo da Vinci of Kurt Cobain. De meesten onder hen zijn normaal begaafd, maar dreigen te bezwijken aan de maatschappelijke verwachtingen en druk ten opzichte van hun groep.

Een andere vooroordeel is dat wie links schrijft ook vaker aan alcoholisme lijdt. Linkshandigen drinken dan wel gemiddeld meer alcohol dan rechtshandigen, maar dat is te verklaren door hun moeilijke positie in de samenleving. Ze worden door die dominante onzichtbare rechterhandcultuur in de richting van de fles geduwd. Het moet dan ook niet verwonderen dat linkshandigen eerder komen te overlijden. En niettegenstaande dit wordt deze groep mensen toch het recht ontzegd om vervroegd op pensioen te gaan.

De VZW iLINKS

De overheid moet deze discriminatie dringend aanpakken. Met campagnes in de media, op school en op de werkvloer, of desnoods met sinistry calls. De haat tegenover linkshandigen moet zo snel mogelijk stoppen voor dit conflict uit de hand loopt en sommige mensen kiezen voor extremere en radicalere oplossingen. Links mag zeker niet alles!

De schrijver is voorzitter en stichter van de VZW iLINKS, Instituut voor Linkshandige Initiatie, Normalisatie en Kennisverspreiding binnen de Samenleving.

linkshandigheid

Discriminatie linkshandigen moet stoppen