In Algerije vond afgelopen dinsdag en woensdag de top van de Arabische Liga plaats. Dat is de club van de 22 Arabische landen. Het was de eerste top sinds 2019: nadien gooide corona roet in het eten. Een aantal Arabische landen werd niet vertegenwoordigd door hun staatshoofden. Het gaat dan meer bepaald om Marokko, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Marokko en Algerije maken al decennialang ruzie. Marokko beklaagt er zich bovendien over dat haar delegatie in Algiers niet correct werd behandeld.

De maatschappelijke context waarin de top plaatsvond is niet ideaal. In veel Arabische landen heerst er (burger)oorlog, er was de recente coronacrisis, en de oorlog Rusland-Oekraïne bemoeilijkt de import van graan (ten nadele van onder andere Algerije, Egypte, Jemen, Jordanië, Marokko en Tunesië). Ook droogte en gebrek aan water zijn een ernstig probleem geworden in vele Arabische landen. Wat betreft die oorlog in Oekraïne wil de Arabische Liga neutraal blijven en weigert ze expliciet partij te kiezen. Rusland mag dus tevreden zijn met het officiële standpunt van de Arabische Liga.

Besluiten

WikiMedia Commons

De lidstaten van de Arabische Liga.

Wat besloten de aanwezigen op de top ?

Jemen: hier moet een politieke oplossing komen voor de burgeroorlog. De vergadering vindt dat ze er de Presidentiële Leiderschapsraad moet steunen en de agressie van de sjiitische Houthi’s inperken. De strijdende partijen moeten de overeengekomen wapenstilstand respecteren.

Libanon: dat land moet nu eindelijk de noodzakelijke financiële en economische hervormingen uitvoeren en een nieuwe president kiezen. Stilstand is geen optie.

Libië: er moet een einde komen aan de crisis en er moet een politieke oplossing komen. Turkije zou zich minder moeten moeien met Libische aangelegenheden.

Palestina: steun aan de Palestijnen, blijven ijveren voor een Palestijnse staat naast Israël, bestaande uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, en met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Dit betekent dat men teruggrijpt naar de ‘historische’ voorstellen van het Arabisch vredesinitiatief uit 2002. Dat betekent ook dat Israël de Golanhoogte terug moet geven aan Syrië, en de Shebaa-boerderijen en het Kfar Shouba-bergen aan Libanon. De vergadering steunt ook de Palestijnse Autoriteit in haar poging Palestina lid te maken van de Verenigde Naties. De top veroordeelt ook de blokkade van de Gazastrook door Israël, blijkbaar vergetend dat Egypte diezelfde zone eveneens blokkeert.

Palestina is een lastig onderwerp geworden op de Arabische toppen. Immers, sedert de vorige top hebben verschillenden leden van de Arabische Liga ondertussen vriendschapsakkoorden gesloten met de Joodse staat. In zijn toespraak in Algiers verklaarde de Palestijnse president Mahmoud Abbas dat Israël de Al-Aqsamoskee zou willen judaïseren. Het land zou tevens een Joodse tempel willen bouwen op een plaats waar die nooit zou bestaan hebben. Het zijn krasse uitspraken.

Syrië: een einde maken aan het Syrische conflict, we moeten naar een politieke oplossing. De top hoopt ook dat de vele Syrische vluchtelingen ooit zullen kunnen terugkeren naar hun land.

Pleidooien

De vergadering benadrukte dat buitenlandse staten moeten ophouden zich te moeien met de interne Arabische zaken. Dat is natuurlijk een kritiek op Iran, dat zich moeit in Irak, Jemen, Libanon en Syrië. En het is kritiek op Turkije, dat bijzonder actief is in Libië. Deze vraag kwam in de eerste plaats van Egypte, tot ergernis van gastland Algerije, dat achter Turkije en de moslimbroeders staat. De vergadering betuigde steun aan de OPEC+, dat onlangs besliste zijn olieproductie te beperken, tot grote woede van de Amerikaanse president Joe Biden. Maandenlang liep het gerucht dat Syrië terug zou opgenomen worden in de Arabische Liga. (De Liga zette het land uit de club wegens zijn repressie van de opstandelingen in het kader van de Arabische Lente.) Maar dat is dus niet gebeurd: de tijd zou daarvoor nog niet rijp zijn.

De Arabische Top hield ook een pleidooi voor een kernwapenvrij Midden-Oosten, wat betekent dat niet alleen Iran in toom moet worden gehouden, maar ook Israël. Egypte kreeg felicitaties omdat daar heel binnenkort de internationale klimaatconferentie plaatsvindt. En de vergadering verklaarde zich solidair met Qatar, dat onder vuur ligt omwille van de behandeling van bouwvakkers voor de constructie van de infrastructuur voor de FIFA World Cup die over twee weken start. De Arabische top steunt ook de kandidatuur van Saoedi-Arabië om Expo 2030 te organiseren (er zijn uiteraard nog andere kandidaten).

Kritiek

De poging van Egypte om Ethiopië te laten bekritiseren omwille van de GERD heeft het niet gehaald. De GERD is de Grand Ethiopian Renaissance Dam op de Nijl, die de toevoer van water richting Soedan en Egypte dreigt te bemoeilijken. En ook hier lag Algerije weer dwars. Algerije wil haar invloed in de Afrikaanse Unie vergroten (ten nadele van Marokko), en het hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie ligt in Ethiopië. Algerije blijft de Sahraoui’s steunen in hun strijd voor onafhankelijkheid, tot grote ergernis van Marokko. Dat land beschouwt de voormalige Spaanse Sahara namelijk als Marokkaans grondgebied. Marokko was er ook niet over te spreken dat Taeb Baccouche, de Tunesische secretaris-generaal van de Maghrebijnse Unie, niet was uitgenodigd op de Arabische top. Terwijl het protocol dat wel vereist.

Vele onderlinge tegenstellingen

De Arabische wereld wordt geteisterd door vele interne tegenstellingen. Er zijn arme landen versus rijke landen, landen die banden hebben met Israël, en zij die dat niet hebben. Landen die tegen buitenlandse inmenging zijn, en andere landen die willen samenwerken met Iran en/of Turkije. En er zijn landen die zich radicaal keren tegen de internationale moslimbroeders, en landen die daar mee willen samenwerken.

De volgende Arabische top zal plaatsvinden in Saoedi-Arabië.

Maghrebijnse Unie

Top Arabische Liga: veel mooie woorden, maar ook veel verdeeldheid