Het is een boeiende ontwikkeling die op deze webstek eind mei al werd voorspeld: het federale crisisbeheer rond de covid-pandemie wil doorgroeien naar de status van standaardregime, waarbij het virus aanwezig blijft en we ons bestaan daarop moeten afstemmen. Op naar het nieuwe normaal dus.

Daartoe moet de expertengroep GEES verruimd worden met wat gammawetenschappers — sociologen, psychologen en communicatiespecialisten — die ook aandacht hebben voor de verteerbaarheid van de maatregelen. Zij moeten de ‘harde’ adviezen aanvullen met softere praat rond draagvlak, psychisch welzijn, Romeo en Julia, geliefden die elkaar missen wegens niet getrouwd, en wat daaraan kan gedaan worden. De journalisten op de laatste persconferentie van Wilmès barstten net niet in tranen uit.

‘We moeten een evenwicht vinden en met het virus leren leven’ aldus Sophie Wilmès, nog altijd premier van een minderheidsregering die regeert met slechts 38 van de 150 kamerzetels, en die uitdrukkelijk bedoeld was als een zeer tijdelijke noodregering. Maar naarmate de deadline nadert en ze opnieuw het vertrouwen moet vragen van het parlement, dient heel het coronagegeven geherdefinieerd: geen tijdelijke noodsituatie in afwachting van een efficiënt vaccin, maar een min of meer permanente modus vivendi waarin de normale spelregels rond de vrijheid die we gewoon zijn, worden gereduceerd, in het belang van de volksgezondheid.

VRT

Het mondmasker moet ons eraan herinneren dat de pre-coronatijd misschien nooit meer terugkomt. Het is een stuk uniform en symbool van onvrijheid geworden.

De mondmaskersamenleving

Nieuwe tijden, nieuwe zeden. De analogie met het leven onder een bezetting werd al gemaakt: de oorlogsmachine wordt vervangen door een autoriteit, een Kriegsverwaltung die het openbare leven min of meer normaliseert, zij het mits strikte beperkingen. De oorlog tegen het virus maakt plaats voor de normaliteit van de bezette stad. Allerlei vrijheidberovende maatregelen (beperking van beweging, van omgang met anderen, duur van de winkeltijd, tot en met de bij ouderen toch wel zeer suggestieve avondklok) kunnen opgeheven en weer ingesteld worden, naargelang. Regels veranderen voortdurend zonder dat onze mening wordt gevraagd. De politie kan uw huis binnenvallen als men een samenscholing vermoedt. Het fameuze mondmasker filtert wat virussen uit naar het schijnt, maar het moet ons vooral doen wennen aan de situatie en doen begrijpen dat het nog lang kan duren.

Anders gezegd: het mondmasker moet ons eraan herinneren dat de pre-coronatijd misschien nooit meer terugkomt. Het is een stuk uniform en symbool van onvrijheid geworden. Geen wonder dat velen het ding haten en het maar dragen om boetes te vermijden. Dat we het virus aan China te danken hebben, waar het mondmasker allang ingeburgerd is maar waar ook persoonlijke vrijheid niets voorstelt, is meer dan toeval. Los van complottheorieën die stellen dat het virus er zou gefabriceerd zijn met een bepaalde bedoeling, is China dé corona-staat bij uitstek: een centrale overheid die en petit comité snelle beslissingen neemt die anderhalf miljard mensen aangaan en die ook bliksemsnel worden uitgevoerd.

Zo krijg je het virus wel onder controle, maar omdat het nooit helemaal weg is blijft de repressie noodzakelijk en is Big Brother onze trouwste gezel. De burger moet tegen zichzelf beschermd worden, en wie kan dat beter waarborgen dan de centrale staat? We leven niet meer als gemeenschap, noch als individu, maar in bubbels, cellen die op elk moment van hogerhand weer kunnen worden gewijzigd of opgedoekt. Had je het een jaar geleden voorspeld, men ging je voor zot verklaard hebben.

VRT NWS

Een regime-ideologie is zelfs niet meer nodig, het zijn de virologen die een metapolitieke doctrine aanleveren waar de overheid altijd mee wegkomt.

Belgisch Maoïsme

Allerlei burgerrechtenbewegingen die in China aarzelend de kop opstaken, vooral via het internet, mogen sinds corona een andere bezigheid zoeken: het publieke welzijn vereist nu eenmaal een ijzeren discipline. Idem bij ons. Alles staat in dienst van het collectief, privacy wordt een dada van een handvol wereldvreemde activisten. Covid-19 is de triomf van de postmoderne centrale staat. Een regime-ideologie (bijvoorbeeld het communisme) is zelfs niet meer nodig, het zijn de virologen die een metapolitieke doctrine aanleveren waar de overheid altijd mee wegkomt. Het is gehoorzamen of naar adem snakken op intensieve: maak uw keuze. Terreur heeft een nieuw gezicht gekregen.

Onvermijdelijk komt hier de politieke gezindte van superviroloog Marc Van Ranst in beeld: iemand met uitgesproken Maoïstische sympathieën die zijn wetenschappelijk gezag, door de media nog versterkt, onberispelijk vertaalt in het repressief instrumentarium van een centrale staat, ook al is er nog enige aarzeling bij de politiek (liberalen!) om hier voluit te gaan.

Natuurlijk leven wij (nog) niet in een éénpartijstaat. Maar de sanitaire autoriteit rukt op en knabbelt aan de civil society. Elke dag moeten we naar het nieuws kijken, al was het maar om van de nieuwe regels kennis te nemen en de rookpluimen van de virologen te lezen, waarbij diezelfde Van Ranst uitdrukkelijk de rechtstaat opzij zet (‘Legitimiteit? Je m’en fous’).

VRT NWS

Wouter Beke deed de pro-België-lobby een fantastisch cadeau.

‘Er is geen alternatief’

Ondertussen bemerkt niemand dat Sophie Wilmès de Belgische federale staat naar voor schuift als de vorm waarin het crisisbeheer overgaat naar ‘risicomanagement’ zoals ze dat noemt. Nogal wat politieke koffiedikkijkers onderschatten de sluwheid van Wilmès en van haar achterban. Terwijl N-VA en PS maar verder rondjes draaien, tekenen de liberalen achter de schermen rustig de bubbelmonarchie uit. Iets waarmee men met een beetje tactisch inzicht de 200ste verjaardag van België kan halen.

Heel de mondmaskersoap van de vreselijke Maggie is alweer vergeten. Het fiasco rond de contactopsporing leidde tot een soort opstand der steden en een anarchie van lokale initiatieven, die nu onder controle lijkt te zijn. De callcenters van het Vlaamse Agentschap Zorg hebben nooit gewerkt, de federale staat en Sciensano kunnen het terug overnemen.

Net omdat Vlaanderen nooit het verschil kon maken en dankzij de slachtpartij in de regionaal bestuurde woonzorgcentra, met veel dank ook aan onbekwame bestuurders als Wouter Beke, ontstaat een nieuwe consensus in de publieke opinie dat België toch een TINA-fenomeen (There Is No Alternative) wordt: niet ideaal maar we moeten het ermee doen. 6 op de 10 Belgen wil de gezondheidszorg herfederaliseren, zo bleek uit een peiling van 22 juni 2020, besteld door Het Laatste Nieuws, VTM, RTL en Le Soir. Zelfs een meerderheid van de kiezers van N-VA en Vlaams Belang zou daar voorstander van zijn.

Tienduizend doden later, voornamelijk in de rusthuizen gevallen, blijkt de strategie van Vastenkoningin Wilmès te werken: corona kan de naam worden voor een regime dat de crisis normaliseert en de institutionele impasse helemaal invriest. De Belgische mankementen, de taalproblematiek, het stuntelig Nederlands van de premier, het lijken allemaal maar marginale gegevens in iets wat op een Hongkongdemocratie aan de Noordzee gaat gelijken.

Zo wordt de omvorming van de exitstrategie tot bubbelregime een cruciaal element in de uitbouw van België 3.0. Gedaan met de processie van Echternach die zich van de ene naar de andere staatshervorming sleept, of het mistig gelul over confederalisme. Een (eveneens centraal geleid) economisch relanceplan moet de kas van de quasi-failliete staat beheren en zien dat tenminste de pensioenen nog uitbetaald worden, een iets makkelijker opdracht sinds de rusthuizen wat ontvolkten.

Er zijn dan in feite twee coronations op deze planeet: de Chinese Volksrepubliek en de Belgische monarchie. Wen er maar aan. Iemand nog zin in échte Vlaamse onafhankelijkheid?

onvrijheid

Wordt België een coronamonarchie?