Nadat de politievakbonden expliciet het ontslag van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne eisten, was het uitkijken naar de commissie Justitie en Binnenlandse Zaken die maandag samenkwam. De Vlaams Belang-fractie vroeg, in navolging van de ontslageis van de vakbonden, een motie van wantrouwen tegenover Van Quickenborne te stemmen in de plenaire op donderdag.

Il y a des gens qui parlent beaucoup, mais disent rien du tout. Die gevleugelde woorden uit het beroemde nummer Putain putain van TC Matic kwamen spontaan naar boven tijdens het aanhoren van de lang uitgesponnen rede van Van Quickenborne bij aanvang van de zitting. De minister trok elke beschikbare paraplu open om zich in te dekken. Volgens hem is er niets fout gelopen op Justitie. Integendeel, het parket is in deze zaak niet over één nacht ijs gegaan maar informeerde zich uitgebreid en beschikte al in 34 minuten over alle nodige informatie om een beslissing op te baseren.

Op de fundamentele vraag hoe die informatie kon leiden tot het vrij laten lopen van Yassine Mahi om enkele uren later zijn moordplannen in de praktijk te brengen, kwam echter geen antwoord. Uit die informatie bleek dat de dader een gewelddadig verleden had, in hechtenis een cipier had aangevallen, het grootste deel van zijn jarenlange detentie doorbracht op een Deradex-afdeling omdat hij gekend stond als geradicaliseerde moslim, een plaats had op de OCAD-lijst als potentieel gewelddadige extremist. Zijn bekentenis dat hij plannen koesterde om zijn haat tegen de politie om te zetten in daden, kwam daarbij als kers op de taart. Dat al deze elementen niet leiden tot een verwijdering uit de maatschappij, slaat menig weldenkend mens met verbazing.

Vrijheidsberoving was mogelijk

In De Zevende Dag maakte Ine Van Wymersch, procureur des Konings van parket Halle-Vilvoorde, zondag al komaf met de door Van Quickenborne volgehouden stelling als zou een gedwongen opname in de gegeven omstandigheden niet mogelijk zijn. Van Quickenborne blijft ook vasthouden aan zijn verhaal als zou sinds zijn omzendbrief uit 2020 geen enkele zaak van geweld tegen de politie nog worden geseponeerd. Hij schoffeert hierdoor de vakbonden die tal van casussen aanvoeren waaruit onomstootbaar blijkt dat dit wel het geval is.

Ortwin Depoortere (Vlaams Belang), voorzitter van de commissie Binnenlandse Zaken, verbaast zich niet over de houding van minister Van Quickenborne. ‘Ik zag vandaag veel parapluwerk. Ook van het parket, overigens. De magistraten waren er snel bij om de verantwoordelijkheid van zich af te schuiven. Daarstraks verscheen er een bericht op Belga dat de magistratuur nu de politie verwijt dat ze de info over de dader niet gedeeld hebben met het ziekenhuis. Dat is de wereld op z’n kop. De politie heeft meer gedaan dan van hen verwacht mag worden. Zij moesten die man niet naar het ziekenhuis voeren. Het parket had hem namelijk op vrije voeten gesteld.’

‘Marijke Dillen (Vlaams Belang), maar ook de N-VA-fractie, heeft ook duidelijk gemaakt dat het wél mogelijk was voor het parket om Yassine Mahi van zijn vrijheid te beroven’, aldus Depoortere. ‘Ten eerste was er sprake van een concrete bedreiging van politieagenten, wat een strafbaar feit is. Ten tweede stond hij op de OCAD-lijst. Dat is dus niet zo maar iemand. Men doet nu uitschijnen alsof het ging om een toevallige zot die op het commissariaat passeerde, maar die man stond dus op de OCAD-lijst en is daar ook niet zomaar op terecht gekomen.’

Van Quickenborne ontkent seponering

‘Maar het toppunt van arrogantie, en dat is waar de vakbonden zo kwaad over zijn, is dat Van Quickenborne hier komt zeggen dat er geen feiten van geweld tegen de politie meer worden geseponeerd’, vervolgt Depoortere. ‘Dat moet je hier komen zeggen in het parlement. Het zit hier vol met burgemeesters die voorbeelden van seponering kennen. Ik ben geen burgemeester en ben zelfs op de hoogte van verschillende dossiers waarin geseponeerd werd. Je moet maar durven.’

Toch lijkt het er op dat Van Quickenborne als minister zal blijven zitten. ‘De meerderheid plooit niet en blijft achter hem als minister staan’, zo weet Depoortere. ‘Hij gaat hier mee wegraken. Minister Verlinden pakt het verstandiger aan. Zij is empathischer en schreef een open brief om de politie te steunen. Van Quickenborne daarentegen ontbindt hier al zijn duivels en maakt de politievakbonden uit voor leugenaars die dossiers misbruiken. Natuurlijk zijn die razend kwaad. Het is ongezien dat alle politievakbonden in één front een eis tot ontslag van een minister formuleren.’

Vakbonden woest

Van Quickenborne sprak tijdens de zitting zijn intentie en wens uit om met de vakbonden te gaan praten. Of die in hem nog een gesprekspartner zien, is maar zeer de vraag. Initieel kwam de eis tot ontslag van Van Quickenborne van de twee grote politievakbonden VSOA en NSPV. Later sloten de kleinere christelijke en socialistische vakbonden zich bij die eis aan. Daarmee geniet Van Quickenborne de twijfelachtige eer zich de woede van het volledige syndicale veld op de nek te hebben gehaald. Zijn hardnekkig volhouden dat er niet geseponeerd wordt, tegen beter weten in, maakt dialoog onmogelijk.

Jean-Marie Dedecker, onafhankelijk volksvertegenwoordiger en burgemeester van Middelkerke, haalde in zijn tussenkomst een rijk gedocumenteerd voorbeeld aan van de volgehouden seponeringspolitiek van de parketten. Wanneer Dedecker naar het einde van de zitting toe de vergadering verlaten had, pikte Van Quickenborne slinks op die tussenkomst in. Hij haalde aan dat het betrokken parket van Brugge de eerst geseponeerde feiten later toch had toegevoegd aan een dossier van brandstichting en dat de betrokken dader sindsdien gecolloqueerd werd. Dat verandert echter niets aan het simpele feit dat de zaken initieel wél geseponeerd werden.

Van Quickenborne zal blijven zitten

Dedecker deelde mee dat hij zelfs niet de moeite ging doen om het ontslag van Van Quickenborne te vragen. Volgens hem valt een minister niet door een initiatief uit het parlement. Als reden daarvoor haalde hij de gevleugelde woorden van oud-CVP’er Eyskens aan: ‘Als een minister valt, is het zoals een vlieg: ’t is door de mep van een krant’.

De motie van wantrouwen tegenover Van Quickenborne wordt door Marijke Dillen ingediend ter stemming in de plenaire vergadering van donderdag. Als reactie hierop diende Tim Vandenput (Open Vld) een eenvoudige motie in om over te gaan tot de orde van de dag, de gebruikelijke manier om moties van wantrouwen uit de oppositie te laten afblokken door de meerderheid. Over die motie zal eerst gestemd worden, waardoor de motie van wantrouwen van tafel wordt geveegd. Daarbij kan men stellen dat wie voor de motie van Vandenput stemt ook voor het aanblijven van Van Quickenborne stemt.

OCAD-lijst

Dedecker: ‘Als een minister valt is het zoals een vlieg: door de mep van een krant’