Er zijn een paar manieren om je tot de huidige ellende te verhouden. Met ‘ellende’ verwijs ik nu naar opeenstapelende crisissen: immigratie, woningnood, stikstof, energieprijzen, plus de steeds meer onverdraagzame instituties. Alles wat niet ‘woke’, niet ‘progressief’, kortom niet links genoeg is, mag nergens meer meepraten, buiten misschien dan in een buurtmoskee. Hoe reageren we op deze situatie?

Verstrooiing en infotainment

Veel mensen kiezen voor: mond houden, baantje doen, je ware meningen verbergen, andere kant op kijken, en dan uitklokken en thuis voor de buis voetbal, pantoffels en een biertje. Maar ergens voel je aan dat dit kaartenhuis op instorten staat. Zo blijkt West-Europa nog niet eens in staat om de eigen energievoorziening zeker te stellen. Als de Duitse fabrieken dadelijk stilvallen, veroorzaakt dat een sneeuwbaleffect van verval. Zeker in het licht van de vergrijzing en de coronaschulden die nog moeten worden afbetaald. De instellingen lijken hun hoop te richten op arbeid van immigranten. Die kiezen echter dikwijls voor het comfort van een uitkering, zoals we onlangs in Utrecht hebben gezien.

In de commentaren hoor je dan vaak reacties als: ‘Deze analyse komt voort uit angst!’ Dat woord ‘angst’ wordt dan vaak gebruikt. Niet dat het ook maar iets afdoet aan je argumentatie. Maar dit zeggen mensen om je te diskwalificeren en om de klemmende analyse van zich af te houden.

Vreemde luchtjes in de portiek

Een verstandig debater is natuurlijk altijd huiverig voor psychologisch reductionisme. Voor je het weet wordt een argument teruggebracht tot: ‘Maar dit zegt u omdat u bang bent! Uw hele betoog komt voort uit angst!’ Dan zijn we terug bij de debatstijl die we kennen van politici zoals D66-leider Alexander Pechtold: ‘We zien Nederland als een open land! Niet als een land dat zich achter de dijken verschuilt en angstig is voor vreemde luchtjes in de portiek!’

De psychische achtergrond van een argument zegt totaal niets over de waarheid van het argument. Justificatie (rechtvaardiging) is iets anders dan genese (ontstaan). Neem nu het woord ‘islamofobie’: dit komt neer op het psychologiseren van een politiek standpunt (anti-islamisme, het niet willen dat de islam politieke invloed verwerft) en dit herverpakken tot: ‘angstige mensen die niet met een complexe werkelijkheid kunnen omgaan en aan een geestelijke stoornis lijden’.

Sowieso, de aanname is kennelijk dat je niet vanuit angst mag beslissen – maar waarop is dat gebaseerd?

Tsjakka-liberalisme

Die aanname is gebaseerd op de heersende cultuur van tsjakka-optimisme. Tegenslagen worden herduid tot ‘leermomenten’ en het verlies van rechten heet ‘omgaan met nieuwe uitdagingen’. Gebrek aan zekerheid heet ‘wendbaarheid’ of ‘flexibiliteit’. De boodschap is dat u als mens pas geslaagd bent als niemand ooit ruzie met u zou kunnen krijgen. Onze economie draait steeds minder om industrieproductie en steeds meer om coaching, feedback, zelfreflectie en managementlagen. Met als gevolg een vluchtig en plooibaar menstype dat ook onze politici weerspiegelen. Het is deze kliek – vooral goed in personal branding, omhoog likken, netwerken en socializen – die in dit land aan de touwtjes trekt. Tegenslagen zijn ‘mood killers’, en dus staan zij niet stil bij pakweg een energiecatastrofe of rellen en cultuurveranderingen die voortkomen uit ongeremde immigratie.

De hippe winnaars van de globalisering zetten zich af tegen ‘reactionaire tokkies’. De slogans daarbij zijn: Gaaf land! Niet klagen vanaf de zijlijn! – enzovoort. Het is best simpel. Stel je bent grootstedelijk kosmopoliet. Jouw papa heeft een dikke baan bij de overheid en is vermogend genoeg om tegen anderen te zeggen dat zij zich ‘flexibel moeten opstellen’ en ‘lekker zelfstandige of freelancer worden’. Je hebt geld zat om te studeren. Moslims wonen toch in een andere wijk. Fijn GroenLinks of D66 stemmen, want modieus en hip.

Verliezers van de globalisering

Er zijn ook verliezers van de globalisering, maar die mensen zie je als reactionaire losers die niet mee kunnen met een veranderende wereld. Ze zijn eigenlijk een beetje autistisch en gewoon bang om met bruine mensen in aanraking te komen. Ze zijn inflexibel en stemmen daarom op PVV of SP. Geestelijk zijn ze onvoldoende dynamisch om mee te zwenken met de grillen van de globale wereldeconomie. Dit is conservatief white trash dat niet doorheeft dat het 2022 is, dat het multiculturalisme onafwendbaar is: zij willen zich achter de dijken verschuilen!

Wat ik hierboven beschreef, is het denken van 95% (als het niet meer is) van alle Hilversum-elites. Bijna alle kranten. Sowieso alle dagbladen. Alle talkshows. En negen van de tien mensen die daar aan tafel zitten denken zo, want ze komen allemaal uit dezelfde netwerkjes, lopen bij dezelfde sportscholen, sturen hun kinderen naar dezelfde prestigieuze scholen. Overdag zitten ze bij andere partijen, maar ’s avonds vinden we ze terug bij dezelfde ‘party’. Dus zodra iemand aankomt met kritische bespiegelingen, klit deze klasse samen en zeggen ze: ‘Jij laat je leiden door angst!’ En daarmee deugt je motief niet, en dus deug je niet als mens, en maakt het niet meer uit wat je zegt.

Hiermee heb ik verklaard hoe het komt dat kritische bespiegelingen die niet passen in de belangen van de heersende urbane klasse, worden afgedaan als ‘angst’. Zodra iemand als ‘angstig mens’ is aangemerkt, is alles wat hij of zij verder zegt al gediskwalificeerd. Debatten worden niet gewonnen op inhoud, maar door de sociale positie en het psychische profiel van de spreker te ondermijnen.

mood killer

Laten wij ons leiden door angst?