De federale regering wentelt de kosten van het aan land brengen van stroom uit windparken volledig af op de verbruikers. Via Elia zal die investering op de energiefacturen komen. De investeerders in windmolenparken verkiezen ondanks dit enorme geschenk toch eerder voor een exit omdat de kosten te hoog oplopen en de opbrengsten ondanks astronomische stroomprijzen tegenvallen.

Speciaal voor de aankondiging van de bouw van een kunstmatig eiland dat als een soort verdeelkast of ‘stopcontactenblok’ op de Noordzee moet gaan dienstdoen vlogen de ministers van Noordzee en Energie met Elia naar een platform van een windmolenpark. In hun indrukwekkende fluo-vliegpakken en knalgele helikopter kwamen ze aan op de persconferentie in Oostende. Een typisch voorbeeld van de theaterpolitiek van de huidige federale regering.

Nettarieven

De aanleg van het Prinses Elisabeth-eiland voor de Prinses Elisabeth-Zone op de Noordzee is een groots project van Elia. Elia is de hoogspanningsnetbeheerder. Een project dus van de Belgische burgers, want Elia is voor 75% eigendom van netbeheerder Fluvius dat op zijn beurt de groepering van de intercommunales is. Een klein deel van de aandelen van Elia is beursgenoteerd. De investeringen van Elia betaalt de verbruiker van stroom via zijn facturen.

Een beetje hetzelfde als bij het ondertussen beruchte Ventilus-project. Bij Elia beantwoordden ze de vraag over de financiering als volgt: ‘De investeringen voor Ventilus en Boucle du Hainaut in een bovengrondse variant wordt geschat op 1 miljard euro. Ventilus is een project in uitvoering van de wettelijke taken van Elia om het netwerk uit te bouwen zoals opgenomen in het Federaal ontwikkelingsplan goedgekeurd door de minister van Energie. Ventilus zal worden behandeld zoals elke andere investering in netelementen en zal dus ook gefinancierd worden zoals andere gereguleerde investeringsprojecten. Deze worden vergoed via de algemene nettarieven door alle gebruikers van het hoogspanningsnet, goedgekeurd door de regulator.’

Redundantie

Ventilus is enkel het deel op het land voor de ‘onthaalcapaciteit voor offshore windenergie’. Momenteel is Ventilus nodig om de Stevin-hoogspanningslijn in te lussen. Deze vormt vandaag een uitsteeksel in het elektriciteitsnet. Bij een incident of defect op deze verbinding verliest België vandaag haar productie en import van energie vanuit de Noordzee. Met Ventilus wordt het elektriciteitsnet ‘vermaasd’ en ontstaat een wederzijdse back-up gevormd tussen Stevin en Ventilus. ‘Om redundantie te bieden voor de Stevin-lijn én bijkomende capaciteit aan te sluiten, moet Ventilus in totaal 6 gigawatt (GW) aan elektrisch vermogen kunnen transporteren.’

Kortom het gaat over miljarden euro’s die via de elektriciteitsfactuur van de verbruikers gevonden zullen worden om zowel Ventilus, als de onderzeese kabels op de Noordzee, als het Prinses Elisabeth-eiland aan te leggen. Allemaal om de investeerders in windparken de mogelijkheid te geven om hun stroom aan land te brengen. Bij andere sectoren laat de overheid de burgers niet betalen via een verkapte belastingbrief voor de logistieke problemen van private ondernemers. Zowel Ventilus als het Prinses Elisabeth-eiland zijn gigantische geschenken aan speculanten in windmolens.

Elektriciteitshub

Toch zet de federale regering fors in op de windmolens op zee en geeft daar ontzettend veel ruchtbaarheid aan. ‘De kerncentrales op zee’ moeten de oplossing voor alle energieproblemen zijn. Met dat kleine nadeel dat die oplossing pas in 2030 of later klaar geraken. Ondertussen keurde de ministerraad in september ook al de kavelindeling goed voor de concessies voor de verschillende windmolenparken in de Prinses Elisabeth Zone, zodat die aanbestedingsdossiers weldra kunnen verschijnen. Het principieel akkoord over de kavelindeling van de Prinses Elisabeth-zone in de Noordzee dient ter voorbereiding van de opmaak van het ministerieel besluit Kavels. De gesprekken rond de aanbestedingsprocedure lopen nog.

Elia

Prinse Elisabeth Zone

De drie nieuwe zones zijn samen 285km² groot en werden de Prinses Elisabeth-zone gedoopt. Hier zou tot 3.5GW windenenergie geproduceerd kunnen worden. In de Prinses Elisabeth-zone zal ook het energie-eiland komen. Het energie-eiland is ‘een primeur’ en ‘een belangrijke toekomstgerichte elektriciteitshub’ waar kabels van zowel de tweede offshore wind zone (Prinses Elisabeth-zone) toekomen als van toekomstige interconnectoren met andere Europese landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Denemarken (de projecten Nautilus en Triton). Een deel van de fondsen voor de aanleg komt van de Europese Unie, maar het gros is voor rekening van Elia (en dus niet de exploitanten van de windparken). Normaal zijn de grootste kosten bij de windparken echter het aan land brengen van hun opgewekte stroom. Die grote kosten wentelen ze dus volledig af op de verbruiker die via Elia de aanleg betaalt. De federale regering organiseert dit via de minister van Energie.

Colruyt verkoopt Parkwind

Terwijl de federale regering haar lobbywerk voor windmolens op zee nog wat extra aanzwengelt, lijkt de economische wereld zich steeds meer af te keren van het hele windmolenverhaal. Fabrikanten van windmolens gaan failliet. Een heel straf voorbeeld is het Deense Ørsted. Dit bedrijf uit de olie-industrie vormde zichzelf helemaal om tot ‘kampioen van de groene energie’. Ze bouwen en exploiteren windparken. Oorspronkelijk was dit bedrijf een Deens staatsbedrijf dat olie en gaswinning deed. Na tal van fusies en een complete ‘vergroening’ nam het de naam van de bekende Deense fysicus en scheikundige Hans Ørsted aan. Dit ‘voorbeeldbedrijf’ maakt echter zelden winst. De Deense overheid bracht niettemin een deel van de aandelen naar de beurs. Alleen al het afgelopen jaar zakte de koers met meer dan een kwart (25,39 procent). Vreemd toch wanneer de energieprijzen recordhoogtes halen.

Reeds in april lekte uit dat de Belgische familie Colruyt die grosso modo de helft van alle windmolens op de Noordzee bezitten, zijn investering van de hand wil doen. Dezelfde dag als de visite van de ministers in Oostende lekte daar eveneens uit dat de beslissing tot de verkoop genomen is. Colruyt hoopt 2 miljard euro te cashen voor het windmolenpark Parkwind dat voor de kust is gelegen. Colruyt liet weten dat de investeringen te hoog oplopen.

Zeepbellen

Voorstanders van hernieuwbare energie beweren steeds dat hun stroom gratis is of toch zeer goedkoop. Wind en zon zijn immers gratis. Maar de bouw en aanleg van windmolens en zonneparken zijn verre van goedkoop en daarom moeten er zoveel subsidies en fiscale voordelen bovenop. De grootste kosten wentelen ze ondertussen met medeplichtigheid van de minister van Energie af op de verbruikers. Ondanks de astronomische stroomprijzen blijken de afgelopen maanden de investeerders in offshore windmolenparken naar een exit of uitstap te zoeken. Ze willen van hun windmolenparken af.

Op zich is dat geen nieuw fenomeen. Bij de windmolens op land gebeurde ongeveer hetzelfde zo’n tien jaar geleden. In Wallonië bleken tal van startups rond windenergie op de Naamse heuvels zeepbellen waar veel publiek geld in verdween en die nooit doorgroeiden tot een beursgang of een bedrijf van formaat. Toch bleef de overheid kapitaal en subsidies steken in projecten zoals Rentel (een windmolenpark van 42 windmolens ontwikkeld door Otary en met een maximumcapaciteit van 309 MW). In dit geval via de Waalse overheidsholding SRIW in 2011.

In mei stond in het Nederlandse opinieweekblad EW (voordien Elsevier) een boeiend artikel over de kosten van windmolens. Afgelopen week publiceerde Doorbraak een vrije tribune van Guido Camps over het fake news van de goedkope stroom opgeleverd door windmolens en de werkelijke kostprijs.

Financieel risico

Veel argumenten pro windmolens zijn ideologisch. Neem het voorbeeld van de familie Colruyt die al decennia groene principes preken. Colruyt controleert bijna 60 procent in Parkwind. De rest van de aandelen zit in handen van Korys, de privé-investeringsmaatschappij van dezelfde familie Colruyt. Ondanks herhaalde verzoeken aan woordvoerders van Parkwind, Colruyt, Korys en Virya Energy bevestigden geen van allen de intentie uit de sector te stappen. Alles draait om Virya Energy. Dat bedrijf is de energieholding van Colruyt Group en Korys. Parkwind dat de ontwikkeling en exploitatie van offshore windparken doet is in handen van Virya Energy. De vraag is of de hele holding of enkel de participatie in Parkwind te koop staat.

Niettemin zoekt Colruyt een koper voor Parkwind omwille van het financieel risico. De vraagprijs is 2 miljard euro voor 201 windtorens in vier windparken samen die ressorteren onder Parkwind. Tezamen goed voor de helft van alle Belgische windmolens op zee.

Die prijs is volgens KBC Securities onrealistisch. Volgens de effectenbank is de waarde maximaal 1 miljard euro. De bankiers denken dat Colruyt zijn exit (verkoop dus) plant om te profiteren van investeerders die gelokt worden door de stijgende energieprijzen. Een opportuniteit die maar zo lang duurt als de energiecrisis.

Conclusie: De immense kosten voor windparken op de Noordzee wegen de komende jaren zonder twijfel op de elektriciteitsfacturen. Ondertussen zoeken de investeerders de uitgang nu de prijzen hoog zijn.

Ørsted

Windmolenparken op de Noordzee komen op de energiefactuur van de verbruiker