De redacteurs die krantenkoppen zetten, draaien overuren. Niet om over de Belgische overheidsschuld of de normvervaging van de Brusselse begroting koppen te bedenken. Wel om over de verkiezing van een opvallende figuur tot Argentijns president hun afschuw uit te roepen. Javier Milei betitelen zij als een extreemrechtse populist.

Wat in de meeste Vlaamse artikels opvalt, is hoe weinig ze gestoffeerd worden met inhoud. Over de Amerikaanse politiek zijn we al langer gewoon dat veel stukken als een soort emotionele uitlaatklep voor de auteur dienen.

Dollarisering

Laten we dan toch maar eens een poging doen om eens onder motorkap te kijken bij Javier Milei. Economisch draait veel om zijn voorstel om de facto de Amerikaanse dollar in te voeren in Argentinië. Ik weet dat er Europese economen zijn die zeggen dat dergelijke dollarisering waanzin is. Als ik zoiets lees, dan vraag ik me af of ze beseffen hoe kort hun geheugen is en hoe eurocentrisch hun uitspraken zijn.

In Latijns-Amerika is dergelijke dollarisering in elk geval niet zonder precedent. Ecuador paste het toe omdat het geen uitweg meer zag. Het erkennen van de bittere ernst van de dramatische economische toestand is een belangrijke voorwaarde voor dergelijke radicale recepten. Maar met een inflatiecijfer van 180 procent zou het urgentiebesef toch voldoende aanwezig moeten zijn. Javier Milei is voldoende econoom om te weten dat er uitgebreide begeleidende maatregelen moeten komen bij een dergelijke ingreep.

Overheidsuitgaven

Begeleidende maatregelen dringen zich op omdat in het geval van dollarisering, en dus ook afwezigheid van de devaluatie-optie, je meer economische competitiviteit alleen kunt bereiken via de taaie weg van meer productiviteit en efficiëntie. Milei kan nu zeggen dat hij daarvoor een mandaat heeft: hij heeft altijd gezegd dat de overheid op veel te grote voet leeft.

De grote vraag is of Milei een pact kan sluiten met de vroegere liberale president Mauricio Macri. En vooral of dit voldoende stabiel zal blijken om een meerderheid in het parlement te halen die nodig is voor een beleid dat hij moet doorvoeren, ondanks hoge maatschappelijke druk. Hij moet immers een hele reeks maatregelen in wetgeving omzetten. En die moeten vooral jarenlang aanhouden.

Populist

In de meeste landen zijn burgers zo gewoon geworden aan een overheid die op bijna alle vlakken tussenkomt dat de transformatie die Milei predikt weinig kans op slagen heeft. Europese establishment-figuren die Javier Milei afdoen als de zoveelste populist hebben altijd één ding gemeen. Ze vragen zichzelf nooit af waar dat populisme vandaan komt. Het antwoord is dat het land kapot bestuurd is, de economie daardoor een puinhoop is geworden en de bevolking echt lijdt.

Het simplistisch reduceren van de Argentijnse overlevingsstrijd tot populisme belet ons na te denken hoe het kan dat zo veel wanbestuur zo lang kon duren. Het is niet populistisch maar wel de conclusie van economische logica dat je in een land met hyperinflatie diep moet snijden.

Dat is natuurlijk geen leuke boodschap. In dat opzicht is de vergelijking met Donald Trump niet correct. Trump, die misschien wel weer president wordt, had in eerste instantie geen radicale alternatieve economische agenda. Dat ligt in Argentinië omwille van de bittere economische noodzaak anders.

Als het enige wat Milei deelt met Donald Trump zijn vreemd kapsel is, dan zegt dit alleen iets over het niveau van veel hedendaagse politieke analyses

In die zin kan je zeggen dat het in Argentinië niet om de figuur van Javier Milei gaat, maar om het onvermogen van een hele politieke klasse om de economische realiteit onder ogen te zien. Als het enige wat Milei deelt met Donald Trump zijn vreemd kapsel is, dan zegt dit alleen iets over het niveau van veel hedendaagse politieke analyses.

Economische chaos keren

De Argentijnen weten dat ze geen rustige economische toekomst in het verschiet hebben. Ze weten nog beter dat ze genoeg hebben van het soort politiek dat hen in de huidige economische chaos heeft gebracht.

Onderhuids leeft er in het Europees moralistisch reduceren van de Argentijnse turbulentie tot slagwoorden ‘populisme’ en ‘extreemrechts’ ook angst. Het enige antwoord daarop is dat ze ervoor zorgen dat ze door wanbestuur het aftakelen van de economie voorkomen.

populistisch

Moraliseren over Argentinië

De pedagogische tik