Wie herinnert zich niet de schandalen met gokken op voetbalwedstrijden in verschillende Europese landen, waaronder België? De Chinese maffia bijvoorbeeld zette flink in op één team, en stak de keeper van het andere geld toe om er eens eentje te laten glippen. Geknoei met wedden op verkiezingen is ingewikkelder.

In Amerika was er afgelopen week veel te doen over wedden op de presidentsverkiezingen. De Amerikaanse toezichthouder, de Commodity Futures Trading Commission (CFTC), gaf daar nooit vergunningen voor. Zij vreest dat de democratie gevaar loopt als gokkers betrokken raken bij het winnen of verliezen van verkiezingen.

Maar recent oordeelde een rechtbank tegen de CFTC, in een zaak aangespannen en in lagere instantie verloren door gokbedrijf Kalshi. Dat kreeg in beroep toestemming Amerikanen te laten wedden op de komende presidentsverkiezingen. Rijkelijk laat, maar toch zijn er al vele miljoenen ingezet.

De CFTC zag vooral als probleem dat de ‘odds’ – de verhouding tussen wat er op de twee kandidaten is ingezet – de verkiezingen kunnen beïnvloeden. Zoals opiniepeilingen dat ook kunnen doen, al valt daarvan te verwachten dat ze ondanks hun beperkingen naar eer en geweten tot stand komen. Van de inzet bij gokken weet je dat nooit. De odds kunnen worden gemanipuleerd door grote bedragen op één kandidaat in te zetten, en daarmee mogelijk invloed uit te oefenen op de stemkeuze. Bedrijven als Kalshi hanteren daarom een limiet op de inzet. De rechter achtte de argumenten van de toezichthouder in beroep onvoldoende bewezen en gaf het gokbedrijf gelijk. Nu lijkt het hek van de dam.

Bitcoins

Bij Polymarket, een veel groter wedkantoor dan Kalshi, is intussen al voor miljarden ingezet op de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Officieel alleen door niet-Amerikanen. Maar aangezien er ingezet kan worden met bitcoins, en een internetadres verbergen ook niet zo moeilijk meer is, vormt dat voor de meeste gokkers geen probleem.

Ik ben geen gokker maar had lang voor dit speelde de app van Polymarket al op mijn mobiel. Die toont continu de kansen van beide kandidaten, afgeleid van de hoeveelheid inzet op elk. Trump stond opvallend voor, net als bij de meeste andere wedkantoren: al sinds half oktober boven de 60 procent, met pieken van 66 procent. Harris stond steevast onder de 40 procent. Een bekeken zaak zou je denken.

Maar wat blijkt? Opiniepeilingen geven iets heel anders aan: verschillen van slechts tienden van procenten, met Harris ook nog vaak op kop. Hoe kan dat? Weten ervaren gokkers met diepe zakken het beter, zoals je vaak ziet in de aandelenhandel? Of kloppen de opiniepeilingen simpelweg niet, zoals in 2016?

Polymarket voelt zich kennelijk moreel verplicht om aan de bel te trekken als er ‘verdacht grote bedragen’ op één van de twee kandidaten worden ingezet. Daartoe werd zelfs een detectivebureau ingeschakeld. En inderdaad, iemand in Frankrijk bleek onder tenminste vier namen alles bij elkaar 46 miljoen te hebben ingezet op Donald Trump. Dat kan de actuele odds sterk beïnvloeden, ondanks de miljarden die al zijn ingezet. Uiteraard viel meteen de term ‘French connection’.

Race

In het ergste geval handelt deze onbekende met voorkennis: hij weet bijvoorbeeld dat er kort voor 5 november slecht nieuws over Kamala Harris naar buiten zal komen. Maar waarschijnlijker is dat hij met zijn inzet tracht de stembusuitslag te beïnvloeden. Kiezers blijven sneller thuis als de race gelopen lijkt, om maar wat te noemen.

In ieder geval staat vast dat wedmarkten het wantrouwen in de verkiezingsuitslag sterk kunnen aanwakkeren. Als Polymarket op verkiezingsdag bij wijze van spreken de odds Trump/Harris op 66 procent tegen 43 procent zou hebben staan en Harris toch wint, kunnen kiezers overtuigd raken van stembuszwendel. Zulk wantrouwen zou bepaald geen novum zijn in Amerika.

Desondanks is er veel voor te zeggen om wedmarkten te gebruiken om de uitslag van verkiezingen te voorspellen. Met gedemoniseerde kandidaten als Trump zullen veel mensen in opiniepeilingen een sociaal gewenst antwoord geven. Ook wetenschappelijk onderzoek wees er inderdaad op dat marktvoorspellingen meestal betrouwbaarder zijn dan opiniepeilingen.

Wedmarkt

Toen er nog wel vergunningen voor weddenschappen werden uitgegeven voor Amerikaanse presidentsverkiezingen, bleken de marktvoorspellingen altijd uit te komen. Ook dat is uitgezocht.

Uiteindelijk is het belangrijkste dat de wedmarkt zichzelf corrigeert: wie hem probeert te manipuleren door veel geld op één kandidaat te zetten, maakt het inzetten op de andere partij aantrekkelijker. Als iemand Trump omhoog manipuleert, valt er meer te verdienen door op Harris in te zetten. Al moet ze dan nog wel eerst even echt winnen.

En meer inzet op Harris trekt de zaak weer gelijk. Polymarket verwittigde mij zojuist dat Trump alweer door de 60 procent is gezakt en blijft zakken. Terwijl Harris dus stijgt.

Dat neemt niet weg dat 68 miljoen Amerikanen al hebben gestemd, per post of in ‘early voting’; meer dan ooit. Hoeveel daarvan mogelijk zijn beïnvloed door de extreme odds van wedkantoren als Polymarket, blijft de vraag.

Toezichthouder CFTC is inmiddels ook in beroep gegaan. Zij blijft ervan overtuigd dat de democratie gevaar loopt als ‘verkiezingen gereduceerd worden tot een gokspel met hoge inzet.’ Daar zit wat in. Al is roepen dat de democratie op de tocht staat sinds Trump wel erg in de mode geraakt.

Polymarket

Wedden op de presidentsverkiezingen: gevaarlijk voor de democratie?