Stel dat morgen iemand in Borgloon of Ingelmunster een poging tot Dorpspartij lanceert met de prikkelende belofte al onze maatschappelijke problemen in één klap op te lossen, hoe groot zou de persbelangstelling dan zijn? Dyab Abou Jahjah is er echter in geslaagd niet slechts de pers te mobiliseren voor zijn nog niet eens bestaande partij (Be.One, aan fantasie geen gebrek), hij hield er op 7 februari ook twee reclamespots op Canvas aan over van samen bijna 25 minuten (6’ 10’’ Terzake, 18’30’’ De Afspraak). Faut le faire. In Knack kreeg hij overigens verschillende bladzijden, hebben zij het dan zo moeilijk om kopij te vinden?

Belg geworden door te trouwen

Dyab Abou Jahjah (°1971) is een merkwaardige figuur, en dat zal ongetwijfeld het excuus zijn voor de VRT-journalisten om hem steeds weer een open doekje te geven. Al doet Bart Schols nu wel wat moeite om kritisch tussen te komen. In 1991 deed hij een asielaanvraag in België, nadat die eerder in Frankrijk was afgewezen. Zijn leven zou zogezegd in gevaar zijn geweest in Libanon omdat hij in ongenade was gevallen bij Hezbollah. Achteraf zou hij toegeven dat dit een leugen was (KRO tv 25/06/2003), en zijn ouders zouden verklaren dat hij nooit echt een Hezbollah-strijder was geweest. Ook in België kreeg hij nul op het rekest, maar door een huwelijk met het Vlaams meisje Peggy P. kreeg hij toch onze (dubbele) nationaliteit te pakken. Hij liet zijn vrouw meteen zitten en de hele bedoening zou achteraf (volgens zijn schoonvader) van zijn kant een opportunistisch schijnhuwelijk zijn geweest (DS 30/11/2002). Hoe dan ook, zijn nationaliteit raakte hij niet meer kwijt.

Ondertussen behaalde hij hier een graad in politieke wetenschappen aan de UCL (Louvain-la-Neuve) — hij is bepaald geen dommerik. Zijn vader is overigens universitair docent in Libanon. Hij begon zijn politiek activisme met de Arabisch-Europese Liga (AEL). Zijn basisstelling was dat de Arabieren die hier leven volwaardige Europeanen zijn en als dusdanig moeten behandeld worden. Onder andere vond hij dat Arabisch als landstaal erkend diende te worden. Het kot was te klein, de internationale pers gooide zich erop (The New York Times 01/03/2003), gevestigde politici reageerden hysterisch, het was gedaan met de Alibi Ali’s op de klassieke lijsten. Hier stond een assertieve Arabier, geen Uncle Tom maar een Malcolm X. Dat sprak natuurlijk de straatbengels aan, al reageerden die wel huiverig op zijn voorstel tot verbod op drugs, want dan raakten ze hun broodwinning kwijt (De Volkskrant 10/03/2003).

De premier ging uit de bocht

In 2002 braken rellen uit na de moord door een psychisch gestoorde man op een Marokkaanse imam in Borgerhout. Abou Jahjah kwam politiecommissaris Luc Lamine voor de camera’s de mantel uitvegen op een manier die elke andere burger een bekeuring wegens smaad zou opleveren. De AEL zette dan straatbrigades op, om het racisme van politieagenten te filmen. Er was één patrouille van een drietal gesluierde meisjes, gretig gevolgd door camera’s van de reguliere pers.

Het bezorgde hem de beschuldiging een privémilitie op te richten. Abou Jahjah ging vrijuit, misschien mede omdat de toenmalige premier zich had laten gaan. Hij had vanaf de tribune van het parlement al een veroordeling uitgesproken (26/11/2002). Verhofstadt had de scheiding der machten doorbroken.

Vaandelvlucht

Eén partij zag een nieuwe vrijheidsheld opstaan. De toen wanhopige PVDA, die al 25 jaar electoraal actief was en steeds weer bot ving. Ze richtte samen met de AEL de lijst Resist op, gaven Abou Jahjah de beste plaats en alle faciliteiten. Onder andere de partijkas, die gespekt werd door brave militanten die in halve armoede leefden om de propaganda te betalen. Ze kropen letterlijk voor hem in het stof en verloren bijna de helft van hun zeldzame trouwe kiezers. Abou Jahjah pocht dat hij bijna zesduizend stemmen behaalde. Toen de PVDA als AMADA voor het eerst opkwam in 1974 behaalden ze in datzelfde arrondissement meer dan 14 000 stemmen. Zulk een succes was dat dus niet.

Abou Jahjah liet de PVDA met de brokken en een lege partijkas zitten. Dit leidde bij PVDA trouwens tot een intern gewetensonderzoek, waar ze nu de vruchten van plukken. Hij richtte dan maar de Moslim Democratische Partij op (MDP). Zijn deelname aan de verkiezingen van 2004 werd helemaal een lachertje. In 2006 gooide hij de handdoek in de ring, en verdween met de noorderzon. Uitgerekend naar dat Libanon waar zijn leven zogezegd bedreigd werd.

Omzwervingen van een sprekende mitrailleur

In 2013 was hij terug, Libanon had blijkbaar helden genoeg. Hij richtte meteen Movement X op, een radicale beweging tegen racisme. Onze pers haalde het Libanese wonderkind met open armen in om te ageren tegen wat hij ‘structureel racisme’ noemt. Hij kreeg drie jaar lang een wekelijkse column in De Standaard, tot machteloze woede van veel lezers, en mocht op de VPRO zich zelfs een avond lang voordoen als een mak schaapje dat ten onrechte als een wolf wordt gezien (Zomergasten 31/07/2016). In De Afspraak op Canvas werd hij een stamgast. Daar blonk hij vooral uit in het onderbreken van mede-panelleden. Hij sprak als een mitrailleur, erger dan Verhofstadt destijds in De Zevende Dag, en liet niemand anders aan het woord. Bart Schols liet meestal lijdzaam begaan, blind van respect blijkbaar voor het wonderkind.

Abou Jahjah kreeg daarin een paar naïeve zielen mee als Hilde Sabbe, ondertussen ex-journaliste bij Het Laatste Nieuws. Volgens haar omdat ze te links werd bevonden. ‘Tijdens mijn laatste jaren bij Het Laatste Nieuws heb ik de sfeer zienderogen zien verslechteren. Iets positiefs schrijven over allochtonen zorgde altijd al voor gore reacties van lezers, maar de laatste jaren liep het echt de spuigaten uit’, vertelt ze (Knack.be 13/02). Dat ze in die omstandigheden haar unieke positie als columniste die tegen de stroom kon ingaan, opgaf voor een dubieus avontuur met een onbetrouwbare figuur, was in mijn ogen ook geen voorbeeld van helder politiek inzicht. Maar kom, iedereen maakt zijn eigen keuzes.

Een nieuwe partij

Toen Ahmet Koç in Limburg overhoop kwam te liggen met SP.A, mede omwille van zijn uitgesproken erdoganisme (DS 26/08/2016), zag Abou Jahjah zijn kans weer schoon. Zij gingen samen een nieuwe partij voor radicale gelijkheid oprichten. Dat was mei 2017. Natuurlijk kwamen zij uitgebreid aan het woord in De Afspraak (15/05/2017). ‘De samenwerking is een feit, en staat op solide gronden’, zegde Abou Jahjah met de nodige aplomb (Knack.be 10/05/2017).

Tegen half september lagen ze met elkaar overhoop. In december 2017 liet Abou Jahjah de zielige Koç achter, zoals hij dat eerder met zijn vrouw, de PVDA en ‘zijn’ AEL had gedaan. Hij had immers versterking gekregen van de al lang uitgerangeerde Groen-politica Meryem Kaçar en haar echtgenoot Dries Lesage, professor en directeur van The Ghent Institute for International Studies. Hilde Sabbe bleef trouw op post als Alibi Autochtone.

Gods wegen zijn ondoorgrondelijk

Uiteraard mochten Kaçar en Abou Jahjah uitgebreid hun verhaal doen in zijn huismedium, De Afspraak (07//02), waarbij drie dingen bleken. Eén: behalve versleten slogans hadden ze niets te vertellen. Twee: Abou Jahjah onderbrak ditmaal niet voortdurend opponenten, maar zijn eigen partijgenote. Drie: Bart Schols greep eindelijk in. Waarschijnlijk was hij zich toch gaan schamen voor zijn onderdanige dhimmitude in het verleden. De weddenschappen zijn nu geopend: hoe lang zal het duren vooraleer Abou Jahjah en Kaçar elkaar in de haren zullen vliegen? Dankzij Bart Schols worden we daar perfect over ingelicht. Waarom Canvas, de schaamte voorbij, zich blijft encanailleren met al die strapatsen, blijft een raadsel waar we slechts nederig het hoofd voor kunnen buigen. De wegen van de VRT zijn echter ondoorgrondelijk.

Movement X

Canvas is de Abou Jahjah-schaamte voorbij