Het nieuwe Brusselse Richtplan van Aanleg (RPA) Delta-Herrmann-Debroux veroorzaakt veel deining in Wallonië. Reden: de Brusselse regering wil het bekende Herrmann-Debrouxviaduct afbreken en de uitloper van de E411 omvormen tot een ‘stadsboulevard’. Enkele Waalse parlementsleden vrezen een verkeersinfarct. Zij porren Waals minister van mobiliteit Philippe Henry (Ecolo) aan om bezwaar te maken bij de Brusselse regering. Vermits Ecolo-Groen in zowel de Waalse als de Brusselse regering de minister van mobiliteit levert, dreigt daar weinig van in huis te komen.

Het RPA Herrmann-Debroux is definitief goedgekeurd door de Brusselse regering. Op de officiële website van het project staat te lezen wat de uitloper van de E411 en het bijbehorende viaduct moet worden: een visueel aantrekkelijke stadsboulevard die de omliggende wijken, parken en het Zoniënwoud beter met elkaar verbindt. Het plan beslaat een lengte van meer dan 6 kilometer. Van het bekende Leonardkruispunt, waar de E411 samenkomt met de Brusselse Ring, tot aan de Deltasite van de VUB-ULB.

Maar die definitieve goedkeuring wordt niet gesmaakt in Wallonië. Men vreest bezuiden de taalgrens dat de plannen van de Brusselse regering een manier zijn om autoverkeer radicaal uit de hoofdstad te weren, wat natuurlijk ook zo is. Economische belangen wegen voor enkele Waalse parlementsleden uit meerderheid én oppositie zwaarder door. Ook het gebrek aan overleg en de eenzijdigheid waarmee de Brusselse regering dit plan goedkeurt, veroorzaken frustratie.

Autopestbeleid

‘Brussel is minder en minder de hoofdstad van heel het land in de ogen van de Brusselaars zelf’, zo zei parlementslid André Antoine (Les Engagés) vorige week tijdens de plenaire zitting van het Waalse parlement. ‘Vanaf 2019 voert de Brusselse regering een autopestbeleid en stapelt ze de provocaties op. Er was de herinrichting van de verkeerssituatie in het Ter Kamerenbos. Er is de kilometerheffing, die ervoor zal zorgen dat automobilisten zullen moeten betalen om in Brussel te mogen werken.’

‘Ik herinner u er graag aan dat Brussel 120 miljoen euro per jaar krijgt uit het federale Belirisfonds voor de federale functie van de hoofdstad’, vervolgt Antoine. ‘Daarnaast betalen alle gewesten en de federale overheid nog eens voor 210 miljoen euro voor de pendelaars die elke dag naar Brussel komen. Wel, ik vind dat Wallonië zichzelf nu maar eens moet beschermen. Wij moeten gehoord worden in dit dossier. Ons protest moet op een overlegecomité worden overgemaakt. Het is niet aanvaardbaar dat Brussel geld ontvangt en tegelijkertijd de toegang tot zijn grondgebied blokkeert.’

Daar is de ‘Metropolitane gemeenschap’

Ook MR-parlementslid Olivier Maroy – ook Waals-Brabander, maar lid van de meerderheid – is kritisch voor de Brusselse plannen. Hij wil dat Waals mobiliteitsminister Philippe Henry bezwaar aantekent.

‘Ik vraag me ook af of Brussel nog de hoofdstad wil zijn’, zo sprong Maroy op de kar. ‘Het is legitiem dat Brussel aan stadsverniewing doet. Maar niet op deze manier. De Brusselse regering gedraagt zich alsof er na hen de zondvloed mag plaatsvinden. Zijn er alternatieven, zoals overstapparkings en een degelijk uitgebouwd Gewestelijk-Expressnet per trein? Neen. Niets daarvan. Wil Brussel eigenlijk nog wel rekening houden met de Waalse en Vlaamse pendelaar?’

Maroy voegde aan het protest een federale dimensie toe, door erop te wijzen dat het sinds de zesde staatshervorming mogelijk is om projecten gezamenlijk aan te pakken binnen de zogenaamde ‘Metropolitane gemeenschap’. (Dat overlegplatform is nu een lege huls, maar wordt door Franstaligen te pas en te onpas gebruikt om te benadrukken dat vooral Vlaanderen meer moet samenwerken met de andere gewesten, in het bijzonder Brussel, red.)

‘Bent u nu een voor- of een tegenstander van de Brusselse plannen’, zo vraagt Marloy aan minister Philippe Henry. ‘Want ik heb u nog nooit duidelijk stelling horen innemen. Als u op tafel slaat, kan u dan niet overleg voorstellen via de Metropolitane gemeenschap? Er moeten alternatieven komen als de Brusselse plannen werkelijkheid worden. Alternatieven zoals overstapparkings en een degelijk werkend voorstads-treinnetwerk.’

Muur

Ook PS-meerderheidslid Dimitri Legasse uit Rebecq toonde zich sceptisch tegenover de Brusselse plannen. ‘De E411 schrappen, dat is het equivalent van een muur optrekken.’ Legasse stelde zich eveneens de vraag of de Metropolitane gemeenschap niet van stal kan worden gehaald.

Minister Philippe Henry hield zich eerder op de vlakte in zijn antwoorden. Hij toonde zich vooral verontwaardigd over de ‘toon’ van André Antoine.

Henry: ‘Er is altijd beloofd geweest dat na de derde lezing van het project – nu dus – er ruimte is voor overleg met de andere gewesten. Ook de afbraak van het Herrmann-Debrouxviaduct is al in overlegcomités in het najaar van 2021 besproken in het bijzijn van de andere gewesten. Nu bestaat er binnen het volgende overlegcomité de opdracht om de Brusselse minister-president en de ministers van mobiliteit van de gewesten samen een project uit te laten uittekenen, al dan niet in lijn met de Vlaamse werkzaamheden aan de Brusselse Ring.’

‘Brussel is dus in zijn recht, maar moet rekening houden met de anderen’, aldus Henry. ‘Het is niet zo dat dit viaduct de komende maanden wordt afgebroken. Er is nog alle ruimte voor overleg en er moeten nog verschillende vragen worden beantwoord. Zoals de kwestie van de overstapparkings en het openbaar vervoer. Daarvoor is er nog voldoende overleg gepland. Ik begrijp de verontwaardiging hier vandaag dus niet zo goed.’

Merkwaardig

Antoine toonde zich niet onder de indruk. ‘U bent merkwaardig. U zegt dat er ruimte is voor overleg wanneer er al een principeakkoord is over de afbraak van het viaduct. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) heeft dat zo gezegd: ‘De beslissing over de afbraak is definitief’. U kon dus al veel eerder uw mond opendoen, maar hebt dat niet gedaan. U neemt niet duidelijk stelling in. U bent een timide minister die geen overlegcomité durft eisen om de Waalse bezwaren over te maken.’

De meeste bestuursdocumenten over het RPA geven Antoine hierin gelijk. Overal wordt er duidelijk gesproken over de onwenselijkheid van een verkeersviaduct. ‘Gedaan met de viaducten en de stadssnelweg die als een breuklijn tussen onze wijken lopen en die volledig gewijd zijn aan koning auto,’ zo verwoordde Rudi Vervoort het dan ook in zijn perscommuniqué nadat het RPA was goedgekeurd.

Al heeft parlementslid Maroy natuurlijk ook een punt wanneer hij stelt: ‘Het viaduct is misschien gedateerd. Het probleem is dat er nu weinig alternatieven zijn voor de auto.’

Metropolitane gemeenschap

‘Brussel voert een autopestbeleid’