In Gooik, de parel van het Pajottenland, staat een heus Plattelandsbelevingscentrum. Paddenbroek heet het en het wil de streek promoten als een landelijk gebied, waar men nog ongestoord kan genieten van het wijdse uitzicht. Ettelijke kilometers aan wandelpaden en fietsroutes moeten het plattelandstoerisme een boost geven. Maar er is ook aandacht besteed aan de wisselwerking tussen landbouw en toerisme. Ook ecologie, duurzaamheid en natuurbeheer krijgen een belangrijke plaats in het plattelandscentrum. Op 23 en 24 oktober was er een massale volkstoeloop bij de officiële opening van Paddenbroek.

Verademing voor stedelijke recreanten

Als vertrekpunt voor een wandelnetwerk van 102 km, 41km landelijke fietsroutes en 22 km wegen voor paard en kar, staat Paddenbroek garant als knooppunt voor de wisselwerking tussen toeristen en de plaatselijke economie. In het fiets- en wandelcafé kan je lokale streekproducten, zoals de bieren van Geuzestekerij De Cam, degusteren. Voor elektrische fietsers is er voldoende laadinfrastructuur voorzien.

De speeltuin en de belevingsboomgaard, samen met de bijenhal, de ecologische moestuin en een gerestaureerde bakoven, stellen bezoekers van alle leeftijden in staat om op ontdekking te gaan. Het fragiele evenwicht tussen Pajottenlandschap, natuur en landbouw komt hier tot z’n recht. Maar bovenal primeert de streekidentiteit.

Winfried Matheeussen | Doorbraak.be

Krabben voor financiering

Voor burgemeester Michel Doomst is dit, na een lijdensweg van 15 jaar, de verwezenlijking van een kroonstuk dat zijn afscheid luister bijzet. ‘Ik heb destijds de eerste gesprekken rond dit project gevoerd met pastoor Piet Crispeels. Die heeft de aanzet gegeven en de gronden, die toebehoorden aan zijn familie, ter beschikking gesteld. Hij heeft zelf persoonlijk veel in dit project geïnvesteerd. Zonder hem stonden we hier nu niet.’

‘Wij zijn samen tot de vaststelling gekomen dat we deze locatie niet verloren mochten laten gaan. Je zit hier aan de voet van de Kesterheide, met een beetje verder het Lombergbos. De Romeinen en de Franken zagen al en de kansen van deze plek: fantastische landbouwgrond en de schoonheid van het landschap. We hebben de kans gegrepen om er iets mee te doen dat niet alleen Gooik, maar ook het ruimere Pajottenland ten goede komt. We hebben jaren moeten knokken om dit rond te krijgen, want de hogere overheden toonden weinig interesse.’

Hoe komt dat?

‘Zij zagen het gewoon niet. Wij hebben dit als kleine gemeente allemaal zelf op poten moeten zetten. Er bestond veel twijfel over de slaagkansen, ook in de eigen groep. Zou dit wel aanslaan? Gaat hier wel volk naar toe komen? Gaan we een uitbater vinden voor het HoReCa-gedeelte?’

‘We hebben doorgezet. Het volk komt van heinde en verre en we hebben een goede uitbater. De leerlingen -van kleuterklas tot basisschool- uit Gooik komen jaarlijks op bezoek. We werken er aan om ook de middelbare scholen uit de omgeving hier naar toe te krijgen. We hebben hen namelijk veel te bieden: kennismaken met de plaatselijke natuur, maar ook met de landbouw. Die twee elementen krijgen een prominente plaats en trachten we hier te verzoenen. Op deze plek kan worden nagedacht over een vruchtbare wisselwerking.’

‘Want het uiteindelijk doel van dit plattelandscentrum is toch duidelijk maken aan de mensen dat je hier op ‘den boerenbuiten’ zit. Die streekidentiteit staat hoe langer hoe meer onder druk van de verstedelijking. Met Paddenbroek willen we een statement maken: wij willen boerenbuiten blijven! Daarom is het belangrijk dat er een toekomst is voor de landbouw, in harmonie met de natuur. We moeten en kunnen in deze omgeving werk maken van een gezamenlijke toekomst.’

Met succes

Hoe heeft u uiteindelijk de financiering rond gekregen?

‘Daar hebben we hard voor moeten knokken. Landelijke gemeenten worden in Vlaanderen wat stiefmoederlijk behandeld. Veel geld vloeit naar de steden, met vooral Antwerpen als uitschieter. Voor ons is het krabben…’

Het grootste stuk komt van de gemeente zelf. Piet Crispeels heeft, zoals gezegd, persoonlijk bijgedragen. Bij de hogere overheden hebben we iedereen bezocht, maar overal vingen we bot. Uiteindelijk hebben we wel steun gekregen van het Plattelandsfonds. Daar krijgen we, de laatste tien jaar, jaarlijks zo’n € 135 000 van. Zonder die fondsen had het nooit gelukt. Maar in eerste instantie hebben we het met onze kleine lokale groep moeten bolwerken.’

‘Nu dit alles is opgebouwd, zien ook anderen de mogelijkheden van dit project. De provincie springt mee op de kar. Ik kan vol trots beweren dat we een voorbeeld zijn voor anderen, want dit project heeft een impact op de ruimere omgeving: heel het Pajottenland kan hier van profiteren.’

Vuurtoren van landelijke en Vlaamse identiteit

Op welke wijze kan Paddenbroek die impact verwezenlijken?

‘Ik haalde de samenwerking met de scholen in de omgeving al aan. Zo kunnen kinderen de natuur beleven en ontdekken. Een tweede pijler is de landbouw. Wat is de toekomst voor het familiale boerenbedrijf? Wat met biologische teelt? We willen investeren en werken aan de korte keten. Onze boerenmarkten zijn daarin een belangrijke schakel.’

‘Een derde pijler is de recreatie. We willen maximaal onze mogelijkheden ontplooien om wandelaars en fietsers aan te trekken. Dankzij onze unieke menroutes kunnen we ook appelleren aan ruiters en menners.’

‘Een vierde pijler van het plattelandscentrum is duurzame energie. PajoPower heeft zich hier gevestigd. Zo kan er gepraat en gediscussieerd worden over wat mogelijk is in onze regio. Moeten we windmolens bouwen, investeren we beter in zonnepanelen op landbouwgronden of doen we beiden? Dat roept veel vragen op, want de mensen die hier wonen zijn gehecht aan het landschap en het uitzicht. Je hebt evenveel voor- als tegenstanders. Daar is het laatste woord nog niet over gezegd, maar we moeten wel met werkbare oplossingen komen. Ook wij moeten mee met de tijd.’

‘De Vlaamse identiteit is de laatste pijler waarop dit centrum is gebouwd. Paddenbroek moet fungeren als een soort van vuurtoren, een baken van landelijkheid en Vlaamse eigenheid. Iedereen die hier wil komen wonen mag goed weten en beseffen dat wij bijzonder hechten aan die eigenheid, dat we niet bereid zijn die zo maar op te geven.’

Tot slot

Plattelandscentrum Pajottenland Paddenbroek vindt u aan de Paddenbroekstraat 12 te Gooik. Tijdens de herfstvakantie kan u er genieten van alles wat het Pajottenland te bieden heeft: het rijke verleden, het prachtige landschap en de ambachtelijke streekproducten. De herfstkleuren zijn op een zonnige dag niet te versmaden. De ongereptheid en authenticiteit zijn een verademing tegenover de verstedelijking die overal oprukt.

Winfried Matheeussen | Doorbraak.be

recreatie

Plattelandscentrum Paddenbroek: vuurtoren van landelijke en Vlaamse identiteit