De aanpak van racisme en discriminatie in de maatschappij staat opnieuw hoog op de agenda. In deze podcast geeft Tracy Enta, advocate en politica bij Open Vld, haar visie op het racismedebat. Enta is afkomstig uit Antwerpen. Zelf werd ze in België geboren maar haar ouders groeiden beiden op in Congo. Ze studeerde rechten en koos voor een carrière als advocate omdat ze het graag opneemt voor anderen. Ook haar politiek engagement vindt zijn oorsprong in haar strijd tegen onrecht. Enta is hoopvol over de toekomst en ziet een sterke verbetering voor wat betreft racisme in de maatschappij. Toch is er nog werk aan de winkel.

Nature-nurture-debat

Dat racisme vandaag de dag nog aanwezig is in de maatschappij staat buiten kijf. Omwille van haar Congolese roots kwam Enta reeds op jonge leeftijd in contact met racisme. ‘Zelfs kinderen van zes jaar kunnen al racistische opmerkingen geven. Alleen stond ik daar op die leeftijd zelf nog niet zo bewust bij stil.’ Enta is ervan overtuigd dat de verklaring voor dit gedrag bij jonge kinderen moet worden gezocht bij de nurture-zijde van het debat. ‘Kinderen worden niet als racisten geboren. Ze nemen eerder over wat ze van leerkrachten, ouders en andere volwassenen in hun omgeving zien en horen.’

De rol van het onderwijs en de thuissituatie

Een belangrijke taak in het aanpakken van racisme en discriminatie is weggelegd voor het onderwijs. ‘Onderwijs en het behalen van een diploma is de sleutel tot kansen op de arbeidsmarkt.’ Daarnaast kan onderwijs er ook voor zorgen dat kinderen zich van jongs af aan bewust zijn van de verschillende culturen die er bestaan. ‘Het is belangrijk dat leerkrachten het goede voorbeeld geven.’

De etnische kloof op de arbeidsmarkt heeft niet enkel zijn wortels in het vaak lagere opleidingsniveau van allochtone jongeren, maar ook in de familiale situatie. ‘Ouders die actief betrokken zijn bij de opleiding van hun kinderen hebben vaak een positieve invloed op de schoolprestaties.’ Dit begint bijvoorbeeld al in de lagere school, waarbij sommige ouders naar oudercontacten gaan en andere niet. Voor de kinderen van die laatste groep wordt het vaak moeilijker om een diploma te halen aangezien ze van thuis uit minder gemotiveerd worden. Een belangrijke factor hierbij is de mate waarin ouders het Nederlands machtig zijn. ‘Mijn eigen ouders spreken perfect Nederlands waardoor ze mij bijvoorbeeld konden helpen met mijn huiswerk,’ zegt Enta.

Het belang van rolmodellen

Mensen volgen vaak het goede voorbeeld van een rolmodel. Iemand waar ze naar opkijken. ‘Rolmodellen zijn heel belangrijk voor minderheden om hen positief te inspireren en te tonen dat er veel mogelijk is.’ Enta zou zichzelf niet meteen een rolmodel noemen maar haalt wel voldoening uit het blijvend inspireren van mensen, en dan vooral jongeren. ‘Met mijn stem hoop ik jongeren te blijven motiveren om alle kansen in het leven te grijpen. Ik wil een positieve invloed hebben op hen,’ aldus Enta.

Over Black Lives Matter en praktijktesten

De dood van George Floyd en de wereldwijde reactie daarop hebben Enta persoonlijk diep geraakt. ‘De emoties die daarmee gepaard gaan zijn verdriet en een gevoel van medeleven met de familie.’ Dit raakt een hele gemeenschap maar ook op het niveau van het individu heeft dit zijn weerslag. ‘Ik ken zwarte mensen die hier psychologisch zwaar door geraakt zijn omdat het verhaal van George Floyd herkenbaar is voor hen. Dit is vaak wel in een andere vorm maar ook in België zijn er gevallen geweest van politiegeweld,’ aldus Enta.

In België is het racismedebat opengetrokken naar het koloniale verleden. Excuses hiervoor aan Congo zouden zeker op zijn plaats zijn, maar volgens Enta had dit al veel eerder kunnen en moeten gebeuren. ‘Indien er excuses komen is het belangrijk dat deze oprecht zijn. Het zomaar afdwingen heeft dus geen zin,’ zegt Enta.

Wat betreft de praktijktesten op de huurmarkt neemt Enta het op voor haar partijgenoot Bart Somers. Als minister van samenleven legde Somers de praktijktesten opnieuw op tafel. Dit werd niet op gejuich onthaald door de Vlaamse meerderheid en zorgde voor hoogspanningen binnen de regering. ‘Persoonlijk ben ik wel voor het invoeren van deze praktijktesten en vind ik het moedig van Somers dat hij het durft aan te halen,’ aldus Enta.

Hoopvol over de toekomst

Enta benadrukt dat er de afgelopen jaren belangrijke stappen zijn genomen in het aanpakken van racisme. ‘Kennis over het Belgische koloniale verleden zullen opgenomen worden in de eindtermen. Dit is een grote stap in de goede richting.’

Naast de vooruitgang in het beleid is er ook een positieve evolutie merkbaar in de samenleving. ‘Woorden die ik vroeger in mijn jeugd nog moest aanhoren zijn nu taboe geworden. Dit is zeker positief,’ zegt Enta. Mensen zijn zich bewuster geworden van de nood die uitgaat van dit thema.

Beluister ook onze andere podcasts:

Nature-Nurture

Tracy Enta: ‘Onderwijs is de sleutel om racisme en discriminatie aan te pakken’