Niet zoveel eigenlijk…

Vandaag is het 8 mei, de dag waarop nazi-Duitsland in 1945 de capitulatie tekende. Dat gebeurde in twee versies, eentje voor de geallieerden, en daarna moesten ze het voor het Rode Leger nog eens overdoen want Stalin wilde ook een ceremonie voor eigen gebruik met de juiste foto’s voor zijn album. België was dan al acht maanden bevrijd, de concentratiekampgevangenen keerden terug – wat daarvan overschoot althans -, het was de tijd van de repressie en de afrekeningen tussen witten en zwarten. Na de bevrijding bleken er opeens heel wat van die eerste categorie. En dan was er nog de vraag of Leopold III mocht terugkeren: België was een verdeeld land, de roes van de bevrijding sloeg snel om in nieuwe stammentwisten.

Misschien is dat de reden dat die 8 mei, in tegenstelling tot 11 november – einde van de Eerste Wereldoorlog – alleen een verlofdag was voor de scholen en de ambtenaren, tot de regering Tindemans hem in 1974 om economische redenen helemaal afschafte. Vandaag gaan er stemmen op om er terug een volwaardige feestdag van te maken, ‘als de dag waarop Europa het fascisme overwon en de democratie liet zegevieren’.

Van de regen in de drop

Wiki

4 november 1956: Sovjettroepen vallen Hongarije binnen.

Dat lijkt een nobel idee, maar helaas ook wat hypocriet en met miskenning van de historische realiteit. 8 mei is ook de dag dat Rusland de oorlog won, en als trofee de helft van Europa bleef bezetten tot eind de jaren ’80. Opstanden zoals de Hongaarse werden bloedig neergeslagen, en DDR-burgers die naar het westen probeerden te vluchten werden genadeloos afgeknald. Oost-Europa herwon zijn onafhankelijkheid na de val van die muur, maar vandaag bombardeert de oude bondgenoot van de Tweede Wereldoorlog Oekraïne plat.

Aan de andere kant, de westerse, betekent V-dag de start van het Coca-Cola-imperialisme, de veramerikanisering, die via het Marschall-plan en met dank aan de nieuwe Koude Oorlog Europa duurzaam moest inmetselen in de kapitalistische wereldorde. Met de snelle modernisering kwam ook de import op gang van het consumentisme, de televisie als nieuwe haard en de auto als fetisj van de vooruitgang, de eindeloze jacht op statussymbolen, en uiteraard de daarbij horende glijmiddelen van de massacultuur.

Men zegt dat de geschiedenis altijd door de overwinnaars wordt geschreven, maar Europa lijkt minstens voor de helft de Tweede Wereldoorlog verloren te hebben: een ‘van-de-regen-in-de-drop-gevoel’. De bevrijdingseuforie werd de opmaat tot de Golden Sixties, de vrijheid-blijheid van mei ’68 (ook weer uit Amerika overgewaaid, ditmaal via de hippie-tegencultuur), wat tenslotte uitliep in de fameuze Mars door de Instellingen van de nieuwe elites die nu pas zijn afgezwaaid. Het zijn deze soixant-huitards die voor de afbouw van de Europese leidcultuur hebben gekozen, en de poorten van Europa wijd open hebben gezet voor de massamigratie, met de culturele diversiteit als alibi.

Politiek is Europa na 1945 ontwaakt als een restgebied tussen grootmachten, een wingewest zelfs, de hegemonie van het oude Europa keert nooit meer terug. De NAVO verankerde Europa in de Amerikaanse militaire logica, de Europese Unie bracht een bureaucratie zonder weerga voort, waarvan het democratisch gehalte zeer betwistbaar is.

‘8mei-coalitie’

VRT Terzake

Rector Van Goethem: voor de vrijheid van mening, maar niet op zijn eigen universiteit.

Het gaat dus niet zomaar op om 8 mei tot feestdag te bombarderen – ongelukkige term misschien hier -, het vergt op zijn minst veel voorbehoud, nuance en duiding, zie hoger. Daarvoor dienen geschiedenislessen, maar die krijgen amper nog een plaats in de zogenaamde kennismaatschappij van vandaag waar alleen nog vaardigheden van tel zijn. Het is daarbij opmerkelijk dat vooral vanuit de linkerzijde de roep klinkt om 8 mei als ‘dag van de democratie’ in ere te herstellen.

Eerst en vooral is er UA-rector Herman Van Goethem die stevig aan de kar trekt. ‘Op 8 mei moeten we de overwinning van de democratie op het totalitarisme gedenken’, klinkt het in VRT/De Afspraak. Men zou van een historicus meer verwachten dan dit torenhoog cliché. Maar Van Goethem is ook een notoir bestrijder van extreemrechts in Vlaanderen, en dé inspiratiebron voor de 8mei-coalitie, een links-activistisch platform van vakbonden en middenveldorganisaties die voor het herinvoeren van de feestdag ijveren. Meteen wil de linkse koepel er een betaalde verlofdag én strijddag van maken ‘tegen het negationisme, seksisme, antisemitisme, extreem nationalisme, islamofobie en homofobie. En uiteraard als ‘dam tegen extreemrechts’.

De politieke recuperatie werd zo gênant dat Herman Van Goethem zich verplicht zag om gas terug te nemen en te erkennen dat ‘ook radicaalrechts een plaats kan hebben in onze parlementaire democratie, zolang ze die democratie respecteren’. Helaas respecteert de democratie de 25% radicaalrechtse kiezers niet want hun stem telt per definitie niet mee. De UA-rector is ook sterk in mijn achting gedaald sinds de kwestie van de twee docenten, die in een privégesprek over de taalvaardigheid van allochtonen van mening wisselden, en na het online zetten van de opname als ‘racisten’ met pek en veren werden beklad. Dat is democratie van een bedenkelijk allooi, en het werd er niet beter op toen dezelfde rector zich weerom in De Afspraak uitputte in verontschuldigingen, en noch min noch meer een controle- en afluistermaatschappij propageerde.

Expertenregime

VRT Terzake

Marc Van Ranst: superdemocraat én bewaker van de pensée unique in covid-tijd.

Ook viroloog Marc Van Ranst is een groot voorstander van 8 mei als ‘feestdag van de democratie en de vrijheid’, lezen we in De Morgen. Maar het is uitgerekend in de covidperiode, waar hij op het tv-scherm niet weg te slaan was, dat we moesten vaststellen hoe makkelijk een zogenaamde democratie wegglijdt naar een totalitair expertenregime.

Samengevat: een bezinningsdag over het democratisch deficit zou misschien gepaster zijn. Beide opiniemakers zijn slecht geplaatst om ons te overtuigen dat er op 8 mei iets te vieren valt. We hebben het dan nog niet gehad over de staat van de pers in Vlaanderen en België, de oprukkende verwoking, de politiekcorrecte (zelf)censuur in de media, en de uitsluiting van andersdenkenden die niet tot de links-progressieve doctrine behoren. Op de wereldranglijst persvrijheid is België van plaats 11 naar plaats 23 getuimeld, en moet het landen als Namibië en Jamaica voor laten gaan.

Officiële feestdagen zijn er per definitie voor iedereen, zonder dat mensen een examen moeten afleggen over de betekenis ervan. Hun symbolische waarde is gering, het zijn gewoon verlofdagen, behalve voor wie er ideologisch bij betrokken is. Het zijn restanten van de zuilenmaatschappij, schaf ze af en geef werknemers, buiten Pasen en Kerst, een paar extra vakantiedagen naar goeddunken te kiezen. Laten we alvast dat ‘feest van de democratie’ maar opdoeken, het klinkt eigenlijk nogal Noord-Koreaans. Nadenken en discussiëren over vrijheid en democratie is wél zinnig, niet op één dag maar een gans jaar. De bevrijding is niet afgelopen, ze moet nog beginnen en we gaan haar niet cadeau krijgen.

Marschall-plan

Wat valt er vandaag, 8 mei, te vieren?