Worden illegale migranten door de Duitse grenscontroles echt weerhouden naar onze oosterburen te gaan? Daalt het risico op terreuraanslagen die de reden voor de nieuwe maatregel vormen? Doorbraak vroeg het aan mensen die er nauw bij betrokken zijn en maakt na twee weken een ontnuchterende balans op.

Rainer Wendt is woordvoerder van de politievakbond. Op navraag vertelt hij uitermate tevreden te zijn over de controles die sinds 16 september gelden. ‘Steeds opnieuw worden er pogingen om illegaal het land binnen te komen ontdekt en verhinderd. Dat was het geval tijdens het Europees kampioenschap voetbal en dat is ook nu weer het geval. Criminele smokkelbendes worden aangehouden. Veel overtreders belanden achter tralies. Tijdens de controles worden keer op keer arrestatiebevelen uitgevaardigd. Iets wat voorheen jarenlang niet mogelijk was’, zegt de persverantwoordelijke.

Geen interview

De politiemedewerkers zouden zich officieel concentreren op de directe grensregio tot 30 kilometer in het binnenland. In de praktijk is er maar één controlepunt aan de Belgisch-Duitse grens: een parkeerplaats aan de A44 richting Aken. Borden en een hek geven aan dat de toegang er verboden is. Hoe de agenten voorbijrijdende auto’s op de tweebaansweg vanaf de parkeerplaats controleren is onduidelijk. Een interview ter plekke is ook na voorafgaande afspraak niet toegestaan. ‘Er zijn veel media die ernaar vragen, maar de politie is helaas onderbemand’, vertelt een woordvoerder van de politie van de deelstaat Noordrijn-Westfalen.

De praktijk geeft minder reden tot optimisme. Die wijst uit dat 1.500 mensen tijdens die eerste twee weken alleen maar een kleine omweg moesten maken om alsnog Duitsland binnen te komen

Rainer Wendt van de politievakbond mocht zelf wel het mobiele controlepunt aan de Belgisch-Duitse grens bezoeken. ‘De collega’s daar zijn zeer gemotiveerd en toegewijd omdat ze zich bewust zijn van het grote belang van hun werk voor de binnenlandse veiligheid en de sociale cohesie. Wat hen stoort is het gezeur en de verkeerde informatie die over hun werk wordt verspreid. Zoals de domme theorie dat grenzen niet effectief kunnen worden beschermd of dat de federale politie overbelast zou zijn. Beide theorieën zijn net zo vals en kwaadaardig als de beschuldiging van rassenprofilering waarop de controles zich zouden baseren’, zegt hij vol lof.

Twijfelachtig resultaat

De centrale van de federale politie bevestigt het verhaal van Wendt met de enthousiaste presentatie van een voorlopig landelijk resultaat. Daarin beschrijft ze de concrete successen van de eerste twee weken. ‘Agenten van de federale politie hebben tussen 16 september en 30 september bijna 2.500 pogingen tot onbevoegde grensoverschrijding verijdeld’, aldus het bericht. Volgens het officiële bericht hebben zij meer dan 1.500 mensen aan de Duitse grens teruggestuurd. Van hen hadden er 69 al eerder een inreisverbod. Ook zouden er maar liefst 49 mensensmokkelaars zijn aangehouden.

De praktijk geeft minder reden tot optimisme. Die wijst uit dat 1.500 mensen tijdens die eerste twee weken alleen maar een kleine omweg moesten maken om alsnog Duitsland binnen te komen. Bovendien blijkt uit de voorlopige cijfers ook dat 1.000 mensen die zonder papieren de grens wilden overschrijden wél werden toegelaten. Dat wil zeggen dat ze ter plekke politiek asiel hebben gevraagd.

Vergelijking

En die voorlopige cijfers roepen nog meer vragen op. Ter vergelijking: de Duitse federale politie kon volgens een eigen statistiek tijdens de eerste zes maanden van dit jaar 42.000 ‘irreguliere’ grensoverschrijders stoppen. De helft van de aangehouden personen – die naar eigen zeggen vooral uit Afghanistan, Syrië en Turkije kwamen – kon ze terugsturen, omdat zij geen visum of zelfs maar een paspoort konden tonen.

De door de minister ingevoerde extra grenscontroles hebben tot een resultaat geleid dat onder dat gemiddelde zit

Vóór de controles aan de Belgische, Nederlandse, Luxemburgse, Franse en Deense grens was het tweewekelijkse landelijke gemiddelde dus 3.500 verijdelde grensovergangen en 2.200 teruggestuurde illegale migranten. De door de minister ingevoerde extra grenscontroles hebben dus tot een resultaat geleid dat onder dat gemiddelde zit.

Recordhouder

Duitsland blijft volgens het Europese Agentschap voor Asiel het land met het hoogste aantal asielaanvragen. Onze oosterburen namen in de Europese Unie op basis van recente cijfers 22 procent van alle aanvragen voor hun rekening. In het algemeen oefent Duitsland een grote aantrekkingskracht uit op asielzoekers uit Syrië en Afghanistan: bijna elke tweede asielaanvraag uit deze twee landen in de EU werd in Duitsland ingediend.

Desondanks komen er sinds enkele maanden minder aanvragen binnen bij onze oosterburen. Maar volgens Welt am Sonntag komt dat in geen geval door de opnieuw ingevoerde grenscontroles, zoals de Duitse regering wil doen geloven. Volgens de krant ligt het er vooral aan dat de regeringen in Athene en Rome veel minder migranten doorlaten als gevolg van nieuwe Europese overeenkomsten. Daarnaast zijn ook de grenscontroles op de Balkan aanzienlijk verbeterd. Asielzoekers worden hier vroegtijdig geweigerd en kunnen dus niet verder naar het noorden reizen.

politiek asiel

Duitse grenscontroles helpen nauwelijks tegen illegale migratie