Het is weer die tijd van het jaar. Overal wordt onze vrijgevigheid op de proef gesteld. En het is zelfs De Warmste Week. Dit jaar draait alles rond het thema ‘Kunnen zijn wie je bent’, en vooral rond personen die het voorbije jaar reeds ruim konden etaleren dat ze kunnen zijn wie ze zijn. Peter ‘Ik-ben-ooit-wakker-geworden-in-m’n-eigen-pipi’ Van de Veire geeft het voorbeeld en mogelijk wordt dit De Warmste Week te veel. Want liefdadigheid draait om geloofwaardigheid.

Zelfverrijkers

We herinneren ons het Samusocial-schandaal in Brussel. Het Samusocial-schandaal draaide rond financieel misbruik bij de gelijknamige vzw, die met giften onder meer opvang voor daklozen organiseerde. Vooral ex-burgemeester Yvan Mayeur en ex-directrice Pascale Peraïta verrijkten zich er persoonlijk onder meer via een systeem van zitpenningen. Mayeur streek in totaal honderdduizenden euro’s per jaar op en kon zich zelfs een appartement in het Franse Chamonix veroorloven. Of zoals hijzelf zei: ‘Samunix.’ De talloze vrijwilligers gaan jaren later nog steeds gebukt onder de passage van deze charlatan.

Ook dit jaar kwam het schandaal rond Sihame El Kaouakibi (of zoals de mensen zeggen: ‘El Kassapikki’) aan het licht. Met de steun van, onder anderen, Bart Somers en Sven Gatz slaagde ze erin zichzelf spectaculair te verrijken met subsidies en giften die ze ontving om projecten voor kansarmen te financieren. Intussen blijft ze een mooi loon in het Vlaams Parlement opstrijken en krijgt ze dra rehabilitatie middels een realityshow op VRT.

Beide schandalen hebben gemeen dat geld, dat onder het mom van liefdadigheid voor de allerarmsten — zoals daklozen — vrijkwam, misbruikt werd om de oprichters in de grootst mogelijke luxe te laten baden. Dat mom van liefdadigheid onderscheidt hen nog van andere wanpraktijken bij onder meer Pukkelpop.

Meer schandalen met donaties

Recent lazen we ook in de media dat zelfs het heilige Poverello verdacht raakt. Al is er wel een verschil tussen geld niet snel genoeg uitgeven en het geld in eigen zak steken. De schandalen zijn eindeloos. We kunnen het hebben over misbruik van machtspositie bij Oxfam en exorbitante lonen voor ngo-bobo’s. Wij verwijzen hiervoor echter naar de gekende media.

Zelfs een op het eerste gezicht lovenswaardig initiatief als ‘Boven de Wolken’ zou niet boven alle verdenking staan. Deze organisatie zag in 2016 het levenslicht om ouders van doodgeboren baby’s met een gratis fotosessie een tastbare herinnering te bieden aan hun kindje.

Klassiek hierbij is dat een handvol oprichters of leidersfiguren het gros van de middelen opslorpen aan overheadkosten op de kap van vrijwilligers, die het echte werk doen, en gulle schenkers. Schenkers die zich helemaal niet afvragen of hun gift nuttig en rechtvaardig besteed wordt.

Vragen stellen

Naast deze geloofwaardigheid kunnen we ons ook vragen stellen naar de opportuniteit van bepaalde keuzes en de transparantie.

Initiatieven als De Warmste Week bestaan bij de gratie van massale media-aandacht. Enkel doordat zij gebruikmaken van met belastinggeld gesubsidieerde media, kunnen zij een groot publiek bereiken. De Vlaming is van nature vrijgevig en als men zich op een uitgekiende manier, tijdens de juiste tijd van het jaar, verzekerd weet van die media-aandacht, is men bij voorbaat zeker van een gigantische opbrengst. Men hoeft het geld alleen maar op te rapen.

Een fundamentele vraag hierbij is of het eigenlijk niet de taak is van de overheid om dergelijke doelen te financieren. Betalen we al niet genoeg belastingen? Fundamenteel kankeronderzoek zou in een beschaafd land nooit afhankelijk mogen zijn van dergelijke ‘bedelacties’. Los van die vraag is het dus belangrijk te weten hoe de keuze van de ‘goede doelen’ tot stand komt. Wie kiest dat? Is er daar inspraak in of transparantie over?

Opgedrongen keuzes

Zeker dit jaar kunnen we ons niet van de indruk ontdoen dat de keuze van het thema ‘Kunnen zijn wie je bent’ door politieke motieven ingegeven is. Dit is zo’n dooddoener dat die perfect voor elk woke of politiek correct gat te vangen valt.

Gelet op de antecedenten van een van de voornaamste protagonisten (Peter Van de Veire) is het jammer dat men op die manier de aandacht afleidt. In plaats van te focussen op echte goede doelen — die er ongetwijfeld ook in dit spectrum bestaan — lijkt het erop dat men nu met een soort bewustwordingscampagne bezig is. Eentje waarbij mensen (vaak kinderen) problemen worden aangepraat waar ze zelfs nog nooit aan gedacht hebben, of waarbij mensen die al twijfelden aan hun professionele toekomst een alternatief voor een burn-out wordt aangereikt.

Financiële transparantie is al een zeer kwetsbare plek voor deze liefdadigheidsinitiatieven. Wanneer er nu ook grote onduidelijkheid is over de politieke motieven achter de keuze van de thema’s en men de media-aandacht gebruikt om bepaalde thema’s en problematieken buitenproportioneel uit te vergroten, haken veel mensen af.

Poverello

De Raarste Week