Volgens ooggetuigen bevinden er zich momenteel minstens 4.000 migranten in het grensgebied tussen Wit-Rusland en Polen. Inmiddels hebben al meer dan 8.000 illegalen Duitsland bereikt via de nieuwe route. Loekasjenko kondigde vijf maanden geleden al aan dat zijn ‘land Europa niet langer zal beschermen tegen illegale migratie onder de huidige sancties’. Loekasjenko: ‘Jullie ruïneren ons, proberen onze economie om zeep te helpen en verwachten van ons dat we honderden miljoenen dollars uitgeven, zoals voorheen, om jullie geopolitieke belangen te beschermen? Alleen idioten zouden dat kunnen denken en verwachten dat wij hen steunen… Als je wilt dat we in actie komen zoals vroeger, doe dan een stap in onze richting en probeer ons niet te wurgen. Dit is zinloos.’

Wit-Rusland vervoert migranten naar EU

Deze woorden, die erop zouden wijzen dat de vluchtelingen spontaan opduiken aan de Poolse en Litouwse grens, worden weerlegd door interviews met in Duitsland aangekomen illegalen. De ‘niet-reguliere migranten’, zoals ze inmiddels in de Wit-Russische media worden genoemd, zouden aan bemiddelaars tussen 2.000 en 14 000 dollar per persoon betalen.

Hiermee mogen ze naar Minsk vliegen om met ondersteuning van Wit-Russische overheidsdienaren de EU binnen te komen. Op de oppositionele satellietzender BelSat verscheen een anoniem gesprek met een man die Duitsland had bereikt. Hij stelde zich voor als Mohammed uit Syrië en vertelde op Facebook te hebben gelezen over de nieuwe route.

‘Toeristen’ naar de EU-grens brengen

Het is daarbij genoeg ‘Wit-Rusland’ in het Arabisch in de zoekfunctie te typen om een passende offerte en contactgegevens te vinden. Mohammed stuurde een aanvraag, betaalde een ‘bepaald bedrag’ en ontving een toeristenvisum van een bedrijf in de voormalige Sovjetrepubliek. Met een groep ‘andere toeristen’ vloog hij naar Minsk. Met een taxi vertrokken ze van de hoofdstad naar de Poolse grens voor 100 dollar.

Daar aangekomen besloot de groep de grens over te steken, maar verdwaalde en kwam met een aantal anderen terecht in een dorpje. Inwoners merkten de ‘niet-reguliere migranten’ op en belden dadelijk de politie. Vreemd genoeg arriveerde die ook daadwerkelijk, sloeg de migranten in elkaar en beval ze om te keren naar de hoofdstad. Acht illegalen, onder wie Mohammed, gingen echter toch op weg naar de grens.

Heen en weer gestuurd

Op aanraden van een van de tussenpersonen had Mohammed enkele sloffen sigaretten ingekocht. De Wit-Russische douaniers zouden hem in ruil voor rookwaar helpen de grens over te steken. Maar toen ze uiteindelijk een patrouille tegenkwamen, pakten de grenswachters hun simpelweg alles af, inclusief de slaapzakken. ‘Maar’, aldus Mohammed, ‘ze trokken wel het prikkeldraad uit elkaar en lieten ons erdoor kruipen’.

Aan de andere kant van de grens werd de groep meteen opgepakt door de Poolse douane. Deze bracht hen terug naar de grens met Wit-Rusland en nam alle mobiele telefoons in beslag. De Polen, aldus Mohammed, wisten dat de migranten met behulp van gps een gids wilden bereiken die hen met de auto naar Duitsland zou brengen. Terug aan Wit-Russische zijde werden ze met ongeveer honderd anderen weer naar de Poolse grens gestuurd. De Polen hielden de groep weer staande en brachten ze terug naar Wit-Rusland.

700 kilometer te voet

Pas de derde keer slaagde het groepje van Mohammed erin ongezien door te dringen naar het Poolse binnenland. Hij zou naar eigen zeggen met een aantal andere mannen vier dagen alleen ’s nachts door de bossen hebben gelopen, zonder voedsel en water, om Duitsland te bereiken.

Mohammed zelf gaf aan niet te weten hoeveel kilometer ze gelopen hadden. (Ter info: de afstand van Broezgi naar Frankfurt (Oder) bedraagt in rechte lijn 700 kilometer. Een continue voetmars in stevig tempo zonder een enkele onderbreking zou al minstens zes dagen moeten duren.) Waarom hij was gevlucht werd niet gevraagd. Wel gaf hij aan dat veel jonge mannen Syrië zouden verlaten om militaire dienst te ontlopen.

Welkom in West-Europa

Duitsland is voor de nieuwe illegalen veruit de populairste bestemming. De omringende landen Polen, Litouwen of Letland hebben namelijk nauwelijks iets te bieden dat het jonge migrantenhart sneller zou doen slaan. De cijfers over toegelaten asielzoekers in Oost-Europa zijn dan ook zeer overzichtelijk. Zo publiceerde het Litouwse ministerie van Buitenlandse Zaken onlangs de volgende statistiek. Van 1.289 in behandeling genomen asielaanvragen werden er slechts 2 ingewilligd, van 878 migranten werd het verzoek afgewezen. Nog eens 409 personen waren inmiddels alweer verdwenen.

Naast Duitsland geven alleen België, Nederland en Groot-Brittannië de vluchteling onmiddellijk een goed onderdak, een toelage, taalcursussen en opleidingsmogelijkheden. Een feit dat in de landen van herkomst uiteraard gretig wordt gedeeld op sociale media. Ook de mededeling uit 2015 over ‘Merkel die iedereen uitnodigt’ doet het nog steeds goed. In Wit-Rusland zelf krijgen de vluchtelingen niets in de schoot geworpen. Integendeel: de overheid en enkele selecte beroepsgroepen als taxichauffeurs en sigaretten-, en slaapzakkenverkopers verdienen zelfs een aardig centje aan de ‘niet-reguliere migranten’.

Misrekent Loekasjenko zich?

Door deze opstelling zou het regime Loekasjenko ervan kunnen uitgaan dat de vluchtelingen er alles aan doen om zo snel mogelijk verder te trekken. Dit zou echter ook op een misrekening kunnen berusten. De groepen migranten zijn zeer divers. Velen hebben kennelijk niets te verliezen en zullen langere tijd in Wit-Rusland blijven zodra duidelijk wordt dat de EU-grenzen dicht zitten.

Hoewel de migranten zich in groten getale in de hoofdstad bevinden, schijnen er momenteel nog geen problemen te zijn ontstaan. Desondanks is het toelaten van duizenden vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika zeker geen daad waarmee Loekasjenko bij de gemiddelde Wit-Rus punten gaat scoren.

Kremlin heeft baat bij migratiechaos

Hoewel een direct bewijs moeilijk te vinden zal zijn, lijkt het erop dat het Kremlin wederom een dikke vinger in de pap heeft. Vladimir Poetin zal er baat bij hebben aan de grenzen van de Europese Unie chaos te stichten en een nieuwe vluchtelingencrisis te organiseren. Als de EU op het Russische nieuws komt, gaat het sinds 2015 dan ook steevast om vluchtelingen. Daarbij wordt natuurlijk straal vergeten dat in de eigen grote steden het Russisch onderhand ook al een minderheidstaal is geworden.

‘Hier zijn heel andere mensen mee bezig’

Een kleine hint in de richting van instructies van bovenaf (lees: Kremlin) kwam voort uit het volgende telefoongesprek van een journalist van Radio Free Europe/Radio Liberty met een medewerker van de boswachterij in de grensregio Grodno, dat ik de lezer niet wil onthouden.

‘Hallo, met de boswachterij?’
— ‘Ja.‘
‘Ik zou vandaag graag naar Broezgi (de grensplaats waar zich de meerderheid van de vluchtelingen bevindt, nvda) gaan met een bijl, een dozijn bomen omhakken en twee dozijn vreugdevuren maken. Heb ik uw toestemming nodig?’
— ‘Wilt u dat zelf gaan doen? Ik begrijp u niet.‘
‘Ik zag net dat er gisteren mensen waren die hetzelfde deden aan de grens en toen gooiden ze onze Wit-Russische bomen naar de Poolse kant. Ik dacht dat ik ook zoiets wilde doen. Ik ben tenslotte een burger van Wit-Rusland en zij lijken dat niet te zijn. Ik weet nog dat ik als kind bosbessen plukte en de boswachter kwam en dreigde ons een boete te geven. En hier kappen mensen bomen om en er kraait geen haan naar.’
— ‘Begrijpt u me goed, wij vinden het ook niet leuk. We zijn er geweest, maar er is niets dat we eraan kunnen doen. Wij zijn ook verontwaardigd, maar hier zijn heel andere mensen mee bezig…‘

Loekasjenko en Poetin in hun portemonnee raken

Angela Merkel, nog steeds bondskanselier tot er een nieuw kabinet gevormd zal worden, sprak op 10 november met Vladimir Poetin over de vluchtelingencrisis aan de EU-grenzen. Volgens regeringswoordvoerder Steffen Seibert benadrukte ze dat de instrumentalisering van migranten door het Wit-Russische regime onmenselijk en inacceptabel is. Ze vroeg president Poetin zijn invloed op het regime in Minsk te doen gelden.

Impliciet suggereert Merkel daarmee dat het Kremlin achter de migrantencrisis zit. Mijn Wit-Russische contacten bevestigden allen deze these, maar niemand wilde met naam en toenaam geciteerd worden. In Rusland zelf is gelukkig nog niet iedereen monddood gemaakt. Aleksej Gresko, voormalig ondernemer en coördinator van Navalny’s fonds uit Jekaterinenburg zat niet om woorden verlegen. Hij stelt: ‘Polen en Litouwen zijn de enigen die goed bezig zijn, de rest zwijgt alsof het hun niets aangaat. Die migranten vormen een wilde bende. Als ze eenmaal zijn aangekomen waar ze naartoe willen, zullen ze nog voor heel wat nare verrassingen gaan zorgen.’

Gresko vervolgt: ‘Het enige antwoord kan zijn alle jachten, banktegoeden en onroerend goed van de steenrijke handlangers van het Poetin-regime in het Westen onmiddellijk te confisqueren. Europa moet het initiatief nemen en het spelletje niet mee gaan spelen. Ze moet de aanval openen op de enige plek waar ze Loekasjenko en Poetin kunnen raken: in hun portemonnee.’

migratiechaos

Vluchtelingencrisis: de lange arm van het Kremlin?