Donderdagavond werd een politiepatrouille in de Aarschotstraat in Schaarbeek het slachtoffer van een brutale mesaanval. Een van de agenten kreeg een messteek in de nek en overleed ter plaatse. Zijn collega werd zwaargewond afgevoerd. De dader, een in de gevangenis geradicaliseerde Belgisch-Marokkaanse moslim, werd door de opgeroepen versterking neergeschoten en eveneens voor verzorging afgevoerd. Carlo Medo, voorzitter van politievakbond NSPV, is de laksheid van justitie ten overstaan van geweld tegen politie en andere hulpverleners meer dan beu.

‘Ik ben al tien jaar bezig met het dossier geweld tegen politie’, brandt Medo los. ‘Ik heb niet de indruk dat de hoger geplaatsten naar ons luisteren en ik vrees dat ik hier de rest van mijn carrière mee zal bezig blijven. We leven in een apenland! Nu krijgen we weer de grote discours, nóg een persconferentie, nóg eens een uitleg… De flikken zijn dit beu. Wij moeten geen uitleg meer hebben.’

Wat moet er dan gebeuren?

Carlo Medo: ‘Waar wij al járen voor pleiten: dat er in dit land een heel duidelijk beleid komt dat geweld tegen de politie niet tolereert. Dat wil zeggen: je betaalt de prijs wanneer je aan een flik komt. Maar wat zien we? Straffeloosheid! Door straffeloosheid te creëeren krijgen sommigen het idee dat alles kan. En dan krijg je wat er nu gebeurd is.’

‘Dit is toch waanzin? We zijn zoals gezegd al tien jaar bezig met het verhaal van geweld tegen de politie en hulpverleners. Is men doof daarboven?!? Op het terrein is er geen verbetering. Niks, geen bal! Da’s heel simpel. De vraag is nu: gaan we voort blijven ploeteren of gaat er eindelijk iets veranderen?’

Maar er bestaat toch wetgeving die geweld tegen politie bestraft? Volstaat die dan niet? Minister van Justitie Van Quickenborne (Open Vld) voert toch een lik-op-stuk-beleid?

‘Maar ze moeten dat ook effectief uitvoeren! Mensen moeten weten dat je prijs hebt, wanneer je in dit land een vinger naar de politie uitsteekt. Zolang dat idee geen ingang vindt, komt er geen oplossing. De wettelijke instrumenten zijn er, maar je moet die toepassen. En dat gebeurt niet.’

Ligt het dan aan de magistratuur die te laks optreedt?

‘Dat lijkt me wel, ja. Van Quickenborne zou dit kunnen remediëren door duidelijke instructies te geven, maar die zijn er tot op vandaag blijkbaar niet. Als je het hebt over de facto straffeloosheid verstopt iedereen zich achter de onafhankelijkheid van de rechter. Die rechter mag dan volledig onafhankelijk en soeverein zijn, hij past wel de wet toe. Als die wet ruimte laat voor straffeloosheid, moet je die aanpassen.‘

‘Maar daar heb je politieke moed voor nodig! Dat is niet de bevoegdheid van de rechter. De minister is verantwoordelijk voor het wetgevend kader. Het wordt hoog tijd dat die brave man zijn loopschoenen aantrekt en een spurtje trekt zodat dit in orde komt!

Het huidig wettelijk kader voldoet dus niet?

‘Nee, dat is toch duidelijk? De mensen zijn niet bevreesd om de politie te lijf te gaan. Ze zijn evenmin bevreesd om hulpverleners aan te vallen. Dat kan iedereen toch dagelijks vaststellen? Hulpverleners moeten vandaag met beschermende vesten de baan op. Waar gaan we naar toe? In welke maatschappij willen we morgen wakker worden? Eentje waarin we enkel nog een drone laten uitrukken om iemand te reanimeren?’

‘Ik stel vast dat men op managementniveau hard nadenkt over de toekomst van de politie. Ik was gisteren (donderdag, nvdr) nog op een bijeenkomst van SEGPOL waar ze de krijtlijnen voor de politie van de toekomst bespreken. Maar niemand van die hoogwaardigheidsbekleders lag donderdagavond leeg te bloeden in een combi. Wanneer de wetgever geen sluitend kader wil creëeren en toch nog mogelijkheden wil openlaten voor straffeloosheid, komen we geen stap verder. De grens is bereikt. Meer zelfs, de grens is al lang overschreden. We moeten geen openingen laten voor clementie in het kader van geweld tegen politie of hulpverleners. Punt aan de lijn.’

‘We zijn heel straf in het opschrijven van mensen die 52 km/u rijden waar maar 50 toegelaten is, maar in zaken van geweld tegen politie krachtdadig optreden? Ho maar! Weet je wat het is? Een gebrek aan politieke wil en moed. Niets meer, niets minder. Het valt op dat politici heel snel wetten en regels kunnen uitschrijven wanneer het bepaalde partijen of personen goed uitkomt. Wij van de vakbond zijn al tien jaar aan het hameren op dit thema, zonder resultaat op het terrein. Je moet de politiemensen ook niet voor dom verslijten, hé.’

‘Dit gaat over arbeidsveiligheid en welzijn, over mensen die ’s morgens aan hun job beginnen en ’s avonds terug naar huis willen keren. Heel het politieapparaat wordt door dit incident geraakt en ontregeld. Wat voor een job heb je wanneer je vertrekt en niet weet of het is om te helpen of om brutaal afgemaakt te worden? Daarvoor worden we iets te weinig betaald.’

Had een strengere wetgeving dit steekincident kunnen voorkomen?

‘We moeten niet naïef zijn, op zich kan een strengere wet die messteek niet voorkomen. Maar je moet dat in een ruimer kader bekijken. Mensen die zo’n daden overwegen, moeten gewoon beseffen dat zoiets voor hen slecht afloopt. We zijn aangekomen op een punt waarop er geen schroom meer bestaat om de politie aan te vallen. Dat heeft te maken met de heersende mentaliteit waarin er geen enkel respect meer is voor de ordehandhaver, maar evenmin voor de hulpverleners.’

‘En het kan anders. Ik kom net terug van vakantie in Turkije. Daar zag ik dat er op de bus een begeleider aanwezig is die plaatsen aanduidt en de orde handhaaft. Iedereen respecteert dat, ook de jongeren. Daar wordt niet gemekkerd, niet gezeverd, niet geprotesteerd. Daar worden geen middelvingers opgestoken. En dat heeft niets te maken met Erdogan of dictatuur, maar alles met volkscultuur. Die volkscultuur, met basisrespect, die zijn we hier volledig kwijt.’

‘Het is dus wel mogelijk om je in de publieke ruimte welvoeglijk te gedragen, maar wij leven in een land waar alles wordt getolereerd. Enkel nog rechten, geen plichten meer. En nu ga je me vragen wat een messteek met de houding op de bus te maken heeft. Het gaat au fond om de mentaliteit!’

Gaat de vakbond reageren op dit incident en wat kunnen jullie doen?

‘Het signaal vanuit onze achterban is oorverdovend, niet alleen bij ons maar ook bij collega Vincent Houssin van het VSOA. Wij moeten hierop reageren. We plannen met het vakbondsfront een nationale actie op 28 november in Brussel. Ik hoop dat men deze keer naar ons gaat luisteren. We hebben als vakbond over dit thema toch zinnige zaken te zeggen. Want wij zijn blijkbaar de enigen die nog de moeite doen om te luisteren naar wat er op het terrein leeft. De overheid doet dat in elk geval niet.’

Nog dit: wij vingen signalen op dat bijkomende acties die vroeger zouden kunnen plaatsvinden, niet uit te sluiten vallen.

mesaanval

Carlo Medo: ‘Boetes tegen 52 km/u, ja. Optreden bij geweld tegen politie? Ho maar!’