Het overkomt filosofen al eens dat zij hun mening grondig moeten bijstellen. Voor hen is dat een soort van beroepsrisico. Mij overkwam het zeer recent. Ik maakte een assessment van het fenomeen ‘Samenleven met Gezond Verstand’, geschreven door Patrick Loobuyck en gepromoot door Joël De Ceulaer. Het stuk verscheen in Doorbraak .

Moreel verplichte lectuur

De strekking van mijn stuk was veeleer afwijzend. Maar de reactie van genoemden noopt mij tot een radicale herziening van mijn onbesuisde stellingname. De heer De Ceulaer probeert mij in een semantische discussie te lokken over ‘moreel verplichte lectuur’. Daar ben ik veel te bang voor en ik moet dus passen.

De heer Loobuyck laat op Twitter dan weer weten dat het genoemde boek net in zijn derde druk is gegaan en dat met mijn opmerkingen geen rekening kan worden gehouden. Een boek dat zijn derde druk beleeft, is een boek dat door velen werd en wordt gekocht. Dat is dus een sterk boek. Nu besef ik ten volle dat ik er goed aan doe mij te plooien naar de maatschappelijke consensus die uit de verkoopcijfers naar voren komt. Want een filosoof die niet flexibel is en ongevoelig voor de boekenkooplust van zijn medeburgers, is geen bekwaam vakman. Hij weet bovendien dat hij niet kan uitsluiten dat hem vroeg of laat de gifbeker wordt aangeboden.

Politiek liberalisme

Meer zelfs: ik wil, nu ik mijn fout heb ingezien, ook actief bijdragen om de zienswijze van Loobuyck nog meer kracht bij te zetten en nog veel breder ingang te doen vinden. Want Loobuyck beschrijft in zijn boek hoe onder zijn leiding de studenten in de aula een geraffineerd gedachtenexperiment voeren. De studenten beelden zich in dat zij niet meer weten wie zij zijn en moeten dan een politiek systeem ontwerpen. Dan blijkt onomstotelijk dat de redelijke inrichting van de samenleving bestaat uit het politieke liberalisme. Want Loobuycks boek is ook te lezen als een enthousiaste promotie voor een nieuw vak op school (LEF) en het opnemen van het politiek liberalisme in de eindtermen van het middelbaar onderwijs.

Gedachtenexperiment

Maar natuurlijk kan de verspreiding van LEF en van het politieke liberalisme niet beperkt blijven tot de aula’s van onze universiteiten. En we kunnen ook moeilijk verdragen dat de andere lagen van de bevolking verstoken zouden blijven van het politiek liberalisme, want we willen een warme en inclusieve samenleving. Dus ook in het technisch onderwijs en in het beroepsonderwijs moet één en ander op de agenda komen. Aangezien beroeps- en technische klassen doorgaans niet samenkomen in universitaire aula’s, doen we er goed aan, zo stel ik voor, het politieke liberalisme aan de betrokken jongeren aan te bieden onder de vorm van meer aangepaste gedachtenexperimenten.

Hieronder presenteer ik zo’n gedachtenexperiment. Het vult volgens mij een leemte die Loobuyck heeft gelaten doordat hij zich in eerste instantie heeft gewend tot zijn thuispubliek, dat inderdaad vaak in aula’s te vinden is. Zo hoop ik bij te dragen aan een meer effectieve verspreiding van het politieke liberalisme onder alle lagen van de bevolking. Graag nodig ik u uit om het gedachtenexperiment ook zelf mee te doen. Zo weet ook u hoe het gesteld is met uw kennis van en toewijding aan het politieke liberalisme. De oplossingen vindt u onderaan, zodat u onmiddellijk uw eigen score op de toekomstige eindterm kan inschatten. Al uw verbetersuggesties zijn welkom. En zeker ook deze van Patrick Loobuyck. Want we moeten dringend werk maken van de handboeken voor het nieuwe vak.

LEF for all !

GEDACHTENEXPERIMENT OVER HET POLITIEK LIBERALISME

Stel je voor: je staat om 21.00 uur ’s avonds in een donker metrostation en de tram heeft weer eens veel vertraging. Zou dat te wijten zijn aan het gebrekkige onderhoud van het materiaal of aan een onaangekondigde vakbondsactie? Hoe laat zal je eindelijk thuisgeraken?

Plots komt een Man Met Weinig Blond Haar & Met Een Brilletje het perron opgewandeld. Een Witneus, nog wel.
Je bent niet bang, want je bent jong en sterk en je hebt een mes op zak. En bovendien denk je dat je die rare kwast misschien al eens op televisie of in de Sociale Media hebt gezien. Of misschien in een foto op de boekenplank van een vriend.

Hij komt voor je staan. Echt bedreigend lijkt hij niet, maar voor alle zekerheid neem je in je jaszak alvast je mes klaar.
Hij spreidt de armen open en vraagt je met luide en duidelijke stem:

‘Broeder, stel je voor dat je jezelf niet bent en dat je zelfs helemaal niet meer weet wie je bent. Wat zou je beslissen als je helemaal jezelf niet zou zijn? Wat zou je dan doen?’

De tram komt er dan eindelijk toch aan, maar die Man staat nu in de weg. Je moet dus vlug reageren, anders mis je de tram.

Je reactie:

A. Luister eens hier, mijnheer, als ik door jou mijn tram moet missen, dan zal jij daar spijt van krijgen. Ga opzij a.u.b.
B. Ik weet het niet, want als ik niet weet wie ik ben, weet ik ook niet wat ik wil doen.
C. Als ik niet weet wie ik ben en ik weet niet wat ik wil, dan moet jij het maar in mijn plaats beslissen.
D. Als ik niet meer weet wie ik ben, dan ben ik gewoonlijk politiek liberaal, want dat is hoe ik me meestal voel wanneer ik te weinig heb geslapen of te veel drugs heb genomen.
E. Het politiek liberalisme.
F. Je zegt niets en zet een stapje opzij. Want je wil naar huis, je vreest de tram te missen – je negeert die man volkomen.
G. Mijn religie verbiedt mij om in een metrostation mee te doen aan quizvragen van Witneuzen.
H. Mag ik eerst mijn vergiet opzetten? Want wij Pastafari mogen alleen deelnemen aan gedachtenexperimenten als wij ons vergiet opzetten.
I. Wat krijg ik als ik het juiste antwoord kan raden?

(oplossing:
A. Je bent nog niet geschikt voor het politiek liberalisme. Verlaat het metrostation en geef je aan op het Bureau van het Ministerie van Samenleven.
B. Fout. Je bent nog niet geslaagd voor het politieke liberalisme. Je moet het jaar overdoen; wees dankbaar dat je een tweede kans krijgt.
C. Je doet er goed aan om te delegeren aan de Filosoof, maar je moet toch ook zelf op het juiste antwoord kunnen komen. Je doet herexamen in augustus.
D. Je hebt veel talent, maar je kan het nog beter formuleren. Je krijgt een vakantiewerk.
E. Goed. Je kan de tram nemen. Vergeet ook thuis niet te vertellen dat het goede antwoord ‘politiek liberalisme’ is.
F. De tram stopt en de deuren gaan open. Vijf gewapende agenten van het Ministerie van Samenleving stappen uit. Je wordt naar de gevangenis gebracht omdat je in overtreding bent van het politieke liberalisme.
G. Alle begrip, want je bent een vreemdeling zeker? Je wordt verwacht op het Ministerie van Samenleven om je in te schrijven voor bijscholing.
H. Fout. Pastafari is geen erkende religie. Je ontwijkt dus de vraag. Je krijgt een strafstudie.
I. Fout. Je kan niet raden dat het politiek liberalisme is wat je wil wanneer je niet meer weet wie je bent; je moet dat zeker weten, want het is de redelijkheid. Je krijgt dus een strafstudie wegens weerspannig gedrag.)

politiek liberalisme

LEF for all!