In de eerste acht maanden van 2023 kwamen er zo’n 113.500 illegalen en asielzoekers Italië binnen via de Middellandse Zee. In dezelfde periode van dit jaar waren dat er nog maar 40.000: een daling van 65 procent. De gretig als ‘extreemrechts’ of ‘post-fascistisch’ betitelde premier Giorgia Meloni stopte de boten niet met geweld, maar met succesvolle diplomatie.

Meloni riep door de EU gefinancierde ‘partnerschappen’ in het leven met landen als Libië en Tunesië. En onlangs met generaal Al-Sisi van Egypte, om de grenzen met Libië beter te bewaken. Ze sloot in juni 2023 ook een verdrag met Albanië, om daar opvangcentra te laten bouwen waar asielverzoeken behandeld kunnen worden, in plaats van iedereen meteen de grens over te sturen naar Italië.

Met de door haarzelf opgerichte Fratelli d’Italia won ze de verkiezingen van 2022, vooral met de belofte de illegale migrantenstroom onder controle te brengen. In oktober van datzelfde jaar, ze was toen 45, werd ze de eerste vrouwelijke premier van Italië.

Een maand later kreeg Meloni al mot met Frankrijk, omdat ze een schip met illegale migranten weigerde te laten aanmeren; de onder Duitse vlag varende Ocean Viking. Na vijftien dagen op zee mocht het van president Macron door naar Toulon om de migranten te ontschepen.

Rotte vis

Macron en zijn minister van Binnenlandse Zaken Gerald Darmanin maakten de Italiaanse premier meteen voor extreemrechtse rotte vis uit. Waarna zij droogjes opmerkte dat de Ocean Viking door een Franse hulporganisatie was gecharterd om migranten in Italië af te zetten. En dat het om slechts 234 migranten ging, terwijl Italië er dat jaar al 90.000 had opgevangen.

In 2023 kwam Meloni met wetgeving om activiteiten van schepen als de Ocean Viking aan banden te leggen – in feite door Franse en Duitse ngo’s ingehuurde veerboten om illegale migranten van Afrika naar Italië te verschepen. Bovendien drong ze er bij de EU op aan de Europese grenzen in de Middellandse Zee beter te bewaken. Prompt werd ze opnieuw beschimpt door minister Darmanin, in Frankrijk bekend als een ongeleid projectiel. Hij noemde Meloni de evenknie van Marine Le Pen: ‘Allebei een grote bek over migratie, maar als het erop aankomt niet in staat er iets aan te doen…’

Daarin heeft Darmanin dus ongelijk gekregen. Misschien schuilt het geheim van Meloni’s succes in haar nieuwe benadering van het migrantenprobleem? Ze rept zelden of nooit over problemen die illegale migranten opleveren voor de ontvangende landen, iets wat Marine Le Pen regelmatig doet. Integendeel, haar strategie is het een ‘mensenrecht van Afrikanen’ te noemen om niet te hoeven emigreren.

Huis en familie

In een toespraak voor de Verenigde Naties in 2023 legde ze dat uit: ‘We moeten de oorzaken van migratie wegnemen om het belangrijkste van alle mensenrechten te garanderen: het recht om niet gedwongen te emigreren. En niet je huis en familie te moeten verlaten, maar in je eigen land een zinvol bestaan te kunnen leiden.’

Ze noemde Afrika ‘een rijk continent’ dat in het verleden werd ‘uitgebuit’, maar nu geholpen moest worden ‘die rijkdommen zelf te ontwikkelen en te exploiteren’. Twee vliegen in één klap: de mensenrechten van Afrikanen respecteren en het migratieprobleem oplossen. Je vraagt je af: is het gemeend of alleen een opportune vondst?

Blijkbaar trof ze bij de Italiaanse kiezer doel: haar partij won in de Europese verkiezingen dit jaar nog meer dan in de nationale verkiezingen van 2022. En dat terwijl president Macron en bondskanselier Scholz allebei een pak slaag kregen.

Giorgia Meloni stal ook de harten toen ze onlangs tijdens een fotomoment van de G8-leiders bezorgd de Amerikaanse president Biden te hulp schoot die verdwaasd over het podium leek te zwerven. Behalve zij verzette geen van de wereldleiders een voet. De video ging over de hele wereld viraal.

Homohuwelijk

De Italiaanse premier wordt verweten haar politieke carrière begonnen te zijn in de voetsporen van Mussolini. Tegelijk wordt ze algemeen als een uiterst gewiekste politicus beschouwd die precies weet wat ze wil, en dat is niet het fascisme van Mussolini. Ook al huldigt ze bepaalde conservatieve standpunten. Ze noemde bijvoorbeeld de ‘LGBTQ-lobby’ een bedreiging voor de ‘Italiaanse manier van leven’ en ze is tegen het homohuwelijk. Voor media en commentatoren is dat vaak al meer dan genoeg om haar en de Fratelli d’Italia als bruinhemden weg te zetten, wat dan ook doorlopend gebeurt.

Binnen de EU echter koos Meloni met haar partij nooit voor de uiterste rechterzijde, de Patriotten voor Europa onder leiding van Viktor Orbán, met onder meer Geert Wilders, Marine Le Pen en het Vlaams Belang. Meloni stapte in de ECR-groep, de European Conservatives and Reformers, met onder meer de Belgische N-VA en de Nederlandse Staatkundig Gereformeerde Partij. Sinds 2001 is ze zelfs president van die groep.

Tekenend voor Meloni’s nieuwe vorm van pragmatisch populisme is niet alleen dat ze illegale immigratie succesvol afremt, maar dat ze legale immigratie juist flink opvoert. De Italiaanse bevolking veroudert het snelst van de EU. Vooral het toerisme, de horeca en de landbouw kampen met een nijpend tekort aan arbeidskrachten. Haar regering besloot daarom tot 2025 zo’n 450.000 legale immigranten toe te laten. Helaas lijkt het grootste deel van de pers alleen boten vol illegale Afrikanen en Aziaten als ‘migratie’ te beschouwen.

Patriotten voor Europa

Giorgia Meloni: ‘Afrikanen hebben het recht in Afrika te blijven’

Dan toch grote radicaal-rechtse fractie in het Europees Parlement