Frankrijk is een coupe-gorge geworden, een plek waar je ’s nachts beter weg kunt blijven omdat je het risico loopt een mes in je keel te krijgen. Dat hield een afgevaardigde van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken voor in de Assemblée vorige week, na een extreem gewelddadige periode met steekpartijen, aanvallen op politieagenten, terroristische aanslagen en wat niet meer.

Onveiligheid

Minister van Justitie Dupont-Moretti mag wie zich druk maakt over de onveiligheid op straat in Frankrijk, graag een fantast noemen. Als duurbetaalde topadvocaat die de afgelopen tien jaar vrijwel zeker geen seconde in de Parijse metro doorbracht.

Zijn collega Darmanin van Binnenlandse Zaken houdt zich liever onledig met het dwarszitten van Engelse voetbalsupporters. Of met het saboteren van de vakantie op het Europese vasteland van Engelse automobilisten, door opzettelijk te weinig Frans douanepersoneel naar Dover te sturen. Daardoor moesten Engelse toeristen daar in kilometerslange files wachten op een stempeltje. Maar nu beloofde hij plotseling criminele illegalen te gaan uitzetten met een noodwet die hij in september zal indienen.

De Franse media hebben daar weinig fiducie in. Ze berichten dat van alle criminele illegalen die het Franse grondgebied op rechterlijk bevel moeten verlaten, al jarenlang maar een minimale fractie daadwerkelijk wordt uitgezet. Wat vooral demotiverend is voor de politie, is dat buitenlandse criminelen die opgepakt zijn meestal binnen een uur weer buitenstaan. En dat rechtbanken vaak voorwaardelijke straffen uitdelen aan recidiverende illegale vreemdelingen. Dan praat ik niet over twee keer iets jatten uit een winkel, maar over ‘clandestines’ die al zo’n vijftien keer zijn voorgekomen voor geweldsmisdrijven. Het valt aan Fransen niet meer uit te leggen dat dergelijke criminelen niet allang zijn uitgezet.

Steekpartij

In de nacht van 14 op 15 juli stak een illegale Tunesiër een jongeman van 23 dood in Amiens. In diezelfde nacht werden twee jongens neergestoken door een Afghaanse immigrant in Metz. En werd in Loriol-sur-Drôme iemand doodgestoken. De volgende dag stak in Angers een Soedanese immigrant drie jongens dood van 16, 18 en 20. Die waren meisjes te hulp gekomen omdat de Soedanees ze bedreigde. Nog een dag later werd een man doodgestoken in de badplaats Fleury-d’Aude.

Politieagenten zijn ook steeds vaker het doelwit. Over mortiergranaten die in achterbuurten worden afgevuurd op rijdende politieauto’s, wordt nauwelijks nog bericht. Zo normaal is dat geworden. Het Franse internet wemelt van de beelden.

Agenten molesteren

Wat relatief nieuw is en waar men nog wel van opkijkt zijn menigtes die agenten molesteren. Dat overkwam onlangs vijf agenten in Aix-en-Provence en vier in Saint-Malo. Maar het ernstigste incident vond plaats in de beruchte wijk La Guillotière in Lyon, waar drie politieagenten in burger bijna werden gelyncht. Midden op straat en op klaarlichte dag. Ze wilden een illegale Algerijn arresteren die een gewelddadige straatroof had gepleegd, maar werden daarvan afgehouden door een menigte die hen met ijzeren staven aanviel. Twee agenten van de drie belandden in het ziekenhuis.

La Guillotière is een duidelijk voorbeeld van hoe grootstedelijk Frankrijk afglijdt. De wijk is al tien jaar berucht om crimineel allochtoon tuig dat er op straat hangt. Veel autochtone bewoners durven nauwelijks nog de deur uit. ‘We gaan ’s avonds alleen naar buiten als het echt moet, mijn man en ik. Dan nemen we één tientje mee en verder helemaal niks, nog geen trouwring’, zegt één van hen. Waarom ze niet verhuizen? Liever wachten ze of het ooit nog beter wordt, anders moeten ze verlies nemen: hun huis is minstens een ton in waarde gedaald…

Gouden ketting

In de grotere steden van Frankrijk is de ‘vol a l’arraché de chaîne’ op dit moment het meest populaire delict onder straatcriminelen: met geweld een gouden ketting van iemands nek trekken, waarbij soms hard wordt geslagen en geschopt om iedere weerstand in de kiem te smoren.

Het opmerkelijke is dat La Guillotière geen buitenwijk is met hoge flats, zoals de banlieues van Parijs en andere grote steden, maar midden in het centrum van het oude Lyon ligt, gedeeltelijk aan de oevers van de Rhône. Veel supermarkten hebben inmiddels hun openingstijden flink beperkt, omdat ze zelfs met een legertje beveiligers de dieven niet meer aankonden. ‘Je begint om 9 uur en om 2 over 9 heb je de eerste beledigingen al te pakken’, zegt een beveiliger.

Bezorgers van Amazon of soortgelijke firma’s en zelfs postbodes willen de buurt eigenlijk niet meer in, taxichauffeurs evenmin. Zo is de situatie in veel achterbuurten aan de rand van grote steden allang, maar voor het centrum van zo’n stad is het nieuw.

Maghrébins

Wie er rondhangen zijn Maghrébins – nota bene het Arabische woord voor ‘westerlingen’. Daarmee worden de inwoners van het westelijke deel van Noord-Afrika aangeduid: Algerije, Tunesië, Marokko. Verder zwarte Franstalige Afrikanen en Oost-Europeanen, al dan niet legaal in Frankrijk verblijvend. Of jongemannen die zeggen geen papieren te hebben en minderjarig te zijn. Die staan na arrestatie het snelst weer op straat.

Zulke ‘jongemannen’ vind je ook in de tuinen van het Trocadéro in Parijs, die uitzicht bieden op de Eiffeltoren en altijd bomvol toeristen zitten. ‘Gangrenée par la delinquance’, zoals Le Figaro schrijft – verziekt door criminaliteit. En door Parijzenaars zelf gemeden als de pest.

Iedere ochtend worden daar door Algerijnse criminelen zogenaamde minderjarigen per busje afgezet om een dag lang toeristen te beroven. Kennelijk zoeken ze ’s avonds andere bezigheden, want de bewoners van deze uiterst chique omgeving durven dan de straat niet meer op. Een hond kun je niet meer hebben, klagen ze, die moet immers worden uitgelaten… Nu kunnen ze nog via inpandige garages hun kapitale woningen per auto verlaten, maar socialistische burgemeester Hidalgo is tegen auto’s en wil zulke garages binnen de Périphérique gaan verbieden…

Top tien

Lyon staat nummer één in de jaarlijkse top tien van meest onveilige steden in Frankrijk. Vorig jaar was dat nog Lille. Van de vijf onveiligste steden worden er drie door een socialist en twee door Groenen bestuurd. Nummer zes (Orly) heeft een communistische burgemeester…

De oorspronkelijke bewoners van La Guillotière vertellen hoe de gemeente miljoenen in de buurt pompt. Niet om die veiliger te maken, maar voor sportzalen en andere recreatieve faciliteiten. Heeft allemaal niks geholpen, maar het tuig kan kickbokslessen nemen om nog vakkundiger slachtoffers in elkaar te meppen. Dat is wat groen en links beleid met deze steden doet, al is de situatie in bijvoorbeeld Toulouse – nummer 10 in het klassement van onveilige steden maar dan met een rechtse burgemeester – niet veel beter.

Uitheemse inwoners

Uiteindelijk lijkt het percentage uitheemse inwoners belangrijker voor de veiligheid dan de politieke kleur van de burgemeester. Al lijkt die wel flink bij te dragen. Overigens geven officiële statistieken een vertekend beeld. Veel plegers komen daar in de categorie ‘Fransen’ terecht, terwijl er behalve hun paspoort – vaak het tweede – maar heel weinig Frans aan ze is.

Ik herinner me nog goed dat aan jonge Algerijnse mannen met Franse nationaliteit werd gevraagd of ze in het Franse elftal zouden spelen als ze goed genoeg konden voetballen, en of ze ooit in het Franse leger zouden vechten. Het antwoord op beide vragen was volmondig ‘nee’. Terwijl er plenty Franse soldaten van Algerijnse komaf zijn, dat dan weer wel. De beruchte terrorist Mohamed Merah schoot er in 2015 twee dood omdat hij ze als verraders beschouwde…

Wie beweert dat het armoede is die volk van vreemde komaf tot criminaliteit drijft, raad ik aan te gaan kijken in de Indre, hier vlakbij. Eén van de armste departementen van Frankrijk, met veel boeren die geen nagel hebben om aan hun kont te krabben. Toch kan iedereen er veilig over straat, ook ’s nachts en ook als vrouw…

Maghrébins

Frankrijk als ‘coupe-gorge’, fantasie of werkelijkheid?