De gym is weer open in Shanghai. Gecontroleerd, met mondmasker en met een fles ontsmettingsmiddel, maar de deur is open. Net als de kantoren overigens, waar iedereen met een mondmasker zit te vergaderen. En zelfs Starbucks is weer open. Dat is natuurlijk ‘onmisbaar’ voor elke moderne kantoorwerker.

Wie wil weten hoe we langzaamaan uit de lockdown zullen geraken, die kan het gemakkelijkste naar China kijken. Zij liggen daar twee maanden voor op ons en weten ondertussen hoe ze een en ander in lockdown krijgen.

Een goede crisis

Net zoals wij, zal ook China zwaar economisch puin moeten ruim. Tijdens de financiële crisis van 2008 werd het land slechts zijdelings besmet. De vraag uit het westen stokte, en daardoor kwam het productie-apparaat in de problemen. Maar de banken zelf en het financiële systeem zijn zodanig geïsoleerd van de rest van de wereld, dat het virus de banken nooit in de problemen heeft gebracht. Niets dat met een paar biljoen yuan niet kan opgelost worden.

Vandaag ligt dat anders. De Chinese industrie is nu zelf slachtoffer geworden en het zal maanden duren voor de orders uit het westen weer op gang komen. Ook China heeft dus economisch puin te ruimen. Het verschil zit hem uiteraard in het feit dat China niet vertrekt vanuit een situatie van enorme schuldenputten. Het land heeft $4 biljoen (een 4 met 12 nullen) buitenlandse reserves en kan dus wel tegen een stootje. Het risico voor de Chinese economie is de ‘slechte’ schuld: leningen die gegeven zijn aan bedrijven die men beter failliet had laten gaan. Het aantal niet-performante leningen schiet ongetwijfeld na de crisis de lucht in, samen met de failliete bedrijven.

In normale tijden was dat een potentieel gevaar voor de wereldeconomie. In de wereld na corona is dat — paradoxaal genoeg — minder een probleem. De overheidsreserves zijn zo groot en de controle op de banken zo strikt dat het probleem ‘beheersbaar’ blijft. Niemand twijfelt eraan dat de overheid alles kan en zal doen om dat niet te laten ontsporen. En de wereld heeft nu wel wat anders om zich zorgen over te maken.

Alles kan beter

Met een quasi onbeperkte controle over de financiële sector, de zware industrie en de media (zonet nog werden zowat alle Amerikaanse journalisten de deur gewezen), is het voor China een stuk gemakkelijker om een dergelijke crisis te boven te komen.

En de Chinese overheid slaagt er natuurlijk probleemloos in om dat aan haar burgers ook zo te vertellen. De slagkrachtige Chinese overheid steekt af tegen de onmachtige Europese chaos die zovele doden op haar geweten heeft. Om van mondmaskers maar te zwijgen: de Chinese gift van mondmaskers heeft haast koloniale kantjes. Ik heb van niet minder dan zeven vrienden uit China de vraag gekregen of ze een doosje mondmaskers moesten opsturen. Arm Europa.

Diplomatieke en andere triomfen

Het hele coronadebacle draait dus uit op een triomf voor de Chinese overheid. In het binnenland is de controle op de burgers alweer sterk verhoogd, onder algemeen applaus van de media én de burgers. Niemand in China die zichzelf niet gelukkig prijst met haar efficiënte overheid en medelijden heeft met de westerse onmacht.

In het buitenland speelt China nu sinterklaas met medisch materiaal, en koopt daarmee goodwill bij de rest van wereld. De boodschap is duidelijk: het is best om de Chinezen te vriend te houden. Al was het maar voor het geval dat… Van pandadiplomatie naar mondmaskerdiplomatie. En later komt natuurlijk ook de komende financiële fall-out van de coronacrisis. Menig staatshoofd zal dan met de hoed in de hand het vliegtuig richting Peking nemen, hopend om daar cash te vinden.

Dat komt overigens bovenop de financiële crisis van 2008. Ook daar speelde hetzelfde verhaal: een westerse wereld in chaos door hebberige en corrupte bankiers. Daar tegenover een standvastige Chinese overheid die de problemen makkelijk en efficiënt te baas kan. Wie wil nog democratie en privébanken?

Geopolitiek

Dat zal zich ongetwijfeld in de komende decennia ook geopolitiek laten voelen. China zal nog zelfzekerder dan vandaag op het internationale podium staan en vele landen kiezen graag voor een internationale partner die kan helpen in tijden van nood. En wie gelooft die mensen nog die democratie en privé-initiatief verdedigen?

Voor China zal het coronadebacle dus een volgende stap zijn in de internationale erkenning en machtsuitbreiding op de internationale fora. Het Westen heeft nog weinig te bieden, en in de polaire wereld van morgen schuift het diplomatieke gewicht alweer een stukje naar het oosten.

Het zou absoluut zonde zijn om een goede crisis zoals dit niet te gebruiken.

Lees hier ook deel 1 en deel 2 uit deze reeks.

pandadiplomatie

En de winnaar is… China