Bij de opstart van de Euro is beslist dat er budgettaire convergentie moest bestaan in de Eurolanden. Toen zijn ook de 60% BBP-grens voor de overheidsschuld en 3% BBP-grens voor het begrotingstekort ingesteld. Dat laatste cijfer gaat in de nieuwe EU-begrotingsregels naar 1,5% BBP.

Commissie

Meteen na de Europese verkiezingen heeft de Europese Commissie daarover haar rapport voorgesteld. Vreemd dat men dat niet enige weken of maanden geleden deed. Toen was de uitleg dat dit politiek te gevoelig lag in de aanloop van de Europese verkiezingen. Waarbij men zich kan afvragen of die Commissie nog bevoegd is: is die ook niet in ‘Lopende Zaken’ tot de installatie van de nieuwe Commissie in het najaar?

Dat rapport van de Commissie is overigens maar een voorstel, want het is de ECOFIN-Raad die op 16 juli de beslissing neemt. Het valt nog af te wachten of Frankrijk, Italië en Polen dit rapport zo maar slikken.

Zeven zondaars

De zeven budgettaire zondaars zijn België (105% schuld en 4,7% tekort), Frankrijk (110% schuld en 4,6% tekort), Italië (140% schuld en 4,4% tekort), Malta en Slovakije (beiden met alleen een tekort van rond de 5% BBP). Ook twee niet-euro landen worden geviseerd: Polen (met alleen een tekort) en Hongarije (72% schuld en 4,3% tekort).

Merkwaardig is dat er een aantal probleemlanden niet op de lijst staan: Spanje (107% schuld en 3,2% tekort), Portugal (100% schuld) en Griekenland (150% schuld).

Negen lidstaten zijn in orde met hun tekort en hun schuld: Denemarken, Estland, Ierland, Kroatië, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Tsjechië en Zweden.

Vooral federaal

Voor België is het voorstel ofwel op vier of op zeven jaar onder de 3% BBP-grens te zitten, en tegen 2032 de 1,5% BBP-norm te halen. Want de nieuwe EU-regels – we schreven het al – verstrengen de tekortnorm naar 1,5% BBP.

Uiteraard zal men opteren voor zeven jaar. Het betekent dat ook de regering van na 2029 betrokken zal zijn.

In dit land is 80% van de overheidsschuld te relateren met de federale overheid en 2/3 van het tekort is ook federaal te situeren. Maar vanzelfsprekend zal er een interfederaal akkoord moeten komen tussen alle entiteiten om dit budgettair probleem op te lossen. Vraag zal zijn wie wat gaat doen en hoeveel? Het laatste akkoord daarover dateert van 2013.

Positieve investeringen

De nieuwe EU-begrotingsregels zeggen wel dat met hogere overheidsinvesteringen in o.a. defensie en energie de Commissie positiever zal zijn over de begrotingstoestand. Dus een plan met meer geld voor het leger en nieuwe (kern?)-centrales zal de EU positiever te stemmen. België heeft volgens het laatste NAVO-rapport een defensie-uitgave van 1,3% BBP. Dat moet dus naar 2% BBP, zegge en schrijve 5,5 miljard euro meer.

Vraag is ook wat de EU-Commissie gaat doen met al die landen die volgens de regels moeten besparen: gaan die ook meer moeten bijdragen aan de EU-begroting? Gaan die ook meer betalen voor Oekraïne? Moeten die de covid-lenigen terugbetalen zoals afgesproken?

Regeringsvorming

Eerst afwachten dus wat de ECOFIN-Raad op 16 juli beslist. Maar dit rapport van de Commissie zal de federale regeringsvorming zeker niet bespoedigen. Want hoe was dat ook alweer, lang geleden, die verkiezingsslogan? “Niet U maar de staat leeft boven zijn stand !”.

NAVO-rapport

Na ons slecht EU-rapport: de zoektocht naar geld