De NAVO heeft het stilaan gehad met het Belgische onvermogen om de minimale 2% van het bruto binnenlands product (bbp) uit te trekken voor defensie. Het nieuwe internationale hoofdkwartier in Evere zullen ze niet snel verlaten, maar het NATO Communications and Information Agency (NCIA), de IT-afdeling, trekt wel stilletjes naar de buurlanden. De NAVO verhoogt zo de druk op België om de gemaakte beloftes na te komen.

Uit een rapport dat de defensiestaf begin juli aan de regeringsonderhandelaars voorstelde blijkt dat, bij ongewijzigd beleid, de gemaakte belofte om in 2030 uit te komen op 1,55% van het bbp voor defensie-uitgaven niet gehaald wordt. Sterker zelfs, voor 2024 is er zelfs een achteruitgang van dat budget. Daar waar minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) hoopte om van de 1,17% voor 2022 te klimmen naar 1,26 in 2024, dalen de middelen effectief tot 1,15% van het Belgische bbp. In concrete cijfers betekent dit dat een nieuwe regering tijdens de volgende legislatuur 4,1 miljard euro moet vinden. En dat terwijl de EU van deze nieuwe regering een besparing van 27 miljard euro verwacht.

Hekkensluiter

Die cijfers zijn ook bekend op het internationale NAVO-hoofdkwartier in Evere. België is hierdoor de absolute hekkensluiter en doet zijn naam als freeloader, profiteur, alle eer aan. Ondertussen heeft dat zo zijn gevolgen. Er bestaan officieel geen plannen om België als gastland van de NAVO te verlaten, maar op het terrein zijn er wel zaken in beweging. Zo verhuisden al enkele honderden IT-medewerkers van het NCIA naar het Nederlandse Den Haag. Ook Duitsland houdt in Bonn ruimte ter beschikking om het NCIA in onder te brengen.

In totaal stelt het NCIA zo’n duizend mensen met een hoog profiel te werk. Daarnaast zijn er talloze mogelijkheden voor IT-bedrijven die zich kunnen laven aan de ettelijke miljarden die het NCIA jaarlijks spendeert aan cyberveiligheid. Het NCIA is hierdoor een zeer gegeerd agentschap om te huisvesten. Het wordt aangezien als één van de meest winstgevende onderdelen van de NAVO.

Net dat NCIA vertrekt nu mondjesmaat uit België, enerzijds omdat de bouw van hun nieuwe kantoor in Bergen – destijds binnen gehaald door Di Rupo (PS) – maar niet van de grond lijkt te komen. Allerlei problemen met bouwvoorschriften blijken stokken in de wielen te steken. Anderzijds is er de Belgische status van wanbetaler voor het NAVO-lidmaatschap. Nederland en Duitsland zien hun kans en lijken nu ook de buit binnen te halen.

Militairen

Volgens veiligheidsexpert en defensiespecialist Kenneth Lasoen is er niets nieuws onder de zon. ‘Onze militairen krijgen op de Permanente Vertegenwoordiging bij de NAVO al jarenlang de boodschap dat België dringend iets moet doen aan deze situatie. Maar eens die boodschap afgeleverd wordt bij de politici, loopt het vast. Bij de begrotingsbesprekingen moet Defensie al jaren traditioneel het onderspit delven. Zeker nu een nieuwe regering 27 miljard gaat moeten vinden, ziet het er voor Defensie niet goed uit.’

‘Er wordt al langer gedreigd met het terugtrekken van de NAVO-hoofdkwartieren uit België. Dat is een klassiek onderdeel van de druk die de overige lidstaten op België zetten. Vooral Polen zou de rol van gastland maar wat graag overnemen. Al zie ik dat niet zo snel gebeuren, al was het maar omdat alles dan quasi in de achtertuin van de Russen geconcentreerd wordt. Anders ligt het voor NCIA. Daar lijken vooral Nederland en Duitsland hun slag thuis te halen.’

Meer geld voor de uitbreiding van het personeelskader, dat is het enige dat de PS interesseert. Maar hoe je dat personeel dan van wapens, munitie en materiaal moet voorzien, zal hen worst wezen

Volgens Lasoen is het geduld van de overige lidstaten stilaan op. ‘Onze defensie heeft zo stilaan de bodem bereikt, ondanks alle inspanningen van onze militairen om de boel draaiende te houden met de schaarse middelen die ze hebben. Die inspanningen werden op NAVO-niveau ook steeds erkend en gewaardeerd. De Belgen staan bekend als inventieve en creatieve plantrekkers. Als een Franse officier op missie met een probleem bij zijn oversten komt, krijgt hij vaak ’trouvez ton Belge’ als antwoord geserveerd. Maar ondanks al die goodwill lijkt het geduld nu op. Het probleem zit ook niet bij de militairen, maar bij de politici die er maar niet in slagen hun financiële zaken op orde te krijgen.’

Over de inspanningen van minister Dedonder heeft Lasoen een duidelijke mening. ‘Dedonder heeft met haar SAR-plan eigenlijk alles binnengehaald wat haar politiek interesseert. Meer geld voor de uitbreiding van het personeelskader, dat is het enige dat de PS interesseert. Maar hoe je dat personeel dan van wapens, munitie en materiaal moet voorzien, zal hen worst wezen. De PS heeft geen interesse meer in de post Defensie. Ze nemen ook niet deel aan de regeringsonderhandelingen. Al kan ook dat sneller veranderen dan de mensen vermoeden.’

Francken

Wie wel interesse heeft in de post van minister van Defensie is Theo Francken (N-VA). Hij reageerde verbolgen op het bericht dat België het lucratieve NCIA stilaan ziet vertrekken. ‘De Belgische free-riding en “wie kan ons wat maken”-mentaliteit op vlak van Defensie bereikt een absoluut dieptepunt. De Vivaldi-regering is er in geslaagd om als énige westerse land géén structurele verhoging van de defensiemiddelen te voorzien na de Russische invasie in Oekraïne. We zijn zowat de slechtste leerling van de NAVO-klas.’

Francken hekelt de anti-NAVO-houding van de Franstalige socialisten. ‘Dedonder is van Henegouwen, net als de PS-bonzen Magnette, Di Rupo en Dermine. Men zou kunnen verwachten dat ze vechten voor tewerkstelling in hun verpauperde gouw. Maar voor de PS is de NAVO de Amerikaanse boeman. Zij verkiezen het heilloze, linkse en Fransdolle “Europese leger”-wegeltje, zonder ervoor te willen betalen weliswaar. Op de 75 jaar NAVO-top in Washington was Dedonder – als énige MOD – zelfs nergens te bespeuren.’

Francken besluit zijn tweet met een oproep die zijn visie duidelijk maakt als vice-voorzitter van het NAVO-parlement. ‘Ons land moet haar internationale geloofwaardigheid dringend opkrikken. Militaire, internationale solidariteit is ook solidariteit. We moeten als founding father de sterke aanwezigheid van de NAVO in ons land omarmen in plaats van ze af te stoten. We schieten met deze kortzichtigheid enkel in onze eigen voet.’

NCIA

IT-agentschap van de NAVO trekt op kousenvoeten weg uit België