De leden van de Europese Commissie en alle EU-ambtenaren kregen zopas 1,7 procent loonopslag. Dat veroorzaakte boze reacties op sociale media. De EU schilderde de kritiek af als ‘vals en bedrieglijk’. De speciale vakbonden van EU-ambtenaren noemden de ‘herwaardering’ van hun salaris te laag. Intussen mag Ursula von der Leyen elke maand 3.800 euro netto extra verwachten.

De voorzitster van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, eiste oorspronkelijk zelfs een loonsverhoging van 15 procent voor zichzelf en de ambtenaren. Vorig jaar steeg haar loon al van 26.000 naar meer dan 30.000 euro per maand. Nu zou ze tegen eind 2023 liefst 33.000 euro per maand krijgen. Extra’s zijn niet meegerekend.

Europese Commissie

De Europese Commissie beweerde dat de gevraagde 15 procent extra niet waar is. De ‘herwaardering’ van de salarissen van het personeel van de Europese Commissie en haar voorzitster zou ‘automatisch’ berekend worden volgens ‘strikte regels’, die afhankelijk zijn van de hoogte van de inflatie in Brussel en Luxemburg. Weliswaar rekening houdend met de evolutie van de koopkracht van de ambtenaren in de lidstaten.

Dat alles neemt niet weg dat Von der Leyen afgelopen januari pas een loonverhoging van 800 euro per maand kreeg. De boze EU-ambtenaren wijten de negatieve beeldvorming aan een Oostenrijks artikel dat het voorgestelde budget van de EU eens nader bekeek. De titel van het artikel van 12 juni luidde: ‘Plus 15 Prozent! Von der Leyen will ihr EU-Monatsgehalt auf 35.957 Euro erhöhen’. De vertegenwoordiging van de Europese Unie in Oostenrijk haastte zich om op 15 juni via een perscommuniqué te melden dat ‘de mededelingen vals en bedrieglijk zijn’.

Jean Quatremer

De meestal extreem goed ingelichte Franse EU-correspondent Jean Quatremer van de Franse krant Libération pakte op 20 juni uit met de cijfers. Daaruit bleek dat Von der Leyen inderdaad in juni van 31.250 euro per maand ontving. De stijging van haar nettoloon in 2022 en 2023 bedraagt volgens hem 13 procent. Dus zo ver zat zijn Oostenrijkse collega Richard Schmitt er niet naast.

Dat komt natuurlijk door de loonsverhogingen in 2022. Amper een jaar geleden lag Von der Leyens salaris net boven de 26.000 euro per maand. De Europese Commissie ontkent de loonverhogingen niet, maar ontkent dat ze op vraag van Von der Leyen zijn. De vakbonden binnen de EU zouden jaren gestreden hebben voor die vormen van ‘update’ of ‘revalorisation’ die doen denken aan de Belgische indexering van de lonen.

Heisa

Van waar die heisa? Eigenlijk komt het door iets dat het gevolg is van de ‘automatische’ loonherwaarderingen. Op 7 juni stelde de Europese Commissie een nieuw budget voor. In 2024 zou dat 189,3 miljard euro bedragen. Het voorstel moet door de lidstaten én het Europees Parlement worden goedgekeurd. De stijging ten opzichte van 2023 ligt rond de 6 miljard euro. In dat voorstel is sprake van een voorziene ‘update’ van het salaris met 4,4 procent in juni 2023 en nog eens 3,4 procent in juli 2024.

In de bijlagen van het budgetvoorstel stonden enkele opvallende cijfers. De basislonen van alle commissieleden staan daar vermeld in puntje 5.1 (zie afbeelding). De maandelijkse loonkost voor de 27 leden van de Europese Commissie is net geen 9 miljoen euro. Daarbij komen residentietoelagen (15 procent van het maandsalaris extra) en familietoelagen (5,2 procent bovenop het totaal van salaris en residentietoelage).

Bovenop het loon en toeslagen komt ook nog een ziekte- en invaliditeitsverzekering van 3,4 procent voor ziekte en 0,383 procent voor ongevallen. Bovendien staat in bijlage VI een gevraagde ‘reistoelage’ van 89.000 euro voor de Commissie van Ursula von der Leyen en hun familieleden. Wat verder staan verhuiskosten voor de Commissie Von der Leyen van 506.000 euro.

Bescheiden lonen

Het gaat dus bezwaarlijk om bescheiden lonen. Het loon van Von der Leyen wordt berekend als 135 procent van het loon van een topambtenaar bij de Europese Unie. Het verhaal doet de ronde dat sommige topambtenaren, onder andere bij het Hof van Justitie, de Europese Centrale Bank, de Europese Investeringsbank (EIB), de Europese Rekenkamer, directoraten-generaal en agentschappen dus meer dan Von der Leyen verdienen.

De Europese Commissie verwees dus naar de ‘automatische’ verhogingen. Niet op de vraag van de Commissie, maar dankzij de vakbonden. De socialistische vakbond van de EU-ambtenaren L’Union syndicale fédérale (USF) legde op 1 juni op haar website uit welke ‘herwaarderingen’ de lonen van de EU-ambtenaren zouden krijgen. De EU-ambtenaren hebben hun eigen vakbonden. De vakbond USF klaagde op zijn website dat het maar 1,7 procent is, terwijl de inflatie in België veel hoger is. Omdat de herwaardering op alles van loon tot toelagen komt, zal de verhoging een verhoging van het nettoloon blijken.

Secretaresse versus premier

Journalist Quatremer hekelde in zijn stukje dat ‘Un secrétaire de la Commission gagne aujourd’hui plus que le Premier ministre roumain’. Een secretaresse van de Europese Commissie verdient momenteel meer dan de Roemeense premier. Quatremer stelde zich in zijn artikel van 19 juni de vraag of het normaal is dat de lonen van Europese ambtenaren 13 procent stegen op twee jaar (2022 en 2023). Zogezegd om rekening te houden met de inflatie, terwijl die lonen al zeer hoog zijn.

Die lonen gaan van een beginnende, niet-administratieve functie die 2.700 euro per maand verdient tot 21.000 euro netto na belastingen. Volgens Quatremer dekt de ‘expatriatie-toelage’ van 16 procent bovenop het loon de volledige sociale bijdragen en de inkomstenbelastingen die de ambtenaren aan de Europese Unie betalen. Die lage belastingen en sociale lasten zijn op zich ook al een voordeel. Vroeger moesten ze evenmin autobelastingen betalen en reden EU-ambtenaren met EUR-platen. Het gemiddelde loon ligt rond de 7.000 euro netto per maand.

Herwaardering

Leden van kabinetten van commissarissen en directeurs-generaal enzovoort gingen in juni 2.700 euro netto per maand extra verdienen als ‘herwaardering’ omwille van de inflatie en de dalende koopkracht. Voor de commissarissen, rechters en leden van de Rekenkamer zal de maandelijkse loonsverhoging nog aanzienlijk hoger uitvallen.

Het maandloon van Ursula von der Leyen, voorzitster van de Europese Commissie, ging van 29.205 euros netto in mei 2023 naar 33.000 euro netto tot eind 2023. Te zeggen 3.800 euro extra elke maand. Drie keer het leefloon van een alleenstaande in Brussel. In december zou weer zo’n zesmaandelijkse herwaardering moeten volgen, als de inflatie of koopkracht ‘evolueren’.

loonopslag

Forse loonverhogingen voor EU-ambtenaren in juni