Na een warrige communicatieweek, met een outing-filmpje dat een televisiemaker aan de media probeerde te slijten als in een Turkse bazar, is Vooruit-voorzitter Conner Rousseau in de natuur verdwenen om zich te bezinnen over zijn geaardheid. Alle commentatoren hebben ondertussen hun visie over deze cliffhanger gegeven, waarbij terughoudendheid én een zekere argwaan doorschemeren. What’s next?

Superman

VTM

Conner Rousseau in ‘The masked singer’: hoogtepunt van het pretsocialisme.

Want het filmpje kwam wel degelijk over als een ‘vlucht-vooruit’, zoals ook Wetstraatjournalist Ivan De Vadder het interpreteerde. Ofwel is er niets aan de hand, en dan vraagt iedereen zich af waar die geforceerde ‘outing’-dramatiek voor nodig was, ofwel is er toch stront aan de knikker, en dan zitten ze bij Vooruit met een groot probleem en een voorzitter die mogelijks een stap opzij moet zetten, zoals dat heet.

De alternatieve journalistiek, waartoe Doorbraak toch behoort, moet hier vrijmoedig, zonder sensatiezucht, over communiceren en de vinger aan de pols houden. In een editoriaal stelt hoofdredacteur Pieter Bauwens terecht dat we ons niet moeten verlagen tot het roddelcircuit met onbewezen geruchten die iemands reputatie onherstelbaar kunnen beschadigen. Maar we hebben het hier anderzijds wel over de voorzitter van Vlaanderens grootste progressieve partij, die zelf zijn ‘geaardheid’ als problematisch heeft naar buiten gebracht, zonder details te geven. Vanaf dan valt dat buiten de privésfeer en is het wel degelijk een politiek issue.

Daarbij komt dat Conner Rousseau er bewust voor gekozen heeft, het quasi-monopolie op te eisen van de partijcommunicatie. Die partij doet het in de peilingen goed, maar de cijfers zijn helemaal terug te brengen tot de figuur en de uitstraling van Rousseau zelf. Conner regisseert, acteert, domineert. Zijn alomtegenwoordigheid in de media, van een zangwedstrijd in een konijnenpak tot alle mogelijke talkshows op alle mogelijke zenders, heeft alle andere Vooruit-kopstukken tot figuranten herleid. Zijn blitse verschijning met behapbare oneliners, en talent om de sociale media te bespelen, moesten hem ook bij vrouwen en jongeren aantrekkelijk maken. Die superman-allure is meteen ook een Achillespees: hoe meer personencultus, hoe meer charisma, des te gevoeliger is de informatie over het privéleven van de betrokkene. Zijn bestaan wordt als het ware gemeengoed, publiek bezit, en als er dan uitschuivers of ook maar geruchten opduiken, dreigt heel de ballon doorprikt te worden. Daar heeft het Vlaamse socialisme ervaring mee.

Teletubbies

Patrick Janssens, Frank Vandenbroucke, Steve Stevaert en Johan Vande Lanotte in 2003.

Op 2 april 2015 werd het lichaam van Steve Stevaert opgevist uit het Albertkanaal. Die dag was gebleken dat hij zich moest verantwoorden omtrent een verkrachtingszaak, een blamage die voor de eens zo populaire Vlaamse politicus ondraaglijk bleek. Het is een einde dat men niemand toewenst. Maar de manier hoe Conner Rousseau aan politieke communicatie doet, roept onweerstaanbaar de herinnering op aan de uitvinder van het gezelligheidsocialisme.

Wat Conner Rousseau met Steve Stevaert gemeen heeft, is de onmetelijke drang naar persoonlijke populariteit en het monopoliseren van de communicatielijn van een partij. Inhoudelijk gaat dit gepaard met een links-populistische herpositionering: weg van de doctrines, de grote ideeën, de aftandse ideologie, naar een goed uitgekiende one-man-show, die primair rond perceptie draait. Wat de liberale tandem Verhofstadt/Slangen ooit introduceerde, werd door de teletubbies geperfectioneerd: het socialisme werd een trein die door Vlaanderen denderde, vol goed nieuws, positieve boodschappen en lachende gezichten. Met de immer monkelende Steve Stevaert als machinist-bestuurder.

Dat postmoderne pretsocialisme werd lange tijd voorgesteld als dé dam tegen de verzuring en de extreemrechtse opmars. Met het cordon als ondersteuning zou de partij grote verkiezingssuccessen oogsten, tot de bubbel barstte (onder andere het ‘gratis’-verhaal) en de terreuraanslagen van de islam ons met de neus opnieuw op de feiten zouden drukken. Helaas is het Vlaamse socialisme niet in staat gebleken om deze nieuwe brandpunten in de samenleving te benoemen, en de modale kleine Vlaming een wervend verhaal aan te bieden. Ondertussen voelt men de hete adem van extreemlinks in de nek.

Dus kwam als vanzelf een nieuw Stevaert-scenario in beeld: wedden op een hippe, charismatische figuur die bijna als een avatar wordt gecreëerd, enorm veel media-aandacht opzuigt, en op zijn eentje de partij uit het dal tilt, voorbij de ideologische mist. Vooruit is Conner en Conner is Vooruit. Dat is een enorme hefboom, maar het houdt ook een enorm risico in: als het gezicht van het icoon dreigt beschadigd te worden, gaapt de leegte achter de façade.

Slachtofferrol

Freya Van den Bossche: ‘gemene roddel- en haatcampagne’.

De neergang van Steve Stevaert volgde uit een kortsluiting tussen de perceptie en de realiteit, het hypergecultiveerd imago en onaangename geruchten die begonnen te lekken — het dreigende ‘schandaal’ — waardoor het fameuze motto van Mitterand ‘Et alors?’ geen optie meer was. Vandaag zijn de sociale media de echte scherprechters. De politieke vedette dankt er zijn opgang aan, maar in omgekeerde zin kan het ook de molensteen rond diens hals worden.

Op dat moment is de enige valabele strategie nog deze van het slachtofferdiscours: heel de geruchtenmolen zou voortkomen uit een complot van lieden die zijn reputatie willen breken. Conner Rousseau toont in het bewuste filmpje dan ook zijn meest kwetsbare ik, ziet ‘de muren op hem afkomen’, zit in een struggle met zichzelf, voelt zich ‘opgejaagd wild’, en knoopt daar terloops een ongelukkige jeugd aan vast, waarin hij zich ‘heel eenzaam voelde en donkere gedachten had’. Wie met deze man geen mededogen voelt, heeft een hart van steen. Andermaal: er wordt zo drastisch op onze emoties gewerkt, dat een nuchtere analist onraad ruikt.

Het gesprek met Eric Goens is in die zin bijna een psychiatrische sessie, waarbij sidekick Freya Van den Bossche het martelaarschap van haar voorzitter tegen ‘de gemene roddel- en haatcampagne’ in de verf zet. Haar geloofwaardigheid is helaas beperkt. Ze komt uit een tijd dat één telefoontje van het SP.A-hoofdkwartier naar de VRT-nieuwsredactie voldoende was om een mislukt interview over te doen. Dat is lang geleden, 2006 om precies te zijn. Hetzelfde jaar dat Koen Meulenaere in Knack uitbracht dat de thesis van Freya grotendeels geplagieerd was, wat het weekblad prompt een aanklacht… wegens laster opleverde.

Tot slot nog iets over de zogenaamde rioolpers. De geruchten rond grensoverschrijdend gedrag, verschenen in ‘tScheldt en P-Magazine, werden via een betwistbare juridische snelprocedure (het éénzijdig verzoekschrift) offline gehaald. Ook dat wekte de interesse op van de buitenwacht. Gezien diezelfde media, waar de kwaliteitspers haar neus voor ophaalt, ook voor het eerst berichtten rond Sihame El Kaouakibi, nu twee jaar geleden, moet men erkennen dat deze roddelpers haar bestaansrecht heeft in het Vlaamse medialandschap. Een weinig subtiel ballenkraam, met soms slecht gemikt gooi- en smijtwerk, maar ook wel een opvangbak voor zaken die misschien anders onder de radar blijven en in de omerta verdwijnen. We hebben ook vuile pers nodig, die de vuile was uithangt. Neusknijpers bijgeleverd, ere wie ere toekomt.

populair

Conner Rousseau, een voorzitter ‘in struggle’ met zichzelf