Doemverhalen over het klimaat verschijnen dagelijks, terwijl andere en belangrijke klimaatfeiten nauwelijks aandacht krijgen. Bovendien blijken de doemverhalen vaak onwaar te zijn zonder dat er ooit een rectificatie over verschijnt, laat staan een factcheck. Dit zijn de vijf belangrijkste klimaatfeiten die je nooit zijn verteld.

Feit 1: Wereldwijde natuurbranden nemen zowel in aantal als in omvang af

Volgens de satellietdata van NASA namen de wereldwijde bosbranden in de periode tussen 1998 en 2015 met ongeveer 24% af. De grootste daling ziet men in Afrika. Dit komt ander andere door een cultuuromslag. Waar vele Afrikanen vroeger rondtrokken en de grond verbrandden om vruchtbare landbouwgrond te creëren, leven ze tegenwoordig meer en meer in dorpen met permanente akkers. Het doelbewust laten branden van stukken grond, gebeurt dus minder en minder.

Ook in Australië is een opmerkelijke daling te zien. Daar maakt men gebruik van de zogenaamde ‘brandgangtechniek’: vroeg in het seizoen bepaalde stukken land bewust laten branden. Zulke branden zijn lokaal en goed te beheersen en ze blokkeren de ongecontroleerde branden die later in het seizoen kunnen ontstaan.

Niet alleen in Australië en Afrika nemen natuurbranden af, ook in Zuid-Amerika en Europa is dat het geval. Daar is de verbrande oppervlakte gedaald van 16.400 vierkante kilometer in 2003 naar 9.500 vierkante kilometer in 2016 (het laatst beschikbare jaar op globalfiredata.org). Steeds beter brandbeheer vermindert de laatste jaren het aantal natuurbranden. Dat de wereld teloorgaat aan natuurbranden is niet waar.

Feit 2: Het aantal doden door klimaatrampen is in 100 jaar met ongeveer 96% gedaald

Er zijn grofweg vijf soorten klimaatrampen, namelijk: overstromingen, droogtes, stormen, natuurbranden en extreme temperaturen. Het gemiddelde aantal slachtoffers ten gevolge van een klimaatramp bedroeg in de jaren ’20 van de vorige eeuw ongeveer 485.000 mensen per jaar. Het afgelopen decennium was dat aantal met meer dan 96% gedaald tot 18.362 mensen per jaar.

Volgens vooraanstaand milieu-econoom Bjorn Lomborg heeft deze daling te maken de technologische vooruitgang die de mens de afgelopen eeuw geboekt heeft.

Feit 3: Voorspellingen komen zelden uit

De eerste milieutop van de VN in 1973 zette meteen de toon. Toen waarschuwde de organisator dat de wereld 10 jaar had om een catastrofe te voorkomen. In 1982 voorspelde de VN een planetaire verwoesting richting het jaar 2000, een verwoesting die even onomkeerbaar zou zijn als een nucleaire holocaust. Een paar jaar later, in 1989, zei de voorman van het milieuprogramma van de VN dat we slechts drie jaar hadden om de klimaatstrijd te winnen of verliezen.

En dan zijn er nog de talloze artikelen, zoals deze bij VRT die voorspelden dat de Noordpool al lang ijsvrij zou zijn. Steeds blijken de voorspellingen fout en de dramatische scenario’s in grote mate overschat. Dat is ook het geval bij het Great Barrier Reef. Het afgelopen jaar heeft er een onverwacht en sterk herstel plaatsgevonden van het rif. Het herstel was zo sterk dat de hoeveelheid koraal in het noordelijke deel van het rif een recordhoogte heeft bereikt die in 36 jaar, sinds het begin van de metingen, niet gezien is.

Feit 4: De zeespiegel stijgt al 128 jaar zeer langzaam

Nederland ligt voor een groot deel enkele meters onder de zeespiegel. Niet verwonderlijk dus dat het land de stijging van de zeespiegel erg goed in de gaten houdt. Deltares (een onafhankelijk onderzoeksbureau) deed onderzoek naar de zeespiegelstijging. Dat onderzoek heet heel toepasselijk de ‘zeespiegelmonitor’. De conclusie van de meest recente zeespiegelmonitor uit 2018 was de volgende: ‘De conclusie is dat de zeespiegel de afgelopen 128 jaar met 1,86 mm per jaar is gestegen en dat deze stijging niet is versneld.’

Even verderop in het rapport staat: ‘Doordat de zeespiegel niet sneller is gaan stijgen en doordat de zeespiegelstijging voor een deel uit bodemdaling bestaat is de huidige zeespiegelstijging lager dan het laagste KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) 2014 scenario. Het laagste scenario sluit dus het beste aan.’

Zelfs het minst alarmerende scenario van het KNMI is dus nog te negatief volgens Deltares. Opnieuw blijkt dat voorspellingen en modellen de werkelijkheid nog steeds niet goed kunnen weergeven. Iedereen die op dit moment een appartement in de provincie Antwerpen bezit in de hoop dat het ooit een appartement met zeezicht zal worden, heeft pech. Antwerpen aan zee is niet meer dan het favoriete doemscenario van slecht geïnformeerde klimaatactivisten.

Feit 5: Maatregelen helpen nauwelijks

De Deense milieu-econoom Bjorn Lomborg berekende de impact van het klimaatakkoord van Parijs op basis van de IPCC-modellen. Als de EU zich volledig (tot 2100) aan dit akkoord zou houden zou dat slechts een daling van de temperatuur van 0,053° Celsius opleveren. Als heel de wereld zich tot 2100 aan het Parijs-akkoord houdt, levert dat ongeveer 0,17° Celsius reductie op. Het effect van dit verregaande akkoord is dus uiterst beperkt.

Ook op lokaal niveau zie je de overduidelijke contradicties tussen de verschillende vormen van klimaatbeleid. Zo sluiten we in ons land de kerncentrales om nieuwe gascentrales te openen en in Nederland zijn er plannen voor nieuwe kerncentrales. De verandering bestaat dus niet eens, er staan nog steeds evenveel gascentrales en evenveel kerncentrales. Het enige verschil is dat de centrales nu ongeveer 100 kilometer van hun oorspronkelijke plaats staan.

De wereld staat niet in brand. Mensen sterven niet massaal door klimaatrampen. De zeespiegelstijging versnelt niet in een razend tempo. De voorspellingen van de gemiddelde voetbalsupporter over een wedstrijd van zijn favoriete club zijn ongeveer even betrouwbaar als de kunstmatige scenario’s in een gemiddeld klimaatmodel. Bovendien zullen zowel de doelstellingen van de klimaatakkoorden als de maatregelen die eruit volgen weinig tot niets aan de situatie veranderen, terwijl ze wel enorme economische belemmeringen veroorzaken. Wordt het niet hoogdringend tijd voor een klimaatdebat op basis van feiten, niet op basis van angst en ongeloofwaardige modellen waarmee men de jeugd de stuipen op het lijf jaagt of zelfs aandoeningen als ‘klimaatdepressies’ veroorzaakt.

Bronnen:

-Natuurbranden: NASA (https://www.nasa.gov/feature/goddard/2017/nasa-detects-drop-in-global-fires) en globalfiredata.org
– Aantal doden door klimaatrampen: International Disaster Database (https://public.emdat.be/)
– Deltares: Zeespiegelmonitor 2018

Parijs-akkoord

COP28: de vossen hebben het kippenhok overgenomen

Vijf verrassende klimaatfeiten die je niet snel zal horen