In de Commissie voor Buitenlands beleid stelde volksvertegenwoordiger Kristof Slagmulder (Vlaams Belang) vragen over het Nederlands onderwijs in Frans-Vlaanderen aan minister-president Jan Jambon. Betekent meer Vlaamse macht minder Vlaams cultureel beleid in het buitenland?

Vergeten plannen

Kristof Slagmulder herinnerde de minister-president aan zijn woorden van vorig jaar: ‘Het is belangrijk om met de Franse partners in dialoog te treden en hen te wijzen op de plaats en het belang van het Standaardnederlands en de ontoerekenbaarheid van de Frans-Vlaamse streektaal voor de Vlaamse arbeidsmarkt.’

Ook minister van Onderwijs Ben Weyts zou afstemmen met zijn Franse homoloog en met de regionale overheden van de Hauts-de-France (HdF). De Vlaamse regering zou in gesprek komen met Xavier Bertrand, voorzitter van de HdF. De Taalunie zou nieuwe initiatieven nemen om het Nederlands in Frans-Vlaanderen te ondersteunen. Een veldanalyse van de neerlandistiek in heel Frankrijk was gepland.

Excuusdiplomatie

Slagmulders vraagt zich terecht af hoe ver de minister-president staat met alle mooie plannen en beloftes. De bandbreedte om dossiers te doen bewegen is onbestaande bij gebrek aan dossierkennis en ambitie. Excuses zijn snel gevonden: ‘Het is uiteindelijk aan de Franse autoriteiten om in eigen land maatregelen ten voordele van het Nederlands te nemen’, aldus de minister-president. En dan? Is dat een reden voor de Vlaamse autoriteiten om niets te doen? De Vlaamse diplomatie wordt ook geacht op de hoogte te blijven van wat leeft bij de Frans-Vlaamse verenigingen die voor het Nederlands ijveren. Ik ben goed geplaatst om te weten dat dit amper gebeurt.

Grensscholen

Neem nu die tweehonderd jonge Frans-Vlamingen die Vlaams basisonderwijs volgen in de West-Vlaamse grensscholen. Voor deze kinderen is dat de beste manier om snel Nederlands te leren. Voor deze scholen, die door ontvolking te weinig West-Vlaamse leerlingen tellen, is dat een zege. Wat stelt minister Ben Weyts voor om die aantallen te doen groeien: georganiseerd vervoer, beter onthaal, didactisch materiaal? Een aantal van die leerlingen volgt later het secundair onderwijs in Frankrijk. Kan men de doorstroming naar het Vlaams secundair onderwijs niet beter promoten en faciliteren?

Het kabinet van minister van Onderwijs Ben Weyts, meermaals aangeschreven door de Frans-Vlaamse verenigingen om van gedachten te wisselen over dit en andere onderwijspunten, geeft niet thuis. Minister Weyts blijkt helemaal niet geïnteresseerd in de Frans-Vlaamse problematiek.

Veel blabla, weinig boemboem

Gaetan Poelman, Vlaamse vertegenwoordiger in Parijs, brengt binnenkort een werkbezoek aan de enige basisschool in het Duinkerkse die Nederlands immersieonderwijs biedt. Premier Jambon voegt eraan toe dat het de bedoeling is het initiatief in de kijker te zetten. Opnieuw: veel blabla en weinig boemboem. Zo’n project moet niet zozeer in de kijker worden gezet, maar vermenigvuldigd.

In Frans-Vlaanderen bestaan er reële mogelijkheden om in het kader van privéonderwijs een tweede school voor immersieonderwijs in het Nederlands te openen. Gemeenten zijn vragende partij en willen wat graag lege schoollokalen ter beschikking stellen. Voor het overige zou het project pedagogisch moeten worden gedragen met Vlaamse en Nederlandse middelen. Wanneer komt er een plan van aanpak, beste Taalunie, Vlaamse regering en co.?

Nederlands aan de universiteit

En nu een voorbeeld van slechte opvolging: het Nederlands onderwijs aan de universiteit Rijsel. Sinds dit academiejaar is Armand Héroguel, ‘maître de conférences’ Nederlands, op emeritaat gegaan. Onbegrijpelijk maar waar: er is nog geen vervanging geregeld. De studenten moeten het voorlopig stellen met een taalassistent.

Dat de Franse onderwijsinstanties geen haast tonen zal niemand verwonderen. Maar hoe komt het toch dat noch de Taalunie, noch de Vlaamse vertegenwoordiging in Parijs kunnen lobbyen om dit niet te laten gebeuren? Armand Héroguel wist me nog te vertellen dat van de drie overige ‘maîtres de conférences’ voor het Nederlands er twee met pensioen gaan tussen nu en eind volgend academiejaar. Gaat dit scenario zich herhalen?

Vereniging stopt

Nog erger: bestaande onderwijsprojecten als de vereniging Tweetalig onderwijs / Enseignement bilingue, die jarenlang lessen Nederlands organiseerden, worden door geldgebrek stopgezet. Waar blijven dan de Vlaamse / Nederlandse verenigingen, de Taalunie en de Vlaamse ministers met hun mooie praat?

Het gaat hier nochtans niet over grote investeringen: 20.000 à 30.000 euro per jaar zijn nodig om enkele uren Nederlands te geven aan duizend kinderen. Zelfs zulk een bescheiden bedrag is in het rijke Vlaanderen en Nederland niet meer te vinden terwijl de autoriteiten geld in overvloed spenderen aan allerlei inclusieve projecten.

Leerkrachten uitwisselen

Een ander project dat de mist inging: enkele jaren geleden ondertekenden minister Hilde Crevits en de Franse ambassade in Brussel een akkoord voor uitwisseling van leerkrachten. Het idee was West-Vlaamse leerkrachten laten lesgeven in het Nederlands in Frans-Vlaanderen en Franse leerkrachten Frans in West-Vlaanderen. Native speakers gebruiken tijdens de taallessen aan beide kanten van de schreve. De Franse ambassade tekende namens de Franse regering, maar het Frans rectoraat (dat zijn de regionale onderwijsautoriteiten) spartelde tegen.

Hilde Crevits, dat dient gezegd, had in dit dossier standvastig werk verricht. Waar is dat dossier nu naartoe, Ben? Een beetje tegenwind was blijkbaar al voldoende om desinteresse te tonen voor dit plan. Waar blijft dan onze duurbetaalde Vlaamse diplomatie om de afspraken te doen respecteren?

De Taalunie

In zijn antwoorden aan Kristof Slagmulder verwijst Jan Jambon naar de Taalunie. De Taalunie, die naar het schijnt in Nederland op sterven na dood is. De Taalunie, die een symposium in Frans-Vlaanderen had aangekondigd met als onderwerp Het Nederlands in Noord-Frankrijk. Een symposium dat nooit gekomen is en er blijkbaar ook nooit zal komen. De Taalunie, die een tijdje geleden voorzag in een budget van 392.000 euro voor het onderwijs van het Nederlands als buurtaal.

Hoeveel kreeg Frans-Vlaanderen van dat bedrag? Ik las dat twee aanvragen gericht aan de Taalunie werden gehonoreerd. Uit een snelle enquête bij alle verenigingen betrokken bij het onderwijs van het Nederlands in Frans-Vlaanderen blijkt niemand op de hoogte van waar het geld heenging. Volgens minister-president Jambon kwamen er subsidies voor Nederlands onderwijs via het Europese programma Interreg Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen. Dat blijkt ook al een fabeltje. De Frans-Vlaamse vereniging voor Tweetalig Onderwijs diende drie dossiers in voor subsidies in het kader van Interreg. Ze heeft nooit een cent gekregen want onze Waalse ‘vrienden’ hebben zich daartegen verzet.

Schuldig verzuim

Ik kan de Vlaamse oppositie en Kristof Slagmulder niet genoeg danken om deze vragen te stellen en ze te blijven stellen. Inzake Frans-Vlaanderen en het Nederlands onderwijs aldaar gaat het om schuldig verzuim van de Vlaamse regering en de Vlaamse diplomatie.

maître de conférences

Is het buitenlands cultureel beleid een lege doos?